Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ kết thúc với một số điều cần suy ngẫm

Trong lịch sử bầu cử Mỹ, thông thường kết quả bầu cử nghiêng về đảng phái đối lập với Tổng thồng đương nhiệm. Gần nhất là vào năm 1994, phe Cộng hòa chống lại Bill Clinton và năm 2010 phe Cộng Hoà chống lại Barack Obama.

Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ kết thúc với một số điều cần suy ngẫm

Người ta cho rằng, trong cấu trúc nhà nước Mỹ, cử tri là những người làm bài toán cân bằng quyền lực tại Washington, bởi vì khi cả Hạ viện và Thượng viện đứng về phía Tổng thống, vấn đề lạm quyền có thể xảy ra.

Thế nhưng, trong 105 năm cuối cùng của lịch sử bầu cử Mỹ, chỉ có 5 lần Tổng thống đương nhiệm giành được chiến thắng ở Thượng viện, cơ quan chuẩn thuận các đề cử nhân sự cao cấp quan trọng của Tổng thống vào nội các, các thẩm phán vào Toà án Liên bang và Tối cao Pháp viện. Năm nay, 2018, trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump điều này cũng đả xảy ra.

Đảng Dân Chủ giành được quyền kiểm soát Hạ viện với tỷ lệ số ghế chênh lệch không lớn, nhưng không giành được kiểm soát Thượng viện, thậm chí mất thêm ghế ở một số bang.

Trong suốt tháng 10 đến hôm trước ngày bầu cử, Tổng thống Donald Trump đi khắp các bang quan trọng tổ chức vận động , chủ yếu cho các ứng viên Thượng nghị sĩ, đã dẫn đến kết quả này. Hầu hết những nơi ông có mặt các ứng viên đều giành chiến thắng.

Tính đến ngày 2/11, đảng Dân chủ nhận được được 649 triệu đôla, nhiều gấp đôi 312 triệu đôla của đảng Cộng hòa. Thế nhưng, tiền bạc không phải quan trọng nhất. Ở bang Texas, ông Beto O'Rourke quyên được hơn 40 triệu đôla, gấp ba lần ông Ted Cruz, nhưng vẫn thua cuộc với tỷ lệ 48.3% - 50.9%.

Cán cân quyền lực ở Washington sau cuộc bầu cử thay đổi. Nắm hạ viện, đảng Dân Chủ có thể gây khó khăn cho chương trình nghị sự của Tổng thống Donald Trumnp. Một đạo luật mới nào đó ra đời sẽ rất khó xảy ra, bởi vì nếu nó có lợi cho ông chắc chắn phe Dân Chủ không muốn, mà chống lại ông, thì tắc ở Thượng viện.

Vì thế, để điều hành bộ máy, Tổng thống Trump chỉ còn cách đưa ra các sắc lệnh hành pháp (Ex. Orders), nếu bị ngăn chặn, ông sẽ có thể thắng ở Tối cáo Pháp viện, vì tỷ lệ số thẩm phán của đảng Cộng Hoà vượt trội.

Mọi thứ vẫn chưa đến nỗi nào. Vào lúc mở cửa hôm nay, chỉ số Dow Jones của thị trường chứng khoán tăng hơn 150 điểm, chứng tỏ, kết quả bầu cử không làm lu mờ được những thành quả kinh tế ấn tượng của Tổng thống Donald Trump.

Với số cử tri đi bầu cao nhất trong vòng 50 năm qua, cuộc bầu cử giữa kỳ này cho thấy xã hội Mỹ vẫn chia rẽ và đối nghịch nhau sâu sắc giữ hai dòng chính trị.

Lẽ ra sau khi bầu cử xong, người thắng, kẻ thua bắt tay nhau vì trách nhiệm xây dựng đất nước.

Ted Cruz, người thắng cuộc tại bang Texas nói với O’Rourrke, nguời thua cuộc: “Tôi muốn dành một chút thời gian để chúc mừng Beto O’Rourke, anh ấy đã để cả trái tim vào chiến dịch này, anh ấy làm việc không mệt mỏi, anh ấy là một người cha đã phải xa lũ trẻ của mình trong thời gian tranh cử”. "Tôi là thượng nghị sĩ của tất cả các bạn và trách nhiệm của tôi là đại diện cho mọi người Texas".

Cách cư xử quân tử như của Cruz, tiếc thay không phải cho cả nước Mỹ. Hai năm còn lại của nhiệm kỳ, Tổng thống Trump sẽ tiếp tục đối mặt với khó khăn nhiều hơn với sự chống phá nhiều hơn của phe Dân Chủ.

Hình như tranh giành quyền lực ở bất cứ nơi nào, trong thể chế chính trị nào cũng quyết liệt, thậm chí một mất một còn.


Lê Diễn Đức
FB Lê Diễn Đức