Tại sao Bộ SGK của GS Hồ Ngọc Đại “Không đạt”?

Sách giáo khoa tiếng Việt 1- Công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại. (Ảnh minh họa)

Nhấp vào nút play (►) dưới đây để nghe    Các tin khác »

Do…không cùng tiếng nói

Nếu như năm 2018, Giáo sư Hồ Ngọc Đại khiến dư luận hoang mang khi tài liệu Sách tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục của ông và nhóm soạn thảo có giới thiệu các ô vuông, hình tròn tượng trưng cho mỗi tiếng, được đem ra phân tích gây nhiều nhầm lẫn, thì ngày 12/9/2019 khi Bộ sách giáo khoa môn tiếng Việt và toán lớp 1 - Công nghệ giáo dục của ông lại bị Hội đồng thẩm định quốc gia loại ngay ở vòng thẩm định, càng khiến nhiều người thắc mắc. Có phải giữa các thành viên Hội đồng và Giáo sư Đại không có tiếng nói chung?

Liên quan vấn đề này, Đài Á Châu Tự Do hôm 12/9/2019 liên lạc Giáo sư Hồ Ngọc Đại, và được ông cho biết như sau:

“Phức tạp lắm, tức là tôi không cùng với họ được thôi, hai cái không khớp nhau, họ không chấp nhận đường lối của tôi, tôi cũng không chấp nhận đường lối của họ. Tôi là tôi làm tiến bộ, họ thì làm lạc hậu và cũ rích, họ bè phái vớ vẩn nên tôi không chơi.”

Hội đồng giám định thì toàn bộ là những người có quan điểm khác với Hồ Ngọc Đại, chống Hồ Ngọc Đại mà vào bỏ phiếu thì Hồ Ngọc Đại thua rồi vì là thiểu số. Cho nên tôi thấy Hội đồng như thế thì không khoa học, không công bằng.

-Tiến sĩ Mạc Văn Trang

Ở đợt đánh giá lần này, có ba mức xếp loại ‘Đạt’, ‘Đạt nhưng cần sửa chữa’ và ‘Không đạt’ để thẩm định xét chọn thì Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa đã đánh giá Sách giáo khoa Công nghệ giáo dục môn tiếng Việt, toán của ông là ‘Không đạt’ với 15/15 phiếu tán đồng.

Mặc dù vậy, Hội đồng quốc gia thẩm định đánh giá sách giáo khoa Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục có cho rằng, bộ sách của Giáo sư Đại và nhóm soạn thảo có những ưu điểm như: biên soạn công phu, cách tiếp cận riêng, chú ý đến việc dạy học đọc thành tiếng và chính tả…. Tuy nhiên, đối với sách Tiếng Việt 1, có đến 15/15 thành viên hội đồng xếp loại ‘Không đạt’, với gần 300 nội dung, chi tiết cần sửa, cần bỏ, phần lớn là những nội dung mà hội đồng cho rằng sách ‘vượt chương trình’, ‘quá khó với học sinh lớp 1’, ‘không phù hợp với học sinh lớp 1’…

Tiến sĩ Mạc Văn Trang, người có hơn 30 năm công tác trong ngành giáo dục, hôm 12/9 đưa ra nhận định:

“Theo tôi sách của GS Hồ Ngọc Đại khác hẳn sách truyền thống cũng như sách của các nhà biên soạn sách hiện nay. Còn Hội đồng giám định thì toàn bộ là những người có quan điểm khác với Hồ Ngọc Đại, chống Hồ Ngọc Đại mà vào bỏ phiếu thì Hồ Ngọc Đại thua rồi vì là thiểu số. Cho nên tôi thấy Hội đồng như thế thì không khoa học, không công bằng.”

Tuy nhiên hôm 12/9/2019, Phó giáo sư - Tiến sĩ ngôn ngữ học Hoàng Dũng, lại cho rằng Hội đồng thẩm định làm đúng, không đánh giá sách nào là hay, hay đến mức bao nhiêu, sách nào là dở, dở như thế nào, mà Hội đồng chỉ đánh giá đạt hay không đạt. Không đạt thì không cho làm sách giáo khoa, đạt thì cho. Nhưng việc lựa chọn bộ sách nào thuộc quyền của thầy cô giáo, chứ Hội đồng Thẩm định không giúp chọn sách. Cách làm này theo tiến sĩ Hoàng Dũng là đúng đắn.

Không khảo sát ý kiến

Còn theo ý kiến của Tiến sĩ Mạc Văn Trang, sách của Giáo sư Đại đã phát hành 40 năm qua, quan trọng không phải là cách đánh vần thế này thế kia, hay cách dạy thế nào, mà quan trọng nhất là khi học sinh học sách đó, các em có tiến bộ hay không? Có nắm vững tiếng Việt không? Ông cho rằng phải đánh giá học sinh, vì hơn 800 ngàn học sinh đã học sách của Giáo sư Đại, vì vậy phải hỏi giáo viên, hỏi học sinh, xem học sách đó có tốt không? Chứ bây giờ nói đánh vần khó là ý chủ quan của hội đồng, của người lớn.

Giáo sư Hồ Ngọc Đại và Bộ sách giáo khoa - Công nghệ giáo dục. (Ảnh minh họa) File photo

Sách Tiếng Việt - Công nghệ giáo dục 1 xuất phát từ đề tài khoa học cấp nhà nước được nghiệm thu do Giáo sư Hồ Ngọc Đại chủ trì, mặc dù sách Tiếng Việt - Công nghệ giáo dục 1 đã được triển khai ở nhiều nhà trường từ 40 năm qua và được dạy thử nghiệm với trên 900.000 học sinh, tuy nhiên mãi đến nay mới gây xôn xao dư luận với nhiều ý kiến chê trách về cách đánh vần khác biệt.

Nhà giáo Phạm Toàn khi sinh thời từng nhận định sách tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục bị ồn ào chê trách về cách đánh vần ba chữ ‘c’, ‘k’ và ‘q’ đều đọc là ‘cờ’, nhưng không gọi tên chung cho cả ba chữ là chữ ‘cờ’. Nhà giáo Phạm Toàn giải thích đó là cách học theo đường lối ngữ âm học. Tuy nhiên, Nhà giáo Phạm Toàn tin rằng những ai ứng dụng được theo hướng dẫn thì dễ dàng dạy con em ở gia đình biết đọc biết viết nhanh và nắm chắc được tiếng mẹ đẻ.

Không chỉ ba chữ ‘c’, ‘k’ và ‘q’ bị dư luận phê phán, nhiều phần đánh vần trong sách tiếng Việt lớp 1 Công nghệ Giáo dục cũng bị các nhà giáo cho là sai và phản khoa học như với 3 chữ ‘r’, ‘d’ và ‘gi’ cùng đọc là ‘dờ’.

Tuy nhiên, Phó giáo sư - Tiến sĩ ngôn ngữ học Hoàng Dũng cho biết, bộ sách của Giáo sư Đại vừa đưa ra thẩm định là bộ sách chưa dùng, theo yêu cầu của chương trình mới của Bộ giáo dục mới được thông qua, bộ sách này không mấy người được đọc… nên không thể biết có gì thay đổi so với sách cũ của Giáo sư Đại hồi năm 2018 gây xôn xao dư luận:

“Chúng ta không có cách chi biết bộ sách cũ của ông Đại có liên quan phần nào với bộ sách vừa đưa ra thẩm định. Tôi thấy bộ sách cũ của ông Đại không phải là không có ưu điểm, trước đây Bộ giáo dục có thành lập hội đồng xét duyệt chất lượng của bộ sách đó, và hội đồng đã thông qua với kiến nghị phải sửa đổi. Và ông Đại thấy kiến nghị đó đúng đắn, và ông ấy đã sửa đổi. Như vậy chúng ta thấy rằng, ít nhất có một hội đồng quốc gia đánh giá sách cũ của ông Đại có ưu điểm, có nhược điểm.”

Bản thân tôi không như thế được, tôi không thể điều chỉnh theo họ được, tôi có ý của tôi, tôi có phương châm của tôi, tôi tồn tại mấy chục năm rồi, tôi độc lập với họ… Họ mới làm được có bao nhiêu đâu đã xào xáo, họ có tư tưởng gì đâu, có trình độ kỹ thuật gì đâu, có gì khác đâu… nhưng họ đông thôi.

-Giáo sư Hồ Ngọc Đại

Sách giáo khoa tiếng Việt 1- Công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại từng trải qua nhiều lần thẩm định bởi Hội đồng thẩm định quốc gia. Mới nhất là vào tháng 7 năm 2018, khi đó Hội đồng thẩm định quốc gia đã yêu cầu nhóm biên soạn của Giáo sư Đại chỉnh sửa một số nội dung và kết luận nếu được chỉnh sửa thì tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục có thể là phương án lựa chọn cho học sinh và giáo viên trong tương lai.

Giáo sư Hồ Ngọc Đại có vẻ như không đồng tình với kết quả vừa qua, ông cho biết:

“Bản thân tôi không như thế được, tôi không thể điều chỉnh theo họ được, tôi có ý của tôi, tôi có phương châm của tôi, tôi tồn tại mấy chục năm rồi, tôi độc lập với họ… Họ mới làm được có bao nhiêu đâu đã xào xáo, họ có tư tưởng gì đâu, có trình độ kỹ thuật gì đâu, có gì khác đâu… nhưng họ đông thôi.”

Theo như vậy, sách giáo khoa lớp 1 Công nghệ giáo dục (tiếng Việt) sẽ không được sử dụng trong chương trình giáo dục phổ thông mới, vậy điều này có gây trở ngại gì cho chương trình giáo dục tiểu học.

Chúng tôi nêu vấn đề này với Giáo sư Hồ Ngọc Đại và được ông trả lời như sau:

“Tôi không biết, cái đấy là việc của nhà nước, tôi không ngồi lại với bọn ấy được, nhà nước phải xử lý. Tôi sẽ không đưa thẩm định lại, cứ thế thôi, chấp nhận hoặc không chấp nhận. Bởi vì nó tầm thường quá, không hạ xuống tầm thường như họ được, họ có chương trình kiểu khác, vớ vẩn lắm, là do mình không chơi theo luật của họ thôi.”

Theo Tiến sĩ Mạc Văn Trang, học sinh đang học sách đó mà đột ngột bỏ đi hết là không tôn trọng trẻ con, không tôn trọng giáo viên, và cũng không tôn trọng công trình khoa học của Giáo sư Hồ Ngọc Đại.

RFA