Những nghi vấn về khả năng blogger Trương Duy Nhất bị bắt cóc ở Thái Lan

Sự mất tích đột ngột của blogger Trương Duy Nhất, một trong những blogger của Đài Á Châu Tự Do, khi đến Thái Lan xin quy chế tị nạn chính trị đang làm dấy lên những nghi ngờ là ông có thể đã bị an ninh Việt Nam bắt cóc.

Blogger Trương Duy Nhất trong một lần phỏng vấn tại RFA vào tháng 5 năm 2016

Kể từ ngày 26 tháng 1 đến nay, những người thân và gia đình ông Nhất không nhận được tin nhắn hay liên lạc được với blogger này. Lần cuối cùng blogger Trương Duy Nhất liên hệ với RFA là vào ngày 24/1/2019 liên quan đến bài blog lúc đó ông viết cho RFA với nội dung cảm hứng Venezuela và cái nhìn về Việt Nam.

“Chúng tôi rất lo ngại cho sự an nguy của ông Trương Duy Nhất. Chúng tôi hy vọng sẽ nhận được tin tức từ ông càng sớm càng tốt liên quan đến tung tích của ông ấy và để đảm bảo là ông ấy không bị nguy hiểm”, bà Libby Liu, Tổng giám đốc Đài Á Châu Tự Do (RFA) cho biết.

Bài blog cuối cùng trước khi mất tích của blogger Trương Duy Nhất trên RFA Photo: RFA

Sự biến mất của blogger Trương Duy Nhất cũng đã khiến cộng đồng người Việt tị nạn ở Thái Lan lo ngại và thậm chí Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (Human Rights Watch) đã phải lên tiếng kêu gọi giới chức Thái tiến hành điều tra. RFA cũng đã thông báo về trường hợp của blogger này lên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và văn phòng của một số các Dân biểu Mỹ.

Các nguồn tin người Việt ở Thái cho biết ông Nhất đã đến Văn phòng Cao ủy về người tị nạn của Liên Hiệp Quốc (UNHCR) ở Bangkok hôm 25/1 để xin quy chế tị nạn, nhưng sau đó cơ quan này đã không thể liên hệ được với ông Nhất.

Những người quen ông Nhất ở Thái Lan không muốn nêu tên vì lý do an toàn, cho biết blogger Trương Duy Nhất bị mất tích vào hôm 26/1 tại trung tâm mua sắm Future Park ở ngoại ô Bangkok. Một nguồn tin cho biết blogger Nhất bị bắt tại một tiệm kem trên tầng ba của trung tâm này.

Cảnh sát Thái cho biết họ không giam giữ blogger Trương Duy Nhất.

“Chúng tôi đã kiểm tra danh sách những người bị tạm giữ và không thấy tên Trương Duy Nhất trong danh sách”, Đại tá cảnh sát Tatpong Sarawanangkoon, người phụ trách phòng tạm giữ của Trung Tâm Tạm giữ Di trú (IDC) ở Bangkok, nói với RFA.

Trong khi đó, UNHCR không tiết lộ thông tin gì thêm với lý do quan ngại về thông tin riêng tư. Bà Jennifer Harrison, đại diện về quan hệ đối ngoại của cơ quan này nói với RFA: “vì lý do bảo vệ thông tin và bảo mật, chúng tôi không thể bình luận gì, hoặc xác nhận hay bác bỏ thông tin về các hồ sơ cá nhân”.

Vợ của blogger Trương Duy Nhất ở Việt Nam và con gái ông ở Canada hiện rất sợ phải nói gì về tình hình của blogger này, các nguồn tin người Việt ở nước ngoài cho biết.

Theo trang tin thevietnamese.org, gia đình của blogger này cho biết ông Nhất đã rời Việt Nam để sang Thái Lan khoảng 3 tuần trước khi ông mất tích.

Chính phủ Việt Nam hiện đang giam giữ khoảng hơn 200 tù nhân chính trị, theo một con số thống kê từ ông Nguyễn Kim Bình, đại diện của Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam có trụ sở tại California.

Chính phủ Việt Nam kiểm soát chặt chẽ báo chí, kiểm duyệt internet và hạn chế các quyền bày tỏ ý kiến của người dân.

Bản thân blogger Trương Duy Nhất cũng đã từng bị tù 2 năm, từ năm 2014 đến 2015 vì các hoạt động của mình. Ông bị bắt giữ vào tháng 5/2013 và bị giam giữ cho đến khi ra tòa.

Blogger Trương Duy Nhất ra tòa, tháng 3/2014 tại Việt Nam. AFP

Human Rights Watch cho rằng giới chức Thái Lan cần phải điều tra về tình trạng của ông Nhất, lưu ý rằng ông đã tới Bangkok vì một lý do duy nhất là xin tị nạn chính trị. Human Rights Watch kêu gọi giới chức Thái Lan phải nói chuyện với gia đình của blogger cho đến khi tìm thấy ông.

Cũng theo Human Rights Watch, Đại sứ quán Việt Nam tại Bangkok cũng có thể cho biết tung tích của blogger này.

“Giới chức Thái có một nghĩa vụ khẩn cấp là điều tra một cách nghiêm túc về sự biến mất này”, ông Phil Robertson, Phó Giám đốc phụ trách khu vực Châu Á của Human Rights Watch tại Bangkok, nói với RFA, và cho biết thêm rằng tổ chức này hiện cũng không biết điều gì đã xảy ra với ông Nhất.

“Nếu các quan chức Thái Lan và Việt Nam có dính líu đến vụ mất tích này thì sẽ phải có những hậu quả nghiêm trọng đối với bất cứ ai có liên quan”, ông Phil Robertson nói với RFA.

Người đại diện HRW cũng cáo buộc “Việt Nam thường xuyên có những hoạt động giám sát và sách nhiễu đối với những người Việt Nam và người Thượng chạy trốn khỏi Việt Nam vì lý do truy bức chính trị và tôn giáo. Những hoạt động này cũng xảy ra ở cả Bangkok.”

“Truy đuổi các nhà bất đồng chính kiến và yêu cầu chính phủ Thái không cho tổ chức các sự kiện về nhân quyền hay dân chủ ở Việt Nam chỉ là một phần trong số những gì đã khiến Hà Nội là một trong những chính quyền vi phạm nhân quyền nhiều nhất trong khối ASEAN”, ông Phil Robertson nói.

Bối cảnh liên quan đến sự biến mất của blogger Trương Duy Nhất ở Bangkok hiện vẫn còn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, blogger Điếu Cày Nguyễn Văn Hải ở California, người đã từng ở chung tù với blogger Trương Duy Nhất trước khi ông được trả tự do vào năm 2014, và blogger Bùi Thanh Hiếu ở Đức, nói rằng họ nghi ngờ blogger Trương Duy Nhất đã bị an ninh Việt Nam bắt cóc tại Thái Lan.

“Hiện chỉ còn một khả năng duy nhất là anh ấy đã bị bắt cóc”, blogger Điếu Cày nói với RFA.

“Chúng tôi biết là anh ấy đã đến Bangkok và đến văn phòng của UN để xin quy chế tị nạn. Nếu vì bất cứ lý do gì mà anh Nhất xuất hiện trở lại ở Việt Nam thì điều đó chắc chắn nằm ngoài ý muốn của anh ấy”, blogger Điếu Cày nói tiếp.

Các nguồn tin cho RFA biết những người Việt ở Thái đã tìm kiếm tung tích của ông Nhất tại các bệnh viện và các quận ở Bangkok nhưng không thấy ông đâu. Một người quen ông Nhất cho biết việc ông bị mất tích cũng đã được trình báo lên cảnh sát Thái vào cuối tuần trước.

Blogger Trương Duy Nhất sinh sống tại Đà Nẵng, ngay cạnh tỉnh Quảng Nam – quê hương của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, và cũng là nơi đang có những đấu đá trong nội bộ Đảng Cộng sản. Một số nhà hoạt động cho rằng blogger này có thể đã có những thông tin quan trọng có thể gây nguy hại cho Thủ tướng Phúc. Blogger Trương Duy Nhất cũng đã có một thời kỳ làm cho báo Công An tại Đà Nẵng, nơi được coi là địa bàn của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Blogger Bùi Thanh Hiếu viết rằng ông nghi ngờ những nhân viên tình báo của quân đội đã bắt cóc ông Nhất tại Bangkok theo lệnh của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Dòng trạng thái trên Facebook của blogger Bùi Thanh Hiếu về blogger Trương Duy Nhất Courtesy of FB

Blogger Bùi Thanh Hiếu, hay còn được biết đến với tên Người Buôn Gió, viết trên Facebook cá nhân: “Theo sự suy đoán của mình thì Nguyễn Xuân Phúc quyết bắt tù Trương Duy Nhất, vì Nhất có nhiều thông tin về băng đảng của Phúc ở Quảng Nam”.

Đây không phải là lần đầu tiên chính phủ Việt Nam bị cáo buộc bắt cóc công dân của mình ở nước ngoài.

Hồi năm ngoái, tòa án Đức đã kết án gần 4 năm tù một người Việt Nam vì đã giúp mật vụ Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, cựu quan chức ngành dầu khí, ngay tại Berlin hồi năm 2017 và sau đó đưa về Việt Nam.

Ông Trịnh Xuân Thanh lúc đó cũng đang xin tị nạn tại Đức và sự biến mất của ông đã làm cho quan hệ Việt Nam và Đức xấu đi, với cáo buộc từ phía Bộ Ngoại giao Đức là Việt Nam vi phạm luật quốc tế.

Ông Trịnh Xuân Thanh sau đó bị tòa tuyên án tù chung thân với cáo buộc tham nhũng.


RFA