Việt Nam ‘đơn độc’ trước Trung Quốc?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhìn Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng phát biểu trong chuyến thăm Việt Nam cuối năm 2015.

Một tổ chức nghiên cứu an ninh và địa chính trị trên thế giới mới công bố một bản phân tích có tựa đề nói rằng Việt Nam “đơn độc” trước Trung Quốc.

Stratfor nhận định tiếp rằng “cán cân quyền lực ở Đông Nam Á đang âm thầm dịch chuyển về hướng có lợi cho Trung Quốc, và có lẽ không một quốc gia nào cảm nhận điều đó rõ hơn Việt Nam”.

Cơ quan nghiên cứu này cũng cho rằng Việt Nam đã “mềm mỏng hơn trong những lời chỉ trích Trung Quốc và tiến hành các bước đi hàn gắn với Bắc Kinh”.

“Thay vì đối đầu trực diện với Trung Quốc, Hà Nội đã bắt đầu theo đuổi các tuyên bố chủ quyền lãnh hải một cách tế nhị hơn và liên minh với các đối tác mạnh hơn, để ngỏ các khả năng cũng như sẵn sàng phòng thủ”, Stratfor viết trong phân tích công bố hôm 22/12.

Tổ chức này cũng cho rằng không giống như các quốc gia khác, “Việt Nam không thể hoàn toàn phủ nhận hay chấp nhận sức mạnh gia tăng” của Trung Quốc trên biên giới phía bắc.

Stratfor dẫn việc Philippines và Malaysia “hồ hởi gia nhập các cơ chế xử lý tranh chấp cũng như các khối thương mại do Trung Quốc dẫn đầu”, hay việc “Nhật Bản và Singapore mạnh mẽ ủng hộ vai trò của Washington ở khu vực”.

Tổng thống Philippines và Thủ tướng Malaysia mới đây cũng đã công du Trung Quốc, tỏ ý cho thấy muốn xích lại gần hơn với chính quyền quốc gia đông dân nhất thế giới.

Cơ quan nghiên cứu viết tiếp rằng Việt Nam “thường phải khôn khéo cân bằng quan hệ” giữa Trung Quốc và Mỹ, nhưng “trong bối cảnh khu vực phải thích nghi với một thực tế chính trị mới, Hà Nội ngày càng khó thực thi chiến lược đó”.

Quan chức Việt Nam bấy lâu nay vẫn nhấn mạnh tới chính sách "ba không", đó là "không là đồng minh quân sự của bất kỳ nước nào, không cho bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam và không dựa vào nước này để chống nước kia".

Ông Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hôm 7/4/2015.

Lời qua tiếng lại

Stratfor nhận định thêm rằng, trong tương lai, Việt Nam “sẽ thận trọng hơn khi theo đuổi các dự án cải tạo biển đảo cũng như [củng cố] các mối quan hệ đối tác phòng thủ”.

Nhận định của tổ chức này được công bố một ngày trước khi Bộ Ngoại giao Việt Nam “phản đối Trung Quốc mở đường bay dân sự thường kỳ đến sân bay ở Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa”.

Trước đó, Hà Nội cũng đã lên tiếng sau khi Bắc Kinh tuyên bố rằng việc nước này triển khai các thiết bị phòng thủ tới quần đảo Trường Sa là việc làm “hợp pháp và chính đáng”.

Hồi đầu tháng này, Trung Quốc kêu gọi Việt Nam ngừng các hoạt động xây dựng trên một bãi cạn tranh chấp ở biển Đông, sau khi xuất hiện tin Hà Nội đã bắt đầu nạo vét Đá Lát.

Hai tháng trước đó, Reuters hôm 10/8 dẫn lời các nguồn tin nói rằng Hà Nội đã, theo lời hãng này, “bí mật” đưa các giàn rocket di động mới ra “năm căn cứ ở Trường Sa trong những tháng gần đây”.

Trả lời VOA Việt Ngữ về động thái này của Việt Nam, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ kêu gọi “tất cả các bên tuyên bố chủ quyền ở biển Đông tránh các hành động gây căng thẳng, tiến hành các bước đi thiết thực nhằm xây dựng lòng tin và gia tăng nỗ lực nhằm tìm ra các giải pháp hòa bình, ngoại giao để [giải quyết] các tranh chấp”.

VOA