Slovakia - Việt Nam: Khủng hoảng trầm trọng hơn vì vụ Trịnh Xuân Thanh

Quan hệ song phương Việt Nam-Slovakia sẽ "bị đóng băng" cho đến khi Slovakia nhận được lời giải thích khả tín từ Hà Nội về vụ ông Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc về Việt Nam, hãng thông tấn nhà nước Slovakia TASR đưa tin hôm 19/10.

Phái đoàn Slovakia gặp phía Việt Nam trong chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Slovakia Robert Fico hồi tháng 7/2018/HOANG DINH NAM/Getty Images

Theo TASR, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Boris Gandel nói rằng Bộ Ngoại giao Slovakia vẫn chưa nhận được câu trả lời từ phía Việt Nam sau cuộc họp giữa ngoại trưởng hai nước hồi tháng Chín tại New York.

"Slovakia là một quốc gia nghiêm túc và sẽ có hành động ngoại giao nghiêm khắc đối với Việt Nam ngay khi những nghi ngờ nghiêm trọng mà Việt Nam đang đối mặt được xác nhận đầy đủ và chính thức," ông Gandel được trích lời.

Tuy nhiên, hiện chưa có thông tin chính thức từ phía Bộ Ngoại giao Slovakia, và cũng chưa rõ liệu phía Slovakia đã gửi công hàm ngoại giao cho phía Việt Nam hay chưa.

BBC đang liên lạc với Bộ Ngoại giao Slovakia để xác thực thêm chi tiết lời phát biểu của ông Boris Gandel nhưng chưa nhận được hồi đáp.

Lần gần nhất đây, trả lời BBC qua email ngày 5/10, Bộ Ngoại giao Slovakia viết:

"Việc bắt cóc một công dân Việt Nam là vi phạm luật quốc tế, cụ thể là Công ước Vienna về Quan hệ Ngoại giao (Điều khoản 3) và vi phạm chủ quyền và quyền lãnh thổ theo Hiến chương Liên Hiệp Quốc (Điều khoản 2) và lạm dụng hệ thống Schengen.

"Vụ việc này phá vỡ niềm tin [giữa hai bên] và gây căng thẳng cho quan hệ Slovakia-Việt Nam.

"Ngoại trưởng Slovakia Miroslav Lajcak trong cuộc gặp với người đồng nhiệm Việt Nam Phạm Bình Minh ở New York hôm 26/9/2018 chuyển thông điệp rằng điều rất quan trọng là Chính phủ Việt Nam phải giải thích không chậm trễ và làm rõ vấn đề.

"Ông báo với người đồng nhiệm Việt Nam rằng vụ việc này đang được điều tra ở Slovakia và nếu nghi ngờ rằng đoàn đại biểu Việt Nam lợi dụng chuyến thăm Slovakia nhằm bắt cóc một công dân của họ được xác nhận, điều này sẽ có hậu quả ngoại giao nghiêm trọng.

"Cuộc gặp diễn ra cách đây một tuần và chúng tôi chưa nhận được phản ứng gì từ phía Việt nam."

Phát biểu của ông Gandel hôm 19/7 về quan hệ 'đóng băng' được đưa ra khi ông hồi đáp yêu cầu của đảng đối lập Tự do và Đoàn kết (SaS) ở Slovakia.

Đảng này yêu cầu chính phủ giải thích về những điều liên quan đến vụ Trịnh Xuân Thanh vốn được báo chí nói đến liên tục những tháng qua.




Tuần qua, một báo Slovakia là Dennik N đưa tin rằng theo lời khai của biên phòng nước này trong cuộc điều tra về vụ Trịnh Xuân Thanh, xảy ra trong nhiệm kỳ của thủ tướng và bộ trưởng nội vụ trước, trong đoàn Việt Nam đi chuyên cơ rời Bratislava sang Moscow (07/2017) có một người mang hộ chiếu Việt Nam "thiếu visa Schengen" để nhập cảnh Slovakia.

Tuy nhiên đây là nguồn tin mới của một tờ báo Slovakia mà chưa có xác nhận chính thức vì cuộc điều tra chưa kết thúc.

Ngoại trưởng Slovakia Miroslav Lajcak/Anadolu Agency/Getty Images              

Hôm 26/9, Ngoại trưởng Miroslav Lajcak đã gặp người đồng nhiệm Việt Nam ông Phạm Bình Minh bên lề kỳ họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York.

Theo website của Bộ Ngoại giao Slovakia hôm 27/9, trong cuộc họp này, hai ông đã bàn về chủ đề 'vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh' từ Đức, một vụ việc mà theo vài nguồn tin, "giới chức Việt Nam đã lạm dụng cả lãnh thổ và chuyên cơ chính phủ của Slovakia".

Trang này nói Ngoại trưởng Lajcak kịch liệt lên án hành động này như một vi phạm căn bản luật quốc tế và lạm dụng hệ thống Schengen, điều đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ song phương Slovakia - Việt Nam.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Slovakia nhấn mạnh rằng cho đến giờ, những lời giải thích của chính quyền Việt Nam về cáo buộc nghiêm trọng liên quan đến vụ bắt cóc một công dân Việt Nam qua lãnh thổ Slovakia là không thỏa đáng. Ông kêu gọi người đồng nhiệm nhanh chóng làm rõ các vấn đề chưa sáng tỏ để khôi phục lại lòng tin trong quan hệ song phương giữa hai nước.

"Nếu các ông khăng khăng rằng các ông không lạm dụng lòng hiếu khách của chúng tôi và công dân các ông bắt cóc không có trên chuyên cơ của chính phủ Slovakia, thì tôi yêu cầu ông đưa ra một lời giải thích không mù mờ về chuyện các ông đưa người này từ Đức về Việt Nam ra sao. Bất kỳ nỗ lực đánh lạc hướng nào từ phía các ông sẽ dẫn đến hậu quả trên quan hệ song phương hai nước và chúng tôi sẵn sàng có những hành động hạn chế bên trong Liên minh Châu Âu," Ngoại trưởng Lajcak nói rõ yêu cầu của ông cho người đồng nhiệm Việt Nam.

Ông Phạm Bình Minh hứa sẽ chuyển lập trường này của Slovakia cho lãnh đạo Việt Nam biết, Bộ Ngoại giao Slovakia đưa tin hôm 27/9.

Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh/ TIMOTHY A. CLARY/Getty Images

Cũng hôm 27/9, Tờ Zing.vn đưa tin Phó thủ tướng, Ngoại trưởng Phạm Bình Minh đã có các cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao các nước Australia, Slovakia, Slovenia và Uganda.

"Tại cuộc trao đổi với Bộ trưởng Ngoại giao Slovakia Miroslav Lajcak, hai bên cho rằng cần tiếp tục có các biện pháp duy trì và thúc đẩy hơn nữa quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai nước.

"Phó thủ tướng cũng đề nghị Slovakia tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam đang đầu tư tại Slovakia, cho cộng đồng người Việt Nam sinh sống và kinh doanh ổn định, đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội Slovakia."

Không có bất kỳ tin nào nói về thảo luận giữa hai bên liên quan đến vụ ông Trịnh Xuân Thanh trên truyền thông Việt Nam.

Thời gian qua, quan hệ Đức-Việt Nam có xu hướng phục hồi sau khủng hoảng vì vụ mà toà án Đức xác nhận là "ông Trịnh Xuân Thanh bị mật vụ VN bắt cóc tại Berlin".

Đức đã tạm ngưng quan hệ đối tác chiến lược với VN trong một thời gian dài.

Nay tuy vấn đề với Berlin có vẻ như bắt đầu khai thông, điều có tác động đến sức nặng của Đức tại EU khi khối này thông qua Hiệp định Tự do Thương mại với VN (EVFTA), sức ép lên Hà Nội được chuyển sang Bratislava, theo một nhà báo ở Berlin nói với BBC.

Chính quyền của Thủ tướng Đức, bà Angela Merkel đã yêu cầu chính phủ Slovakia làm rõ xem họ có liên quan thế nào đến việc "đưa ông Trịnh Xuân Thanh" ra khỏi EU.


BBC