Nền kinh tế của những con chim cuối đàn

Những người nông dân đang lên thành phố bán sức lao động tại Hà Nội. (Hình: Nguyễn Đình Hà)

“Người nghèo” lại được các viên chức hữu trách nhắc tới như đối tượng hàng đầu trong hoạch định và thực thi chính sách, song sự quan tâm cũng vẫn chỉ dừng lại trên chót lưỡi và đầu môi.

***

Hồi trung tuần tháng 8, sau khi giới thiệu kế hoạch tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) dự trù sẽ thực hiện từ đầu năm 2019 (nâng tỉ lệ của các sản phẩm, dịch vụ đang chịu thuế VAT từ 5% lên 6%, thu 12% đối với các mặt hàng đang chịu thuế VAT là 10%), ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, thuộc Bộ Tài chính, nhấn mạnh rằng, dự tính tăng thuế VAT sẽ không ảnh hưởng đến người nghèo vì 60% chi phí của nhóm này dành cho các sản phẩm, dịch vụ (thực phẩm, giáo dục, y tế) thuộc loại không bị tính VAT.

VAT là loại thuế tính trên giá trị tăng thêm của sản phẩm, dịch vụ suốt quá trình từ sản xuất, phân phối đến sử dụng và người cuối cùng trả tiền mua hàng hóa, dịch vụ là đối tượng gánh khoản thuế này. Tăng tỉ lệ VAT đồng nghĩa với việc buộc tất cả mọi người phải trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm phải mua, dịch vụ phải dùng thành ra dự tính tăng tỉ lệ VAT trên đa số hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam bị công chúng phản đối kịch liệt.

Có thể vì vậy nên hai tuần sau, vào hạ tuần tháng 8, bà Vũ Thị Mai, một Thứ trưởng của Bộ Tài Chính, thỏ thẻ với công chúng, xin điều chỉnh lại chút xíu rằng, kế hoạch tăng VAT có ảnh hưởng đến người nghèo nhưng mức độ không nhiều! Dẫu bà Mai đã nói lại cho rõ nhưng công chúng vẫn không ưng và đã có rất nhiều người giải thích tại sao họ bất bình. Trong số này có ông Vũ Thành Tự Anh, chuyên gia kinh tế làm việc tại Đại học Fulbright Việt Nam.

Ông Anh vừa đem lý thuyết cơ bản của kinh tế học ra nhắc các viên chức Bộ Tài chính (tỉ lệ thu nhập dành cho tiêu dùng của người nghèo luôn cao hơn người giàu, thành ra gánh nặng VAT mà họ phải mang sẽ có tỉ lệ cao hơn so với thu nhập của họ, tăng VAT chắc chắn sẽ làm giới có thu nhập thấp bị tổn thương nhiều hơn) vừa dẫn một tài liệu của Ngân hàng Thế giới (WB) để chứng minh các viên chức Bộ Tài chính đã “nói lấy được”. WB từng tính toán và kết luận rằng, năm 2014, mức đóng VAT của 20% gia đình thuộc nhóm giàu nhất Việt Nam cao hơn mức đóng VAT của 20% gia đình thuộc nhóm nghèo nhất Việt Nam 4,5 lần. Theo ông Anh, nếu tính toán vừa kể của WB đúng thì so với 20% gia đình thuộc nhóm giàu nhất Việt Nam, gánh nặng VAT/thu nhập của nhóm 20% gia đình nghèo nhất sẽ gấp hai lần.

***

Để bảo vệ dự tính tăng VAT, Bộ Tài chính dẫn các quốc gia trong cộng đồng châu Âu (EU) như bằng chứng, dù nâng tỉ lệ VAT ở Việt Nam thêm từ 1% đến 2% thì vẫn chưa thấm vào đâu so với EU, tại EU người tiêu dùng sản phẩm, dịch vụ phải trả VAT tới 20%.

Ông Sebastian Eckhardt, Trưởng nhóm chuyên gia kinh tế Chi nhánh Việt Nam của WB, tán thêm là đề nghị cải cách chính sách thuế của Bộ Tài chính Việt Nam vừa quan trọng, vừa kịp thời để bảo đảm tăng trưởng bền vững và ổn định kinh tế vĩ mô.

Ông Vũ Thành Tự Anh lập tức đáp trả, các chuyên gia kinh tế quốc tế vẫn ví người nghèo như những con chim ở vị trí cuối cùng của một đàn chim, tốc độ di chuyển của một đàn chim không phụ thuộc vào những con chim khỏe nhất, dẫn đầu mà phụ thuộc vào những con chim yếu nhất ở cuối đàn. Ông Anh chứng minh nếu muốn giảm nợ nần và cân đối được ngân sách thì phải giảm những khoản chi vô bổ chứ không phải là tăng thu.

Qua báo chí Việt Nam, ông Anh hỏi ông Eckhardt rằng, đại diện của WB tại Việt Nam tập tô hồng bức tranh kinh tế Việt Nam từ lúc nào, bất kể điều đó ngược hướng với lợi ích của người nghèo - đối tượng mà WB luôn muốn hỗ trợ? Chưa thấy ông Eckhardt phản hồi.

Nhìn một cách tổng quát, trấn an của ông Phạm Đình Thi, giải thích của bà Vũ Thị Mai, ý kiến của ông Sebastian Eckhardt, nhận định của ông Vũ Thành Tự Anh đều phát xuất từ góc độ vĩ mô và học thuật, còn đời thường thì sao?

Hà Hùng, một công dân Đức gốc Việt, sống ở thành phố Mainz, bang Rheinland-Pfalz đã cười sằng sặc khi nghe người viết bài này đề nghị nhận định về so sánh của Bộ Tài chính Việt Nam về thuế suất VAT ở châu Âu với Việt Nam.

Hùng – người mà công việc đòi hỏi phải liên lạc thường xuyên với hệ thống công quyền của Đức bảo rằng, giống như Việt Nam, VAT ở Đức được chia thành hai mức, một mức là 7% đối với tất cả các loại sản phẩm, dịch vụ thiết yếu cho cả đời sống vật chất lẫn tinh thần (như sách). Những sản phẩm, dịch vụ còn lại phải trả VAT là 19%.

Tuy nhiên khác với Việt Nam, sau khi nộp thuế, bao gồm cả VAT, dân Đức được hưởng chế độ giáo dục miễn phí hoàn toàn từ mẫu giáo cho đến hết đại học. Mọi người đều có bảo hiểm y tế. Đãi ngộ trong khám bệnh – chữa bệnh giữa người tự trả tiền bảo hiểm y tế cho mình với người nhận trợ cấp của chính phủ là giống hệt nhau.

Hùng nói thêm rằng, không giống Việt Nam, các viên chức trong hệ thống công quyền Đức rất ít đề cập đến người nghèo, công bằng xã hội,…

Tại Đức, nếu nghèo, người ta đương nhiên được hưởng trợ cấp gia cư. Luật buộc hệ thống công quyền phải bảo đảm chỗ ở của đối tượng nhận trợ cấp gia cư phải đủ diện tích qui định/người, cùng với các tiện nghi tối thiểu như bếp, TV, tủ lạnh. Những người nhận trợ cấp gia cư còn được nhận trợ cấp thực phẩm và luật buộc hệ thống công quyền phải bảo đảm họ luôn đủ ăn. Rồi trợ cấp quần áo riêng cho mùa Hè và mùa Đông để bảo đảm họ đủ mặc, đủ ấm. Nghèo chỉ là trạng thái nên hệ thống công quyền phải thỏa mãn những nhu cầu chính đáng khác của một công dân như nghỉ hè thành ra người nghèo có cả trợ cấp nghỉ hè (10 ngày/năm).

Rất khác với Việt Nam, ở Đức thu – chi nguồn tiền có được từ thuế bị buộc phải công khai. Ngoài việc được một cơ quan độc lập giám sát chặt chẽ, chuyện thu – chi nguồn tiền có được từ thuế còn bị các tổ chức dân sự theo dõi, chất vấn.

Sau cuộc trò chuyện với Hùng, người viết bài này đã thử liên lạc với một số thân hữu đang sống tại vài quốc gia khác ở châu Âu để hỏi thêm về VAT cũng như chi dụng ngân sách tại những quốc gia đó nhưng không thành công, thành ra chỉ dám suy đoán, cùng là thành viên cộng đồng châu Âu, cùng chia sẻ và vun bồi các giá trị chung, có lẽ thu thuế – chi ngân sách tại những quốc gia thuộc cộng đồng châu Âu không khác Đức nhiều lắm.

Mời xem Video: Bộ Công An khởi động tái điều tra vụ Bí thư Thành ủy Nguyễn Phú Trọng liên đới thất thoát 3.000 tỷ?

So với Việt Nam, VAT ở Đức rõ ràng là gần gấp đôi. Bộ Tài Chính Việt Nam thích yếu tố đó và chỉ muốn đề cập đến yếu tố đó mà thôi. Việt Nam còn lâu mới như Đức và nhiều quốc gia khác vì tại Việt Nam, quản trị - điều hành quốc gia vẫn thế, vẫn chỉ đề cao nghĩa vụ của công dân, còn bổn phận của nhà nước đối với công dân thì không phải miễn bàn mà là không được bàn.

Đâu phải tự nhiên mà Việt Nam vẫn khăng khăng giữ cả “tuyên truyền chống nhà nước” lẫn “lợi dụng các quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, tổ chức, công dân” khi ban hành bộ luật Hình sự mới.


Trân Văn
Blog VOA

Nhật: Giờ không còn là lúc đàm phán với Triều Tiên

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe phát biểu về nền kinh tế Nhật Bản và những cải cách thân thiện với đầu tư, tại Sàn Giao dịch Chứng khoán New York, ngày 20 tháng 9, 2017.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngày 20/9 kêu gọi các nước cần đoàn kết thi hành các biện pháp chế tài và gây áp lực đối với Triều Tiên để buộc nước này từ bỏ các chương trình hạt nhân và phi đạn của mình.

"Bây giờ không phải là lúc để đối thoại. Giờ là lúc để gây áp lực," ông Abe nói với một nhóm các nhà đầu tư tụ tập tại Sàn Giao dịch Chứng khoán New York, một phát biểu mà sau đó ông nhắc lại trước phiên họp thường niên của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc.

Hôm thứ Ba, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo Triều Tiên trong bài diễn văn của ông trước Liên Hiệp Quốc rằng Mỹ sẽ "hủy diệt hoàn toàn" nước này nếu bị đe doạ.

Ngược lại, đối thủ ở Châu Á của Nhật Bản là Trung Quốc và Nga đã nhiều lần kêu gọi quay trở lại biện pháp ngoại giao và đàm phán với Triều Tiên để giải quyết cuộc khủng hoảng về các chương trình vũ khí của Bình Nhưỡng.

"Chúng ta không thể hài lòng rằng Liên Hiệp Quốc đã chấp thuận những chế tài mới nhắm vào Triều Tiên," ông Abe nói. "Điều hệ trọng bây giờ là đưa các biện pháp chế tài vào hiệu lực mà không để thời gian chết và đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ với Trung Quốc và Nga."

Trong bài phát biểu tại Liên Hiệp Quốc, ông Abe nói vũ khí hạt nhân của Triều Tiên đã hoặc đang sắp sửa trở thành bom nhiệt hạch, đề ra một mối đe dọa chưa từng thấy.

"Không bàn cãi gì nữa, đó là vấn đề khẩn cấp," ông Abe nói.

"Chúng ta phải ngăn chặn hàng hóa, ngân quỹ, con người và công nghệ cần thiết cho việc phát triển phi đạn và hạt nhân đến được Triều Tiên," ông nói.

"Liệu chúng ta có thể chấm dứt những hành động khiêu khích của Triều Tiên hay không lệ thuộc vào sự đoàn kết của cộng đồng quốc tế. Không còn nhiều thời gian nữa."

Mời xem Video: Bộ Công An khởi động tái điều tra vụ Bí thư Thành ủy Nguyễn Phú Trọng liên đới thất thoát 3.000 tỷ?

VOA

Bí thư Nguyễn Xuân Anh, đôi điều ghi lại…

“Tối qua có lẽ do Đại hội kết thúc nên mình ngủ một giấc rất ngon, nhưng những giấc ngủ sắp tới đây tôi nghĩ không phải dễ dàng đâu. Nó đi cả vào trong giấc ngủ. Mình phải làm cái gì đây?”- Bí thư Nguyễn Xuân Anh tâm sự với báo chí sau ngày nhậm chức. Còn bây giờ, chắc cơn khó ngủ sẽ còn giày vò ông thời gian lâu nữa…

Bí thư Nguyễn Xuân Anh (áo trắng sát bìa phải) “vi hành” bãi rác Khánh Sơn ngay sau khi nhậm chức Bí thư. Ảnh: Nam Cường/ TP

Xin kể trước về một chuyện không xảy ra tại Đà Nẵng, cho thấy sự phức tạp, dây dưa của những việc tưởng dễ dàng thông tỏ. Đó là anh bạn thi sĩ Lương Ngọc An của tôi vừa bị chi bộ báo Văn Nghệ (Hội Nhà văn Việt Nam) họp kỷ luật liên quan đến việc cho đăng tin về chiếc xe xịn biển số 43A 299.99 mà Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh sử dụng. Khi dư luận cho rằng đây là “biển số giả”, vì cũng có một biển số giống hệt vậy của một doanh nghiệp ở ngay Đà Nẵng. Oái oăm, buổi họp kỷ luật vào chiều ngày 18/9 vừa qua, cũng là lúc tràn ngập trên các báo mạng kết luận của Ủy ban Kiểm tra T.Ư Đảng về các sai phạm của ông Nguyễn Xuân Anh, trong đó có việc “sử dụng ô tô do doanh nghiệp biếu, tặng”, cụ thể là chiếc xe trên!

Đáng nói là báo Văn Nghệ điện tử chính là nơi nổ “phát súng” đầu tiên về vụ lình xình xe cộ của Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, từ ngày 22/2/2017, và bị Thành ủy Đà Nẵng phản ứng gay gắt…

Với Bí thư Nguyễn Xuân Anh, từ ban đầu tôi có khá ít ấn tượng, có lẽ bởi cảm giác vị đứng đầu thành phố vốn đầy sóng gió tiên phong xếp thứ 3 cả nước này còn …trẻ quá!. Với gương mặt trông còn trẻ hơn cả cái tuổi 39 khi nhậm chức Bí thư Thành ủy, lúc nào cũng gọn gàng, bóng sạch. Dù trước đó ông đã trải qua khá nhiều vị trí lãnh đạo từ cấp phòng ban, quận huyện, đến Phó chủ tịch, Phó Bí thư thành phố, mà hầu hết chỉ trong thời gian chóng vánh. Nhưng không hiểu sao chỉ khi ông làm Bí thư, vào Ủy viên trung ương, thì không chỉ tôi, mà ai cũng nhận thấy ông còn…quá trẻ ! Nhất là đem so với cái bóng của ông Nguyễn Bá Thanh.

Nên khá bất ngờ khi ông Xuân Anh chọn bãi rác Khánh Sơn để thực hiện chuyến “vi hành” đầu tiên chỉ mấy ngày sau khi trở thành Bí thư (tháng 10/2015). Đây là bãi tập kết rác lớn nhất thành phố, và cũng là điểm ô nhiễm bị kêu ca nhiều nhất. “Lần đi thực tế đầu tiên trên cương vị Bí thư Thành ủy của tôi là bãi rác Khánh Sơn chứ không phải nơi thơm tho, không phải ngồi máy để nghe báo cáo”, hôm ấy ông nói với cán bộ và người dân (cả với báo chí) như vậy. Khi mọi người xung quanh, nhất là dân bãi rác nhiều người bịt khăn kín mặt mũi vì mùi hôi, thì tân Bí thư trẻ tuổi dù được đưa khăn, lại chỉ cầm trên tay. Lại sực nhớ, hôm 8/9 cách đây hơn chục ngày, Bí thư Xuân Anh bị báo chí và người dân “phát hiện” đang “âm thầm một mình” đi thị sát tình hình nước thải ô nhiễm xả ra bãi biển Mỹ Khê.

Hai chuyến vi hành cùng liên quan đến rác thải và ô nhiễm, nhưng tại hai thời điểm và có lẽ với hai tâm thế hoàn toàn trái ngược nhau, người sát thời cuộc Đà Nẵng mới thấu hiểu. Chưa rõ việc xả thải ô nhiễm ra biển sẽ xử lý thế nào, nhưng với bãi rác Khánh Sơn, đến giờ vẫn vậy, dân vẫn kêu trời…

Cuộc đời có những điều những chuyện sau khi ta nói, nó bỗng như cứ tìm đến để “vận” vào người, để hiện ra theo chiều… ngược lại. Với tôi, Bí thư Nguyễn Xuân Anh có lẽ là một trường hợp như vậy.

Bí thư Xuân Anh (giữa) và Chủ tịch Huỳnh Đức Thơ (bìa phải) trong buổi đối thoại với thanh niên tháng 3/2016. Ảnh: Thanh Trần.

Bây giờ đọc lại loạt bài phỏng vấn độc quyền 4 kỳ của PV báo điện tử Infonet với ông Xuân Anh chỉ sau khi nhậm chức đúng 1 ngày (ngày 17/10/2015), ngẫm về những điều thực tế đã xảy ra so với lời nói. Ông tự khẳng định một trong những điểm mạnh của mình: “Tôi đánh giá tôi trong sáng. Trong sạch hay không thì để mọi người đánh giá, nhưng tôi nghĩ tôi không dính vào bất cứ vấn đề gì tiêu cực, không bè phái, không phe cánh…”. Tân Bí thư trẻ cũng tỏ ra kiên quyết: “Sẽ không chấp nhận việc lợi dụng vị trí, chức quyền để vun vén cho cá nhân, lợi ích riêng là chính còn lợi ích chung thì ít. Phải luôn luôn đặt lợi ích chung lên trên lợi ích riêng... Tôi nói đây không phải là nói cho nó hay mà trong tâm nguyện của tôi như thế”. Và nói về kỷ luật xử lý cán bộ: “Tôi không ngại việc thay thế cán bộ nếu cán bộ đó không đảm bảo. Là vì không đảm bảo, dư luận không đồng tình thì Thủ tướng phải thay thôi. Tôi không cổ súy việc bãi nhiệm này kia nhưng tôi nghĩ là có chứ không phải không “một bộ phận không nhỏ” các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức ì ạch, nhũng nhiễu, dư luận ồn ào thì mình để yên sao? Để làm được điều đó thì anh phải sạch cái đã. Anh phải làm được điều đó thì khi anh thay họ, họ mới tâm phục khẩu phục…”.

Trong bài trên, Bí thư Xuân Anh cũng bộc bạch: “Anh Nguyễn Công Khế (nguyên Tổng Biên tập báo Thanh Niên - NV) nguyên là lãnh đạo cũ của tôi, là người đi trước rất quý mến tôi. Sáng sớm nay ảnh gọi điện cho tôi, bảo: “Đọc cái bài anh thấy rất phấn khởi. Xuân Anh à, chú cứ làm y như những gì chú nói. Nếu không làm được như vậy thì đất nước sẽ lộn xộn, nguy cơ ảnh hưởng đến sự tồn vong của chế độ chứ không phải không. Bây giờ anh em mình có phải thiếu thốn gì đâu mà phải tiêu cực, phải này nọ. Chú phải làm y như những điều đã nói!”. Tôi nghĩ rất là đúng. Tôi nói với ảnh là: “Anh yên tâm. Em hứa, em nói sao em sẽ làm như vậy!”.

Một người đang ở tuổi chín tới, có đầy đủ mọi điều kiện đáng mơ ước để bước vào sự nghiệp chính trị vững vàng và tương lai rộng mở. Người mà thời gian rảnh rỗi chỉ “đọc sách về công tác xây dựng Đảng, sách về chính trị, về khả năng lãnh đạo, kinh tế và những gì liên quan tới tình hình thế giới”. Người “không hút thuốc lá, bia rượu, cà phê, chỉ chơi một môn thể thao là quần vợt, và dành thời gian cho vợ con”, như những trả lời của ông trên báo chí. Thì với những điều mà Ủy Ban Kiểm tra T.Ư Đảng vừa chính thức kết luận, thật đáng tiếc! Có những điều không hiểu được. Như chiếc xe, căn nhà nhận từ doanh nghiệp. Nhìn căn nhà mà ông Bí thư đang ở gần chợ Hàn trong tình trạng “3 nhập làm 1” ấy, dù diện tích tới vài trăm mét vuông, nhưng từ ngoài trông vào thấy nó cũ kỹ, thấp bé lùi xùi làm sao!

Chiều qua, tôi trò chuyện với nhà giáo Huỳnh Văn Hoa, nguyên Giám đốc Sở Giáo dục. Thời ông Hoa làm Hiệu trưởng trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn (Đà Nẵng) thì Xuân Anh còn là cậu học sinh lớp 12D1 chuyên Anh.

Tâm sự của người vừa làm thầy, vừa là cán bộ thuộc cấp bỗng trở nên đau đáu. Như là trút niềm tâm sự chung với lớp cán bộ trẻ đã và đang làm lãnh đạo. Rằng lớp trẻ không chỉ gánh vác công việc của những thế hệ đi trước trao lại, mà gửi gắm trong đó còn có cả niềm tin yêu, hy vọng và khát vọng. Thời kỳ nào, giai đoạn nào cũng vậy. Đặc biệt khi được giao phó trọng trách, lại càng phải toàn tâm toàn ý phấn đấu, rèn luyện thật tốt vì cái chung, vì tập thể, và cho cả đất nước. Luôn thấy sau lưng là những người ủng hộ, tin tưởng mình, kỳ vọng vào mình. Chứ chưa nên vì những cái riêng tư, của cá nhân và gia đình. Phải dũng cảm vượt lên trên những rào cản ấy để cống hiến.

Lại nhớ buổi trưa hôm nọ trong căn phòng oi nồng nắng hè cũng của một nhà giáo già khác nay đã ngoài 80 tuổi Nguyễn Đình An. Ông từng là thầy giáo luyện học sinh giỏi môn Văn cho nhà thơ, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ thời còn ở miền Bắc. Sau 1975 về lại quê hương, ông làm Giám đốc Sở Giáo dục, rồi làm Phó chủ tịch tỉnh QN-ĐN... Hai lần đột quỵ khiến sức khỏe ông sút giảm nhiều. Nhưng đau đáu vẫn là câu chuyện bè phái, mất đoàn kết trong một số lãnh đạo Đà Nẵng, khiến lòng dân, lòng cán bộ thành phố nhiều lúc chùng xuống, hoang mang. Điều ít khi thấy ở thành phố này suốt 20 năm qua…

Tôi xách xe lòng vòng chạy quanh thành phố. Công trình hầm chui Điện Biên Phủ - Nguyễn Tri Phương vẫn ngổn ngang, nắng bụi, dù thời điểm ngày 15/10 bàn giao công trình không còn mấy ngày nữa. Dù đã gia hạn lui thời gian. Như không ít những dở dang đang bày ra đó, từ lời nói, văn bản đến hành động. Như đề án tiến cử người dưới 35 tuổi làm lãnh đạo chủ chốt mà Thành ủy đưa ra hồi tháng 2 năm nay, nhằm tạo đột phá trong công tác cán bộ. Tên đầy đủ là đề án “Xây dựng và tạo nguồn cán bộ trẻ đảm nhiệm các chức danh diện Ban Thường vụ Thành ủy quản lý và cán bộ chủ chốt thành phố đến năm 2025 và những năm tiếp theo”. Nhưng rồi cán bộ trẻ chưa tính được, thì hàng loạt cuộc luân chuyển cán bộ “già” vốn dĩ đang là những người rất vững vàng trong lĩnh vực của mình đã gây bức xúc, xáo trộn trong cán bộ, dư luận.

Bí thư Xuân Anh trong những lần gặp gỡ báo chí, luôn tỏ ra tự hào về một thời làm báo của mình. Cái môi trường mà ông từng tâm sự là hết sức phong phú, nhưng cũng phải “lăn lộn ghê lắm”. Nhớ cuộc gặp nhân ngày 21/6 mới đây, do ngồi phía sau, lúc gần tàn cuộc thế nào không biết tôi bị “rớt” lại. Để trong số những người cuối cùng còn ở bữa tiệc có cả Bí thư lẫn Chủ tịch thành phố. Những lời tâm huyết của tôi và cánh nhà báo được rút ruột nói ra. Về sức nong công luận, báo chí tại Đà Nẵng - miền Trung. Về khả năng “chịu nhiệt” và ứng xử với tinh thần công khai, dân chủ… Nhưng rồi ít hôm sau, tại kỳ họp HĐND, rộ lên những phát ngôn, rằng “ở Đà Nẵng có 0,65 người làm báo/1km2”. Và “Bây giờ Đà Nẵng được cả nước quan tâm, chúng tôi đang bị đặt dưới không những kính lúp mà kính hiển vi nữa”…

Mời xem Video: Tại sao Nguyễn Phú Trọng phải kỷ luật Nguyễn Xuân Anh, nhóm thế lực Miền Trung trước Hội nghị Trung ương 6?

Nhiều day dứt trong giọng thầy giáo cũ, khi nói về những người trẻ có kiến thức, học hành nhưng không vươn lên bằng sự cống hiến. Không dũng cảm rũ bỏ được vật chất, những phù hoa cám dỗ trước mắt. Dẫu biết rằng giữ được mình bây giờ khó lắm, vì các thế lực lôi kéo, vì cám dỗ vật chất dữ dằn, nghiệt ngã lắm. Người thầy giáo môn Văn nhắc lại câu thơ của Nguyễn Khoa Điềm từng viết về Đà Nẵng, đầy ấm áp, tin yêu: “Biết bao tin cậy giữa lòng mình/ Khi mình giữa lòng Đà Nẵng”…

Trần Tuấn
Tiền Phong

Vụ Trịnh Xuân Thanh: Người Việt yêu cầu chính phủ Đức bảo vệ

Tòa Đại Sứ CSVN tại CHLBĐ

Cộng đồng người Việt ở Đức nói họ cần được các cơ quan nhà nước Đức bảo vệ và yêu cầu chính quyền liên bang ngăn cản những vụ bắt cóc tương tự như vụ Trịnh Xuân Thanh, mà ngoại trưởng Đức miêu tả là giống như trong phim thời chiến tranh lạnh.

Trong một bức thư gửi đến Ngoại trưởng Sigmar Gabriel, một diễn đàn của người Việt ở Đức có tên gọi “Việt Nam 21” nói “cộng đồng người Việt tại Đức hiện nay cảm thấy bất an vì các hoạt động của tình báo Việt Nam” và kêu gọi chính phủ liên bang có các biện pháp để bảo vệ họ.

Theo bức thư thì nỗi lo sợ đặc biệt tăng cao từ khi ông Hồ Ngọc Thắng, một nhân viên của Văn Phòng Liên Bang Đức về Di trú và Người Tị Nạn, bị cáo buộc là hoạt động tuyên truyền cho chính quyền Hà Nội, ông bị nghi là lợi dụng công việc với chính phủ Đức để do thám hay theo dõi đồng hương.

“Cộng đồng Việt Nam tại Đức cảm thấy rất bất ổn, thấy bị theo dõi qua hoạt động của các điệp viện tình báo Việt Nam,” Tiến sĩ Dương Hồng Ân, điều hợp viên của Diễn đàn Việt Nam 21, nói với VOA. “Và nhất là khi mới đây một người Việt Nam làm việc tại một cơ quan liên bang của Đức – người đó cũng có thể đã theo dõi vì họ có thể biết nhiều về cá nhân người Việt ở Đức.”

Ông Thắng, 64 tuổi, bị sở di trú và tị nạn trực thuộc Bộ nội vụ liên bang Đức buộc phải thôi việc vào đầu tháng 9, vì những status của ông trên Facebook cá nhân về mối quan hệ Việt-Đức trong khi nhiều tờ báo Đức nêu lên những ngờ vực về vai trò của ông Thắng trong vụ Trịnh Xuân Thanh.

Trong cộng đồng hơn 130.000 người Việt ở Đức, những người có tư tưởng chỉ trích chế độ cầm quyền ở Việt Nam, “bất kể là người xuất khẩu lao động trước đây, cựu thuyền nhân, doanh nhân hay sinh viên, đều cảm thấy lo sợ bị bắt cóc hoặc bị hăm dọa,” theo Diễn đàn Việt Nam 21 – một tổ chức kêu gọi một nền dân chủ pháp trị ở Việt Nam. Tổ chức này nói trong bức thư gửi đến ngoại trưởng Đức hôm 30/8 rằng “hơn bao giờ hết người Việt tại Cộng hòa Liên bang Đức, và cả người Đức gốc Việt, rất cần sự bảo vệ của các cơ quan nhà nước Đức.”

Tiến sĩ Ân, người đã sống ở Đức hơn 30 năm, cho VOA biết ngoại trưởng Gabriel chưa phản hồi về bức thư nhưng trước đây diễn đàn đã nhận được những phản hồi từ Bộ Ngoại giao Đức, yêu cầu sự quan tâm của chính phủ Đức đối với vấn đề nhân quyền ở Việt Nam và những vấn đề tranh chấp lãnh hải giữa Trung Quốc với Việt Nam trên biển Đông.

“Đây là một vấn đề tế nhị nên tôi nghĩ nhân viên của Bộ Ngoại giao cũng phải suy nghĩ trước khi trả lời.”

Vụ Trịnh Xuân Thanh bị mật vụ Việt Nam bắt cóc hôm 23/7 ở Berlin, theo cáo buộc của chính phủ Đức, đã làm cho mối quan hệ song phương giữa 2 nước trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết. Đức yêu cầu Việt Nam cho phép cựu lãnh đạo ngành dầu khí quay trở lại Đức, trong khi Việt Nam nhất quyết cho rằng ông Thanh đã tình nguyện về đầu thú. Ông sẽ bị xét xử về cáo buộc “làm thất thoát tài sản nhà nước” lên tới gần 3.300 tỷ đồng.

Với hình ảnh chiếc xe dùng để bắt cóc Trịnh Xuân Thanh còn nhiều vết máu sau khi cảnh sát điều tra Đức trả lại cho chủ nhân, khiến người Việt lo sợ hơn bao giờ hết, theo nhà báo Lê Trung Khoa từ Berlin.

“Với cáo buộc rõ ràng của phía Đức rằng đại sứ quán Việt Nam tham gia và tổ chức việc này thì đương nhiên người ta lo ngại,” nhà báo Khoa nói với VOA. “Vì một cơ quan đại diện cho họ lại làm việc đó nên họ rất lo ngại. Quả thực bà con rất lo ngại nhất là những người có tiếng nói phản biện, khác với quan điểm của Đảng Cộng sản trong nước.”

Ông Khoa cho biết bản thân ông nghi ngờ mình đang bị mạng lưới mật vụ Việt Nam theo dõi sau khi đăng nhiều bài viết về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh.

Cũng theo nhà báo này, cộng đồng người Việt trở nên “dè dặt” trong việc tham gia và ủng hộ các hoạt động tại sứ quán Việt Nam ở nước sở tại.

“Bây giờ nếu mà tham gia họ lại bị dính dáng vào nơi mà phía Đức coi là chỗ có hoạt động bất hợp pháp. Đương nhiên là những người làm ăn kinh doanh bên này họ không muốn tham gia vào vị họ không muốn bị dây dưa vào chuyện như vậy, đặc biệt là vấn đề điều tra của cảnh sát Đức.”

Viện công tố Liên bang Đức khẳng định Trịnh Xuân Thanh được đưa vào trụ sở sứ quán Việt Nam tại Berlin trước khi bị đưa về Việt Nam, và một nhân viên tòa đại sứ Việt Nam đã bị trục xuất khỏi Đức vì vụ việc này.

Theo Bộ Ngoại giao Đức thì Việt Nam đã tiếp xúc với phía Đức để đàm phán và giải quyết mối căng thẳng sau vụ bắt cóc. Nhưng hiện tại cảnh sát Đức vẫn tiếp tục điều tra vụ bắt cóc mà Đức gọi là một hành động “vi phạm nghiêm trọng luật lệ Đức” giữa lúc quốc hội Đức đang bận rộn chuẩn bị cho cuộc bầu cử ngày 24 tháng này.

Theo nhà báo Khoa, dù thế nào đi nữa thì chính phủ Đức cũng sẽ không để cho công dân nước họ bị đe dọa hay bắt cóc.

Mời xem Video: Bộ Công An khởi động tái điều tra vụ Bí thư Thành ủy Nguyễn Phú Trọng liên đới thất thoát 3.000 tỷ?

VOA

Câu chuyện Xuân Anh và những 'hạt giống đỏ'

Ông Nguyễn Xuân Anh đang là ủy viên trung ương đảng                 

Mấy ngày nay báo chí và cộng đồng mạng dường như quên đi những bức xúc về y tế, về BOT giao thông và thậm chí cả hậu quả cơn bão số 10 để tập trung vào những sai phạm của Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng mà Bí thư Nguyễn Xuân Anh là nhân vật trung tâm.

Những năm gần đây, “hạt giống đỏ” Nguyễn Xuân Anh có tri thức, có sức trẻ với những tuyên bố mạnh mẽ đã nổi lên như một nhân tố mới trong đội ngũ kế cận vừa hồng vừa chuyên của Đảng.

Thế nhưng, do bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng xác định có ‘sai phạm nghiêm trọng’ trong hai năm đầu đảm trách cương vị Bí thư thành ủy Đà Nẵng, có thể nói sự nghiệp chính trị của Nguyễn Xuân Anh kể như chấm dứt từ đây.

Lý do khiến cho Nguyễn Xuân Anh trong vòng 10 năm (2006-2016) tiến một lèo từ Trưởng ban Quốc tế của báo Thanh Niên lên Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng không nói ra thì ai cũng biết.

Nhưng điều làm cho dư luận không khỏi thắc mắc là tại sao Nguyễn Xuân Anh bị chính Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng mà thân phụ ông là Nguyễn Văn Chi, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị từng làm Chủ nhiệm trước khi nghỉ hưu, “sờ gáy”?

Bản thân Nguyễn Xuân Anh “sai phạm nghiêm trọng tới mức phải thi hành kỷ luật”, nhưng chắc hẳn phải có ai đó ở trên bật đèn xanh thì Nguyễn Xuân Anh mới bị điều tra và kết tội khẩn trương thế.

Ông Nguyễn Xuân Ảnh (bên phải), em trai ông Nguyễn Xuân Anh, hồi đầu năm 2016 trở thành Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam ở tuổi 33. Nguồn: Bộ GTVT

Cùng với nhiều “hạt giống đỏ” khác, Nguyễn Xuân Anh được bổ nhiệm quá nhanh vào các cương vị lãnh đạo đảng và chính quyền với kỳ vọng giao cho “trọng trách kế thừa, giữ gìn và phát huy truyền thống để kế tục sự nghiệp của cha ông”.

Nhưng trải qua thực tế, thế hệ lãnh đạo trẻ này có thực sự là “điều hạnh phúc của dân tộc ta, của Đảng ta” như bà Nguyễn Thị Quyết Tâm phó chủ tịch Thành phố Hồ Chí Minh từng phát biểu không?

Từ năm 1945 đến thời thập niên 1980, hầu như con cháu các vị lãnh đạo đảng và nhà nước Việt Nam không được cơ cấu vào bộ máy quyền lực cao cấp.

Giáo sư Đặng Xuân Kỳ nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI và VII, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học xã hội, con trai cố Tổng Bí thư Trường Chinh là một trường hợp hiếm hoi và ông hoàn toàn xứng đáng với cương vị đó.

Hồi thập niên 1990, ông Phan Diễn nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư con của nhà cách mạng Phan Thanh, hay ông Nguyễn Khoa Điềm nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương con của nhà cách mạng Nguyễn Hải Triều, đều có bề dày phấn đấu và được đánh giá là có năng lực thực sự.

Nhưng từ năm 2000 tới nay, bất chấp nguyên tắc tổ chức đề ra trong Điều lệ Đảng, nhiều “hạt giống đỏ” chưa trải qua đào tạo, thử thách được đảm trách quá nhanh và quá sức các cương vị lãnh đạo, để lại nhiều tai tiếng và hậu quả đáng tiếc.

Ngoài Nguyễn Xuân Anh vừa “ngã ngựa”, hãy thử điểm qua một vài “hạt giống đỏ” gần đây được gieo mầm “đúng quy trình” như thế nào.
Thăng tiến bằng đôi chân của ai?

Nông Quốc Tuấn, sinh năm 1963 từng là công nhân xuất khẩu lao động tại Cộng hòa Dân chủ Đức, con trai nguyên Tổng bí thư Nông Đức Mạnh.

Ông Tuấn được cơ cấu vào các vị trí lãnh đạo từ Phó Bí thư thường trực Ban chấp hành Hội liên hiệp Thanh niên, Ủy viên Ban Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, Phó Bí thư Tỉnh ủy rồi Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang để được bầu làm Ủy viên Trung ương Đảng tại Đại hội XI.

Năm 2012 ông lại được điều về đảm trách cương vị Phó chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc. Tại Đại hội XII ông Tuấn không được tái bầu cử vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Hiện nay ông Nông Quốc Tuấn là thành viên Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm.

Ông Nguyễn Thanh Nghị hiện là Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang. Nguồn: HOANG DINH NAM/AFP/Getty Images

Nguyễn Thanh Nghị, sinh năm 1976 là con trai cả nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Năm 2011, đang là Phó Hiệu trưởng trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh, tuy không được cử đi dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI nhưng ông Nguyễn Thanh Nghị vẫn được bầu làm Ủy viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương.

Ngay sau đó ông được bố bổ nhiệm làm Thứ tưởng Bộ Xây dựng, sau đó là Phó Bí thư rồi Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang.

Tại Đại hội lần thứ XII, ông Nghị được bầu làm Ủy viên chính thức Ban chấp hành Trung ương.

Lê Trương Hải Hiếu, sinh năm 1981 là con trai ông Lê Thanh Hải nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh.

Năm 2015, Lê Trương Hải Hiếu được cử giữ chức Chủ tịch Quận 12. Năm 2016, ông Hiếu được bầu vào Ban chấp hành Đảng bộ Thành phố.

Ông Lê Trương Hải Hiếu (trái) không đủ phiếu bầu để vào Ban chấp hành hồi tháng 10/2015. Nguồn: Đảng bộ TPHCM

Tô Linh Hương, sinh năm 1988 là con gái ông Tô Huy Rứa nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Trưởng ban Tổ chức Trung ương.

Năm 2012, khi 24 tuổi, mới tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền được 3 năm, Tô Linh Hương được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội Ðồng Quản Trị Công ty Ðầu tư Xây dựng Vinaconex PVC có hơn 2 nghìn lao động, doanh số hàng năm đạt hơn 2 nghìn tỷ đồng. Do áp lực của dư luận xã hội, chỉ 2 tháng sau Tô Linh Hương đã rời bỏ chức vụ Chủ tịch HĐQT Công ty PVC.

Vũ Quang Hải, sinh năm 1986 là con trai nguyên Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng.

Năm 28 tuổi, Vũ Quang Hải được lãnh đạo Bộ Công Thương ký quyết định bổ nhiệm làm Phó tổng giám đốc, thành viên HĐQT Tổng Công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) với lý do để trẻ hóa đội ngũ lãnh đạo Tổng công ty có doanh số 4 tỷ USD/năm.

Con ông cháu cha tham gia chính trường thực ra không chỉ có ở Việt Nam hay Trung Quốc mà ngay cả ở các nước phương tây việc này cũng khá phổ biến.

Tại Mỹ, các gia tộc Kennedy, Bush, McCain… nổi tiếng có nhiều chính trị gia thành công trên đỉnh cao quyền lực. Nhưng khác với ở ta, con cháu các dòng họ này ngoài tài năng thật sự, họ kế thừa được truyền thống hoạt động chính trị chuyên nghiệp của gia đình và trên hết, họ được chọn lựa ra thông qua bầu cử dân chủ, minh bạch và công khai.

Mời xem Video: Bộ Công An khởi động tái điều tra vụ Bí thư Thành ủy Nguyễn Phú Trọng liên đới thất thoát 3.000 tỷ?

Có tài, có đức cứ mặc sức thăng tiến để cống hiến cho đất nước. Nhưng sự thăng tiến ấy không được tùy tiện “thăng hoa” do tác động từ quyền lực bên ngoài mà phải từ nỗ lực phấn đấu của bản thân theo đúng tiến trình quy định của pháp luật.

Trần Quốc Quân
BBC

Con sãi ở chùa lại quét lá đa

Con sãi ở chùa lại quét lá đa. Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Đã có một thời kỳ rất dài, người cộng sản lên án chế độ thực dân, phong kiến ở mọi góc độ, mọi bình diện và mọi nơi, mọi lúc. Bất cứ thứ gì liên quan đến chế độ thực dân, phong kiến đều được gắn cho những tính từ không mấy dễ chịu như “lạc hậu, thối nát, man rợ”… và nhiều ngôn từ khác nữa.

Đặc biệt, chế độ phong kiến bị cộng sản lên án nhiều nhất là tệ “con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa lại quét lá đa”. Thế rồi, để kích động dân đen nổi dậy, lật đổ, người Cộng sản luôn nêu cao những câu ca dao rằng: “Bao giờ, dân nổi, can qua. Con vua thất thế lại ra quét chùa”.

Phá tan tất cả

Tin vào những lời lẽ lên án đanh thép và những lời đường mật đó, dân nghèo đất Việt đã hùa nhau “đi theo đảng” lật đổ phong kiến, thực dân để cho bọn “con vua thất thế” và con dân nghèo nhảy lên ngai vàng.

Tôi nhớ mãi bài thơ của Tố Hữu về một người đầy tớ, cuộc sống của ông được mô tả như sau:

“Đến già, còn bửa củi
Gánh nước, cuốc vườn cau
Đất bụi lấm đầy đầu
Mà chủ còn hất hủi!”

Khi đó, người cộng sản đã đến với họ với những lời đường mật:

Tôi riết chặt bàn tay
Của lão: “Bao nhiêu nỗi
Đau buồn và tức tối
Sẽ tan biến ngày mai…
Ông đã nghe ai nói
Có một xứ mênh mông
Nửa tây và nửa đông
Mạnh giầu riêng một cõi ?
Nơi không vua, không quan
Không hạng người ô uế
Không hạng người nô lệ
Sống đau xót, lầm than.
Nơi tiêu diệt lòng tham
Không riêng ai của cải
Hàng triệu người thân ái
Cùng chung sức nhau làm
Để cùng nhau vui sướng
Ai già nua tật nguyền
Thì cứ việc ngồi yên
Đã sẵn tiền nuôi dưỡng”.
(Trích Lão đầy tớ – Tố Hữu)

Và người dân Việt cứ vậy mà sướng, mà ung dung khoan khoái “ngồi mơ nước Nga”

Và đám dân chúng cùng đinh ấy, đã đua nhau hò hét, cướp giết và lật đổ để xây dựng một đất nước cộng sản như được hứa hẹn.

Ảnh minh họa. Nguồn: NDiep/ báo DT

Kết quả là kể từ khi cướp chính quyền bằng cuộc cách mạng 19/8/1945 trở đi, biết bao cuộc vận động, phong trào thúc giục người dân Việt Nam đạp đổ, phá nát tất cả mọi “tàn dư thực dân phong kiến” ở đất nước này, bất kể tốt, xấu quý giá hay rẻ mạt. Phá tất. Tất cả để nhằm xây dựng một nền văn hóa mới XHCN với đầy đủ những lời lẽ ru ngủ như ở đó “của cải tuôn ra dào dạt, mọi người làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu, con người bình đẳng và làm chủ xã hội”… Ôi chao, cứ như trong mơ về một “Thiên đường XHCN” ở ngay mặt đất này.

Những cuộc cách mạng “long trời, lở đất” như Cải Cách ruộng đất, cải tạo Công thương nghiệp tư bản, tư doanh, đánh tư sản… đã phá nát đến ngõ ngách không chỉ cơ sở vật chất và mối quan hệ xã hội được xây đắp bao đời, mà nền văn hóa ngàn đời cũng theo đó mà bị tận diệt.

Và người ta hy vọng rằng ở cái Thiên đường XHCN ấy là nơi “ Nơi không vua, không quan. Không hạng người ô uế. Không hạng người nô lệ. Sống đau xót, lầm than”.
Vết xe đổ, nhổ xong lại liếm!

Một thời gian mới cướp được chính quyền về tay mình và sau chiến tranh, người Cộng sản chưa vững ghế, chưa chắc chân, do vậy mọi hoạt động còn nhìn trước, ngó sau kẻo “Quan trên trông xuống, người ta trông vào”. Thế nên việc đưa con cái, cháu chắt, người nhà vào chiếm những chiếc ghế béo bở trong bộ máy cai trị còn được chú ý, kiêng dè.

Thế nhưng, khi bộ máy được củng cố, nhà tù, súng đạn đã đầy đủ, ghế ngồi đã chắc chắn và nhất là khi người dân đã nếm đủ mọi mùi sự sợ hãi và khiếp nhược sau một thời gian dài cái “chuyên chính vô sản” tha hồ tác oai, tác quái… thì những người Cộng sản không ngại ngần trong việc ngang nhiên bất chấp tất cả để duy trì hệ thống độc tài toàn trị kiêm gia đình trị của từng vùng, từng lãnh thổ và cả đất nước.

Chính vì hệ thống cai trị chuyên quyền và độc tài, nạn tham nhũng đã trở thành quốc nạn. Những chiếc ghế cai trị dân bất cứ ở vị trí nào từ địa phương đến trung ương đã được dần dần định danh và định giá. Nếu trước đây, trên mạng Internet người ta có vẻ ngạc nhiên khi có thông tin chạy vào chức Chủ tịch Tp hết 30 tỷ đồng. Rồi người ta ngạc nhiên khi trong vụ án PMU 18 với thông tin chạy vào Trung ương Đảng hết 1 triệu đola, thì đến nay, việc mua bán chức quyền đã là một điều như việc cơm ăn, nước uống hàng ngày.

Mới đây, bà Châu Thị Thu Nga khai đã chạy vào ĐBQH hết 30 tỷ đồng là chuyện không làm cho người ta ngạc nhiên.

Chính vì những chiếc ghế gắn liền với sự béo bở và là những đầu mối kiếm chác, tham nhũng vinh thân phì gia, mà các nhà chính trị, các nhà lãnh đạo đất nước đã không từ bỏ cơ hội bố trí người nhà, họ hàng vào các chân “Đầy tớ phục vụ nhân dân” này ngoài những phi vụ mua bán kiếm chác như đã nói ở trên.

Có lẽ khó có ai có thể tìm được một số người trong bộ máy công quyền tại Việt Nam hiện nay không xuất thân từ con ông cháu cha mà từ thực tài của bản thân không cần mua bán, chạy chọt phe nhóm.

Chắc chắn sẽ không có một Nguyễn Chí Vịnh thứ trưởng Bộ Quốc phòng nếu không phải là con Nguyễn Chí Thanh. Cũng sẽ không có một Nông Quốc Tuấn bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang nếu không phải là con Nông Đức Mạnh, càng không thể có một Lê Minh Hưng làm Thống đốc Ngân hàng nếu không phải con Lê Minh Hương, cựu bộ trưởng Công an.

Người ta cũng biết rằng Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh con của Trần Đức Lương, cựu chủ tịch nước hoặc Phạm Bình Minh Bộ trưởng ngoại giao là con Nguyễn Cơ Thạch. Và người ta thừa biết rằng nếu không phải con Nguyễn Văn Chi, thì Nguyễn Xuân Anh có nằm mơ đến bảy đời sau cũng không leo được lên chức Bí thư Thành ủy Đà Nẵng.

Có thể kể cả ngày không hết hiện tượng “con ông, cháu cha” trong hệ thống nhà nước Việt Nam hiện tại.

Có lẽ thời kỳ “con ông cháu cha” hưng thịnh nhất là thời Nguyễn Tấn Dũng làm thủ tướng. Một thời gian dài làm mưa làm gió trên chính trường Việt Nam với những câu nói và hành động bất nhất điển hình, Nguyễn Tấn Dũng đã thể hiện cho cả nước biết rằng khi có quyền lực trong tay thì “miệng quan trôn trẻ” là chuyện đương nhiên.

Khỏi cần nhắc lại những lời thề thốt của một người đứng đầu chính phủ và sự nuốt lời trong công việc, chỉ cần nhìn hai đứa con ông đều được “cấu tạo” thần tốc vào các chân lãnh đạo tỉnh thì biết rằng ông bất chấp tất cả miệng đời người thế. Và ông đã mở đầu, cổ vũ cho việc đưa người thân, gia đình, họ hàng vào chiếm ghế lãnh đạo.

Thế là đúng như cha ông đã nói “thượng bất chính, hạ tắc loạn” các quan chức các tỉnh thi nhau đưa con cái, cháu chắt ào ào vào những chiếc ghế béo bở như chỗ không người. Cả nước theo nhau làm đúng quy trình “Cha bổ nhiệm con, chồng cơ cấu vợ, chị nâng đỡ em”… mọc lên như nấm sau mưa.

Không chỉ ở Huế cả nhà làm quan, mà ở Bắc Ninh thì cả họ nhà Bí thư tỉnh ủy đều chiếm những vị trí quan trọng trong tỉnh. Không chỉ có Yên Bái, chị bổ nhiệm em, mà ở Hải Dương thì từ con trai cho đến em rể… tất cả đều làm quan “đúng quy trình”.

Biếm họa: một người làm quan, cả họ làm quan. Nguồn: internet

Về vấn đề này, báo chí cho biết: Bộ Nội vụ đã kiểm tra, rà soát theo thông tin báo chí phản ánh, tổng hợp được 9 địa phương, đơn vị bao gồm: Tỉnh Hà Giang; xã Hạ Sơn, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An; huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế; Huyện Buôn Đôn, Đăk Lăk; tỉnh Bình Định; huyện Phong Điền, Cần Thơ; Cục thuế tỉnh Bà Rỉa – Vũng Tàu thuộc Tổng cục thuế – Bộ Tài chính; tỉnh Yên Bái; Trung tâm Pháp y thuộc Sở y tế TP. Đà Nẵng.

Nhưng đó chỉ mới là một phần nhỏ trong hệ thống công quyền hiện nay.

Không chỉ cả họ làm quan, mà hình thành một hệ thống còn hơn cả thời phong kiến vua chúa ngày xưa. Người dân Hà Tĩnh thường đùa với nhau rằng: Nếu như ở Mỹ chỉ có Tổng thống Bush cha và Bush con, thì ở Hà Tĩnh có từ Thoại ông, Thoại cha đến Thoại cháu. Nghĩa là cả ba đời đang thay nhau để cai trị đám dân đen ngu dốt chứ không dành phần cho ai.

Rồi không chỉ anh em, họ hàng, mà những người cánh hẩu được đưa vào giữ những vị trí quan trọng trong các cơ quan nhà nước bất chấp khả năng. Báo chí đã nêu không biết bao nhiêu trường hợp đưa lái xe vào làm chánh văn phòng Ủy ban, thậm chí đưa lái xe lên làm Viện Trưởng, bổ nhiệm em trai có tiền sự bị bắt vì đánh bạc lên làm Giám đốc Sở… Những câu chuyện chắc chỉ có ở cái thời Cộng sản kiêm Phong kiến thối nát ở Việt Nam đầu thế kỷ 21 mà thôi.

Và hài hước thay, khi đã thành một hệ thống con vua thì lại làm vua như một định luật bất biến, thì hệ thống quan chức đã lập tức có những lý luận, bao biện hết sức… gây cười. Chẳng hạn Nguyễn Thị Quyết Tâm, Phó bí thư Thành ủy HCM cho rằng: “Con lãnh đạo làm lãnh đạo là hạnh phúc của dân tộc”. Điều này đã gây những phản ứng dữ dội trên mạng xã hội.

Hạnh phúc hay đại họa?

Cần phải nói rằng, một con người được hình thành bởi nhiều yếu tố cộng lại. Để làm một người lãnh đạo dân, cần hội tụ nhiều yếu tố cơ bản cần thiết, đặc biệt là sự thông minh, nhạy bén và nhất là sự hy sinh phục vụ. Với con người, yếu tố thông minh, tài giỏi có nguồn gốc lớn từ nguồn gen di truyền là chính, sự học hành, rèn luyện là cần thiết nhưng chỉ là một phần mà thôi.

Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, Phó bí thư Thành ủy TPHCM, nổi tiếng qua câu nói: “Con lãnh đạo làm lãnh đạo là hạnh phúc của dân tộc”. Nguồn: internet

Thế nhưng, thử xét theo cả hệ thống cộng sản xưa nay, trong một thể chế chính trị mà ngay từ đầu đã chủ trương “Trí phú địa hào đào tận gốc, trốc tận rễ” – nghĩa là những tầng lớp ưu tú nhất đều bị loại bỏ, người Cộng sản chỉ ưu tiên Giai cấp công nhân vì họ nhận đó là giai cấp của họ. Mà xưa nay, công nhân chỉ có búa và đe thì họ thạo, còn chữ nghĩa, trí thông minh thì chẳng ai trông cậy vào cái giai cấp ấy.

Mà phần lớn những lão thành, những cá nhân đã từng leo đến chức lãnh đạo trong hàng ngũ cộng sản, đều xuất phát từ giai cấp công nhân, hoặc nông dân là tầng lớp liên minh mới được cất nhắc, bổ nhiệm và chú trọng, những thành phần ưu tú khác như “Trí, phú, địa, hào” thì đừng có mơ.

Vì thế có thể nói ngay rằng, về nguồn gen, họ chẳng được thừa hưởng bất cứ sự thông minh tài giỏi nào để lại. Ngược lại họ được thừa hưởng sự lưu manh, cơ hội và thiếu văn hóa cần thiết cho con người và xã hội.

Còn về tinh thần, đạo đức? Thì hẳn là những kẻ cố tình bám lấy cơ hội là cái ô cái lọng của cha ông, anh chị để leo lên giữ cái ghế của mình không bởi từ thực tài, đó là những kẻ cơ hội. Mà đã là cơ hội thì xin đừng nói đến tinh thần phục vụ bất cứ ai, kể cả người thân của mình.

Như vậy, việc bổ nhiệm con em cán bộ lãnh đạo lên làm lãnh đạo tiếp tục, cần phải được hiểu chính xác là đại họa của dân tộc. Chỉ là hồng phúc cho đám cơ hội vơ vét mà thôi.

Thì đã hẳn, cứ nhìn đất nước này sau mấy chục năm người cộng sản thi nhau cha truyền con nối làm tập thể vua lãnh đạo cho đến hôm nay đứng trên bờ vực của sự suy đồi, sụp đổ mọi mặt thì sẽ thấy rõ ràng.

Còn quan chức ư? Cứ mở miệng ra câu nào thì dân đập vào miệng câu ấy đủ hiểu trình độ và tư duy của họ như thế nào.

Tạm kết

Có lẽ, khi người cộng sản ra sức tung hô chiếc bánh vẽ thiên đường xã hội chủ nghĩa, và qua đó ra sức chửi rủa hệ thống phong kiến và thực dân, họ cũng không ngờ rằng sẽ có một ngày nào đó, chính họ lại phải liếm lại bãi nước bọt mà họ đã nhổ ra.

Có ai ngờ, đến một ngày, chính người cộng sản lúng túng đến mức chắc phải xé bỏ tất cả những trang sách giáo khoa và những tác phẩm văn học đã từng vận dụng câu ngạn ngữ dân gian rằng: “Còn vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa lại quét lá đa”.

Bởi đơn giản là những câu đó nếu được nhắc lại thì chỉ tổ làm người ta thấy ớn lạnh, sửng sốt và kinh hãi trước sự lỳ lợm, sự điêu toa và sự thiếu liêm sỉ khi chính người dân nhìn vào hệ thống hiện nay.

Bởi ngày xưa chỉ có “con vua thì lại làm vua” còn ngày nay, con cháu họ hàng cán bộ đua nhau làm cán bộ.

Mời xem Video: Bộ Công An khởi động tái điều tra vụ Bí thư Thành ủy Nguyễn Phú Trọng liên đới thất thoát 3.000 tỷ?

Ngày xưa, cả đất nước chỉ có một vua, việc lạm dụng chức quyền cũng chỉ có một người. Còn ngày nay, bất cứ chỗ nào cũng có những đàn vua tập thể mang tên Đảng ủy và đàn cán bộ họ hàng, hang hốc nhà đảng viên chia chác nhau ghế ngồi trên đầu người dân.

Và đại họa của đất nước đang lừng lững đến một cách vững chắc nhất, nhanh chóng nhất và khủng khiếp nhất.

Hà Nội, Ngày 20/9/2017

J.B Nguyễn Hữu Vinh
Blog RFA