Liệu ông Trump có đảo ngược chính sách Cuba của ông Obama?

Người dân tụ tập tưởng nhớ ông Fidel Castro một ngày sau khi ông qua đời ở Havana, Cuba, ngày 26 tháng 11, 2016.

Tổng thống đắc cử Donald Trump lâu nay vẫn hay chỉ trích chính phủ Cuba và những nỗ lực của Tổng thống Mỹ Barack Obama bình thường hóa quan hệ với nước này, và đã tuyên bố sẽ đảo ngược tất cả những sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Obama liên quan đến Cuba.

Phát biểu tại một buổi vận động tranh cử hồi tháng 9, ông Trump nói nếu ông đắc cử tổng thống ông sẽ "đứng về phía nhân dân Cuba trong cuộc đấu tranh của họ chống lại sự đàn áp của cộng sản."

Ông đả kích những hành động của ông Obama dỡ bỏ những hạn chế thương mại với Cuba là một chiều, chỉ làm lợi cho chế độ của Chủ tịch Cuba Raul Castro.

"Người ta đang rất không hài lòng về chuyện đó," ông Trump nói với đám đông tại thành phố Miami, nơi tập trung đông đảo người Cuba lưu vong. "Nhưng tất cả những nhượng bộ mà Barack Obama đã trao cho chế độ Castro được thực hiện thông qua sắc lệnh hành pháp, điều này có nghĩa là tổng thống kế tiếp có thể đảo ngược chúng. Và đó là điều mà tôi sẽ làm, trừ phi chế độ Castro đáp ứng những đòi hỏi của chúng ta."

Trước đó ông Obama đã làm việc với ông Castro và những người khác trong chính phủ Cuba trong gần hai năm để nối lại mối quan hệ giữa Cuba và Mỹ, đưa tới kết quả là những chuyến bay trực tiếp đầu tiên giữa hai nước trong 50 năm qua và việc mở lại đại sứ quán của hai nước.

Những quy định được nới lỏng do ông Obama ban hành đã tạo điều kiện dễ dàng hơn cho người Mỹ mang những sản phẩm trở về từ Cuba, cho phép bác sĩ nhiều sự tiếp cận hơn để làm việc với những nhà nghiên cứu của Cuba trong những cuộc khảo cứu y tế, và kết thúc lệnh cấm 180 ngày đối với những tàu thuyền cập cảng ở Mỹ sau khi rời Cuba.

Ông Obama cũng đến thăm Cuba hồi đầu năm nay, đánh dấu lần đầu tiên một tổng thống Mỹ đặt chân xuống Cuba kể từ khi Tổng thống Calvin Coolidge đến đảo quốc này vào năm 1928.

Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro bắt tay trong cuộc hội kiến đầu tiên của họ ở Havana, Cuba, ngày 21 tháng 3, 2016.

Lúc Tổng thống Obama loan báo quyết định cải thiện quan hệ với Cuba, cố vấn an ninh quốc gia Susan Rice được hỏi liệu chính quyền mới sẽ có thể thay đổi những quy định mới hay không, bà nói: "Quay ngược đồng hồ sẽ là điều hết sức thiếu khôn ngoan và phản tác dụng."

Nhưng tại một điểm dừng chân trên hành trình vận động tranh cử, ông Trump cho biết ông sẽ đảo ngược những sắc lệnh hành pháp của ông Obama trừ phi Cuba đáp ứng những đòi hỏi của ông, trong đó có "quyền tự do tôn giáo và chính trị cho người dân Cuba và phóng thích những tù nhân chính trị."

John Kavulich, một cố vấn cho quá trình chuyển tiếp của ông Trump và là Chủ tịch Hội đồng Thương mại và Kinh tế Mỹ-Cuba, nói rằng chính quyền Trump sẽ dễ dàng loại bỏ những chuyến bay đến Cuba, gọi chúng là "thêm một biện pháp nữa của sự bình thường trong một mối quan hệ không có gì là bình thường.

"Những người có liên hệ tới tổng thống đắc cử, cả chính thức lẫn không chính thức, sẽ không mặn mà với chuyện nối lại những chuyến bay này. Họ sẽ xem mỗi một chuyến bay này là một giỏ tiền của Mỹ đi một chuyến đi một chiều đến Cuba mà không có sự đền đáp nào có ý nghĩa, có thể đo lường được ngoại trừ việc duy trì những hệ thống thương mại, kinh tế và chính trị đáng khinh bỉ," ông nói.

Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 10 với một đài truyền hình địa phương liên kết với đài CBS tại Miami, ông Trump gọi thỏa thuận của chính quyền Obama với Cuba là một "thỏa thuận rất yếu," nhưng nói rằng ông muốn có một hình thức thỏa thuận nào đó và ông sẽ làm "bất cứ điều gì phải làm để có được một thỏa thuận vững mạnh."

Phóng viên hỏi ông Trump liệu ông có cắt đứt quan hệ ngoại giao với Cuba trong ngày đầu tiên ông tại nhiệm hay không và ông Trump lặp lại ông sẽ "làm bất cứ điều có để có được một thỏa thuận vững mạnh."

"Và người ta muốn một thỏa thuận, tôi thích ý tưởng có được một thỏa thuận, nhưng nó phải là một thỏa thuận thực sự. Nếu anh gọi là như vậy cho mục đích đàm phán thì phải làm bất cứ điều gì để có được một thỏa thuận tốt đẹp cho người dân Cuba," ông Trump nói.

VOA