Chuyện lớn và chuyện nhỏ

Đã và đang có những khác biệt trong cách định tính, định lượng giữa Việt Nam với thiên hạ và giữa giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam với dân chúng về “lớn” và “nhỏ”…

Khu đất 32,4 hecta Quốc Cường Gia Lai mua từ Cty Tân Thuận thuộc Thành ủy TP.HCM

Bộ Tài chính vừa công bố quyết định bổ nhiệm ông Dương Phú Đông làm Cục trưởng Cục Hải quan thành phố Hà Nội (1).

Ông Đông là một người từng… nổi như cồn. Năm 2016, lúc xảy ra scandal Công ty Euro Auto làm giả hóa đơn, chứng từ để trốn đủ loại thuế, phí khi nhập cảng 133 chiếc xe nhãn hiệu BMW vào Việt Nam, ông Đông – khi đó là Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan của Tổng cục Hải quan - từng bị đình chỉ công tác để kiểm điểm xem hải quan có thông đồng với Euro Auto, giúp công ty này trốn 6,5 tỉ đồng thuế nhập cảng hay không.

Sau nửa năm khởi tố vụ buôn lậu xảy ra tại Euro Auto, công an Việt Nam đã tống giam ba người là lãnh đạo, nhân viên của công ty này nhưng từ tháng 4 năm 2017 đến nay, vụ án vẫn còn nằm trong tay các cơ quan tiến hành tố tụng, chưa được xét xử (2).

Hai năm đủ để hóa bùn nhiều thứ, kể cả trách nhiệm của những viên chức hải quan có liên quan đến vụ buôn lậu và giờ, Bộ Tài chính quyết định giao cho ông Đông trọng trách mới.

Trong scandal vừa đề cập, ông Đông từng phân bua với báo giới: Ông giao cho thuộc cấp ký tất cả các loại giấy tờ khiến người ta nghi ngờ có sự thông đồng giữa hải quan với Euro Auto chứ không ký gì cả, chuyện bị đình chỉ công tác chỉ nhằm giúp người đứng đầu có điều kiện để kiểm điểm trách nhiệm của mình và xem xét – xử lý kỷ luật thuộc cấp mà thôi (3).

Cho dù truy cứu trách nhiệm người đứng đầu vẫn được xem là nguyên tắc xử lý các sai sót, vi phạm pháp luật nhưng điều đó luôn được xem là chuyện… “nhỏ”, thành ra lưu dụng, thậm chí tái bổ nhiệm những người như ông Đông vào các vị trí cao hơn, quyền hạn lớn hơn, trách nhiệm nặng nề hơn là bình thường. Quy hoạch – sắp đặt một số cá nhân vào những vị trí lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền mới là chuyện… “lớn”, còn những cá nhân đó có đủ tư cách, đủ năng lực hay không là chuyện… “nhỏ”.

Bởi có sự khác biệt trong quan niệm về chuyện… “nhỏ” - chuyện… “lớn”, nên hiện trạng vài trăm ngàn thanh niên tốt nghiệp đại học, tốt nghiệp cao học không tìm được việc làm trở thành chuyện… “nhỏ” cả trong mắt Bộ trưởng Giáo dục (4) lẫn lãnh đạo chính phủ (5). Do hàng triệu cá nhân có học vấn cao thất nghiệp hoặc không được làm những công việc mà họ từng dốc sức học hành bị xem là “nhỏ”, thành ra sinh lực, mồ hôi, nước mắt, tài sản của hàng chục triệu gia đình đã dồn vào đường học vấn, giúp con em mình đi tới đích, trở thành vô nghĩa, cũng bị cho là “nhỏ”.

Với thiên hạ, học vấn và nỗ lực vươn lên không ngưng nghỉ là chuyện… “lớn” vì nó giúp người ta thoát khỏi đói nghèo. Ở Việt Nam, chúng là chuyện… “nhỏ”. Muốn hoán cải số phận phải được “quy hoạch”. Được “quy hoạch” mới là chuyện… “lớn” vì nó vừa giúp đương sự có mọi thứ, kể cả học vị, học hàm, vừa giúp gia đình, gia tộc đương sự rỡ ràng, trong một số trường hợp, ở một số vị trí, được “quy hoạch” còn đồng nghĩa với tạo điều kiện cho cả gia đình, gia tộc “lưu danh thiên cổ” qua các nhà thờ tộc, nhà thờ tổ, lăng tẩm nguy nga.

***

Thành ủy TP.HCM cũng vừa công bố một số quyết định liên quan đến bổ nhiệm, sắp đặt nhân sự của cơ quan này. Theo đó, bà Thái Thị Bích Liên, Thành ủy viên đang đảm nhiệm vai trò Chánh Văn phòng của Thành ủy TP.HCM được điều chuyển làm Phó Bí thư Đảng ủy Khối Dân - Chính - Đảng. Giống như ông Đông, bà Liên cũng từng… nổi như cồn.

Cách nay nửa năm, báo giới phát giác Công ty Quốc Cường Gia Lai chỉ phải trả 419 tỉ đồng để được “quyền sử dụng” 34,2 héc ta đất mà giá trị được cho là tới 2.400 tỉ đồng. Sở dĩ Công ty Quốc Cường Gia Lai lời chừng… 2.000 tỉ đồng trong thương vụ vừa kể vì Công ty Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận chịu bán… rẻ. Lý do Công ty Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận bán đất với giá rẻ như cho, vì Thành ủy TP.HCM – chủ quản của doanh nghiệp này - chỉ muốn như vậy.

Chuyện vỡ lở, Thành ủy TP.HCM ra lệnh cho Công ty Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng 34,2 héc ta ở xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè cho Công ty Quốc Cường Gia Lai (7). Dù chuyện mua – bán đã hoàn tất và thương vụ tạo ra khoản lời cỡ… 2.000 tỉ, tuy Thành ủy TP.HCM chỉ là đại diện cho một tổ chức chính trị (Đảng CSVN) ở Sài Gòn, thành ra về nguyên tắc, không những không thể mà còn không được phép can dự vào hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, xâm hại quyền tự do kinh doanh nhưng đáng ngạc nhiên là Công ty Quốc Cường – Gia Lai đồng ý trả lại đất, nhận lại tiền mà không thắc mắc, khiếu nại gì cả!

Có thể nhờ vậy mà bà Thái Thị Bạch Liên – Chánh Văn phòng Thành ủy TP.HCM, nơi thay mặt Thành ủy TP.HCM truyền đạt các chỉ đạo, giám sát hoạt động của các doanh nghiệp của Thành ủy TP.HCM chỉ bị… khiển trách (8). Vụ công quỹ suýt mất 2000 tỉ là chuyện… “nhỏ” vì Thành ủy TP.HCM đã hóa giải được hậu quả nghiêm trọng. Qua báo giới, bà Võ Thị Dung – Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM - nhắn nhủ công chúng, đừng xem việc điều chuyển bà Liên từ vị trí Chánh Văn phòng sang làm Phó Bí thư Đảng ủy Khối Dân - Chính - Đảng của Thành ủy TP.HCM là một hình thức kỷ luật. Sở dĩ Thành ủy TP.HCM điều chuyển bà Liên vì Đảng bộ Khối Dân - Chính - Đảng là Đảng bộ lớn, có nhiều Đảng viên là cán bộ chủ chốt của TP.HCM, thành ra cần kinh nghiệm và năng lực của bà Liên để nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng (9). Đó mới là chuyện… “lớn”!

***

Đang có vài chuyện còn lớn hơn nữa! Ví dụ sau Hội nghị Trung ương 8 của Ban Chấp hành Trung ương (BCH TƯ) Đảng CSVN khóa 12, giới lãnh đạo Đảng CSVN sẽ ban hành… “Quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên”, theo đó, cán bộ, đảng viên sẽ luôn xem lợi ích quốc gia - dân tộc là tối thượng, sẽ hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, sẽ hy sinh lợi ích cá nhân, lấy sự hài lòng, ấm no, hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu (10)…

Nhìn một cách tổng quát, Hội nghị Trung ương 8 của BCH TƯ Đảng CSVN khóa 12 đang diễn ra tại Hà Nội hứa hẹn nhiều chuyện… “lớn” lắm… Chẳng hạn, Ủy viên Bộ Chính trị, thành viên Ban Bí thư, Ủy viên BCH TƯ Đảng CSVN sẽ chủ động từ chức nếu không đủ uy tín, không hoàn thành nhiệm vụ chính trị. Đó rõ ràng là chuyện… “lớn”. Còn dựa vào đâu để xác định là đủ uy tín, là hoàn thành nhiệm vụ sẽ là chuyện… “nhỏ”.

Những viên chức thường thường như bà Liên, sau những vụ như chuyển nhượng đất cho Công ty Quốc Cường – Gia Lai, suýt làm công quỹ mất toi 2.000 tỉ đồng mà vẫn được xem là đủ uy tín, hoàn thành nhiệm vụ, được tín nhiệm để tiếp tục phụ trách việc “nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng” thì sẽ có những Ủy viên Bộ Chính trị, thành viên Ban Bí thư, Ủy viên BCH TƯ Đảng CSVN bị xem là thiếu uy tín, không hoàn thành nhiệm vụ chính trị?

Năm ngoái, từng có nhiều chuyện… “lớn” khác. Ví dụ Bộ Chính trị tuyên bố sẽ không có vùng cấm trong việc kiểm tra, giám sát tài sản. Sẽ kiểm tra, giám sát cả tài sản của các Ủy viên Bộ Chính trị, thành viên Ban Bí thư và hàng ngàn cán bộ, đảng viên do hai cơ quan này quản lý (11). Đó rõ ràng là chuyện… “lớn”. Còn công bố các tờ khai tài sản cho “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra” thì là chuyện… “nhỏ” nên không cần làm và trên thực tế, Tổng Bí thư Đảng CSVN đã chính thức khẳng định không làm vì “nhạy cảm” (12).

***

Dẫu cho những vấn đề dẫn tới bất đồng trong lượng định “lớn” – “nhỏ” giữa giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam với dân chúng càng ngày càng nhiều nhưng nhìn chung, giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam vẫn rất giỏi trong việc tạo ra các chuyện… “lớn” để thiên hạ bàn luận, quên những chuyện… “nhỏ” dù cuộc sống, tương lai của họ gắn chặt với những chuyện… “nhỏ”!

Trân Văn
Blog VOA