Mâm xôi cúng cụ

Phạm Thị Hoài

Chuyện cúng bái, thà không còn hơn làm chiếu lệ. Thành kính không thấy, chỉ thấy vừa cúng vừa ngáp dài. Trên bàn thờ dịp 95 năm Cách mạng Tháng Mười những ngày này, báo Quân đội Nhân dân bày một mâm xôi thoạt trông thì lóa mắt, nhưng nhìn kĩ hóa ra xôi đồ từ sáu năm trước, đã qua nhiều tuần hương và hấp lại nhiều lần.

“Chủ thuyết chính trị Việt Nam trong thời đại ngày nay” của ông giáo sư Nguyễn Đức Bình, nhà lí luận có lẽ là duy nhất ở thượng tầng lãnh đạo của Đảng CSVN, đăng ngày 05-11-2012 thực ra chỉ là tên mới toanh của bài “Chủ thuyết cách mạng và phát triển của Việt Nam” của cùng tác giả đăng 2 kì trên Tạp chí Cộng sản tháng Sáu và tháng Bảy năm 2010. Đến lượt nó, bài trên Tạp chí Cộng sản lại chính là bài “Tiếp tục một cách kiên định và sáng tạo con đường xã hội chủ nghĩa” đăng trên Tạp chí Tuyên giáo tháng 11-2008, bị cắt đi hai phần cuối, giữ lại ba phần đầu [1] và thêm một phần kết [2]. Đến lượt nó, phần lớn bài trên Tạp chí Tuyên giáo lại chính là bài cùng tên đăng trên báo Nhân dân và trang điện tử Đảng CSVN tháng 9-2007. Đến lượt nó, bài này đã xuất hiện trong tạp chí Lý luận Chính trị từ tháng 12 năm 2006 [3]. Tất nhiên có chút tân trang, cho phù hợp với một thế giới đã đổi thay nhưng thời đại không thay đổi, như nhà lí luận cao cấp của Đảng khẳng định. Hay nói cách khác: lễ cúng có thể thay đổi [4], văn tế vẫn nguyên một bài tủ từ sáu năm qua.

Cảm hứng tươi rói và ngọn lửa hừng hực từ Cách mạng Tháng Mười đi đâu rồi, để bàn thờ cho xôi nguội cúng lại? Nạo vét chừng ấy trí tuệ, cũng chỉ được chừng ấy lời xác tín đầu môi xào xáo dâng lên?

Trong mâm cúng nhỏ hơn, bày trên Tạp chí Sông Hương số mới nhất kỉ niệm 95 năm Cách mạng Tháng Mười, ông Bí thư Tỉnh ủy, tiến sĩ Nguyễn Ngọc Thiện, đem nguyên nắm xôi cúng vào dịp 90 năm của một ông Phạm Gia Khiêm trên Tạp chí Cộng sản và xôi của báo Quảng Ninh cũng cúng vào dịp 90 năm trộn với xôi cúng dịp 91 năm của một ông Lam Giang trên báo Bà Rịa-Vũng Tầu. Đến lượt nó, xôi của ông Phạm Gia Khiêm lại được trộn vào mâm cúng dịp 92 năm của một ông Minh Phương trên báo Cựu Chiến binh, còn xôi của ông Lam Giang hóa ra chính là xôi năm trước của một ông Thế Nam trên báo Bình Thuận. Cứ thuổng đồ cũ mốc meo từ thuở nào của người, nhai qua loa bằng nước bọt của mình, quăng lên bàn thờ. Quả thật tôi thấy ái ngại cho Cách mạng Tháng Mười.

Cuộc cách mạng ấy đã tạc nên thế giới đương đại của chúng ta và đến bây giờ chúng ta mới bước ra khỏi cái bóng của nó, như Orlando Figes, chuyên gia về lịch sử Nga, nhận định trong lời mở đầu tác phẩm đồ sộ của ông về bi kịch của dân tộc Nga. Nó xứng đáng được chính các nhà lí luận cộng sản ở Việt Nam nhìn nhận nghiêm túc hơn là đến hẹn lại lên một kỉ niệm đãi bôi.

© 2012 pro&contra
______________________

[1] Phần I: “Sự lựa chọn của chính lịch sử dân tộc“, phần II: “Thế giới đổi thay, thời đại không thay đổi” và phần III: “Tiếp tục đi con đường thời đại, kiên định, đổi mới, sáng tạo”

[2] Không hiểu thế nào mà nguyên văn 4 đoạn trong phần kết này lại trở thành tài sản tinh thần của một ông tiến sĩ Đặng Đức Quy trong một bài viết trên báo điện tử Đảng CSVN tháng 11-2011.

[3] Trang 25-30

[4] Bối cảnh ban đầu cho lí luận định hướng của ông Nguyễn Đức Bình năm 2006 là việc Việt Nam chuẩn bị gia nhập WTO.

Theo blog pro&contra