Vụ tấn công bất ngờ
Vào ngày 3/1, Lầu Năm Góc xác nhận Mỹ đã thực hiện cuộc không kích nhằm vào sân bay quốc tế Baghdad và khiến thiếu tướng Iran Qassem Soleimani thiệt mạng. Đây là động thái gây mâu thuẫn lớn nhất của Mỹ đối với Iran trong những năm đầu thế kỉ 21.
Nhiều năm qua, ông Soleimani được coi là một trong những nhân vật quân sự quan trọng và có tầm ảnh hưởng lớn nhất Iran, đóng vai trò then chốt trong việc định hình chính sách đối ngoại của Iran và chính trị ở Trung Đông thời hiện đại.
Vụ sát hại tướng Soleimani được cho là sẽ thổi bùng mâu thuẫn giữa Mỹ-Iran và khiến nguy cơ trả đũa từ Tehran tăng cao. Ngay sau khi tướng Soleimani thiệt mạng, Đại giáo chủ Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố sẽ "trả thù gay gắt" trong khi cựu quan chức quân sự Iran Mohsen Rezaee thề sẽ "khiến nước Mỹ phải trả giá đắt".
Lầu Năm Góc tuyên bố lí do sát hại tướng Soleimani là do ông chịu trách nhiệm cho cái chết của hàng trăm binh sĩ Mỹ tại Iraq và khu vực lân cận. Ngoài ra, Mỹ cho rằng mạng lưới tình báo của ông Soleimani đã hỗ trợ các "nhóm khủng bố" như Hezbollah, Hamas chiếm Dải Gaza, tấn công binh sĩ Mỹ ở Iraq.
Bên cạnh đó, việc ông Soleimani góp phần tiêu diệt nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã giúp ông Bashar Assad giành lại được quyền kiểm soát tại Syria, đẩy lùi tầm ảnh hưởng của Mỹ.
Tuy nhiên, theo Business Insider, dù nhận thức rõ vai trò của ông Soleimani, các đời tổng thống tiền nhiệm như George W. Bush hay Barack Obama đều không quyết định ra tay ám sát ông Soleimani hoặc bất kì nhân vật nào của lực lượng tinh nhuệ Quds.
Nghị sĩ Đảng Dân chủ Elissa Slotkin, một nhà phân tích của CIA và là quan chức của Lầu Năm Góc về vấn đề Trung Đông dưới thời ông Bush và Obama, đã lí giải một số vấn đề về việc tại sao cả hai chính phủ tiền nhiệm đều không tìm cách tấn công ông Soleimani.
Trong Twitter cá nhân, bà Slotkin cho biết bà đã "tham gia vào vô số các cuộc thảo luận về vấn đề liên quan tới các nhóm vũ trang của ông Qassem Soleimani ở khắp khu vực". Bà cho rằng "những hoạt động quân sự tinh vi và phức tạp của ông Soleimani đã khiến Trung Đông trở nên bất ổn hơn".
Tuy vậy, chính quyền ông Bush và ông Obama đều quyết định rằng "không đáng" để ám sát ông Soleimani.
Cái giá quá đắt
Bà Slotkin nói: "Điều khiến cả tổng thống của đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa do dự là việc liệu có đáng để ám sát ông Soleimani hay không nếu biết chắc chắn sẽ bị trả đũa, chưa kể tới việc Mỹ sẽ bị cuốn vào cuộc mâu thuẫn mới ở Trung Đông".
"Cả hai chính quyền tiền nhiệm đều cho rằng cái giá phải trả là quá đắt," bà Slotkin cho hay.
Nghị sĩ này cho biết thêm rằng Iran có thể sẽ nhằm vào binh sĩ Mỹ, các nhà ngoại giao, các lực lượng đồng minh của Mỹ ở Trung Đông.
Tướng Stanley McChrystal, người từng là chỉ huy của Lực lượng Đặc nhiệm Chung dưới thời ông Bush, trả lời trong một bài viết trên trang Foreign Policy hồi năm 2009 về lí do tại sao ông quyết định không tấn công đoàn xe của ông Soleimani trong một buổi đêm ở Iraq năm 2007.
Ông McChrystal cho biết mặc dù "có nhiều lí do" để ám sát ông Soleimani, nhưng ông đã không ra lệnh tấn công nhằm tránh một cuộc đụng độ và những rủi ro chính trị theo sau.
"Tôi tin rằng sự kiềm chế là một trong những điểm mạnh của hệ thống chính trị Mỹ," ông nói.
Chính sách hướng về Iran của Mỹ dưới thời ông Obama đã dẫn tới thảo thuận hạt nhân lịch sử vào năm 2015. Khi kí kết thỏa thuận này, Mỹ đương nhiên sẽ không thể sát hại một tướng lĩnh của Iran trong bối cảnh quan hệ hai nước được cải thiện.
Tuy nhiên, ông Trump lại là người thường xuyên chỉ trích chính sách Iran của ông Obama và đã có quyết định khác biệt nhằm vào Iran. Ông Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân và thổi bùng căng thẳng hai nước bằng nhiều cách khác nhau.
Một số chuyên gia cho rằng có thể ông Trump và chính quyền Mỹ hiện tại có cái nhìn khác về những rủi ro mà cuộc tấn công nhằm vào Iran mang lại.
Khi tướng Soleimani bị sát hại, ông Trump làm một điều y hệt như khi lệnh nã 59 quả Tomahawk vào Syria
Vụ Mỹ nã tên lửa tấn công Syria và trận không kích khiến tướng Iran thiệt mạng có lẽ là những sự kiện có tầm ảnh hưởng lớn nhất đến khu vực Trung Đông của ông Trump.
Theo CNN, khi thông tin về việc Mỹ tấn công và sát hại Thiếu tướng Iran Qassem Soleimani, tổng thống Mỹ Donald Trump đang ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, thưởng thức tiệc tối cùng với những người bạn và những nghị sĩ thân thiết như Lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Kevin McCarthy.
Giữa lúc những người phục vụ mang lên thịt bò xay và kem, Lầu Năm Góc xác nhận rằng Mỹ đứng đằng sau vụ không kích sân bay Baghdad, và đây cũng là thông báo duy nhất được đưa ra trong tối hôm đó.
Khung cảnh này được so sánh giống như khi ông Trump ra lệnh cho quân đội Mỹ phóng loạt tên lửa Tomahawk nhằm vào các vị trí ở Syria hồi đầu năm 2017.
Sau khi vụ nã tên lửa xảy ra, ông Trump kể về chiếc bánh sô cô la mà ông ăn với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Khi ấy, ông Trump hé lộ: "Cho phép tôi được nói, thưa ông Tập, chúng tôi vừa phóng 59 quả tên lửa, mà nhân tiện cũng xin được tiết lộ là chúng đều đánh trúng mục tiêu cách xa hàng trăm km. Quả là một điều phi thường. Tuyệt vời. Không thể tin nổi. Cực kỳ chính xác. Thật thiên tài".
"Ông Tập lúc đó vẫn ăn bánh và không nói gì cả," ông Trump kể thêm.
Sau đó, ông Trump gọi đó là "chiếc bánh sô cô la ngon nhất trên thế giới và ông Tập rất thích nó".
Tuy nhiên, đó không phải là điều duy nhất ông Trump làm. Năm ngày trước khi ra lệnh thực hiện vụ không kích nhằm vào tướng lĩnh quan trọng nhất của Iran, ông Trump đã đi khắp nơi trong Mar-a-Lago và "thủ thỉ" với những người thân cận rằng một sự kiện lớn sắp xảy ra.
Theo ba người có mặt ở khu nghỉ dưỡng vào thời điểm đó, ông Trump nói với những người bạn và các đối tác rằng ông đang lên kế hoạch "vĩ đại" phản ứng lại chính phủ Iran và mọi người sẽ sớm được biết tin về chuyện đó. Hai trong số ba nguồn tin cho biết tổng thống Mỹ nói cụ thể rằng ông đang họp bàn với các cố vấn an ninh và chuyên gia quân sự hàng đầu của Mỹ về việc hiện thực hóa kế hoạch tấn công một nhân vật của Iran.
"Ông ấy liên tục nói: 'Rồi mọi người sẽ thấy'," một trong ba nguồn tin nói.
Sau khi Mỹ tấn công sân bay Baghdad và giết hại tướng Iran, các quan chức trong chính quyền ông Trump bắt đầu tuyên bố rằng điều họ làm không phải là hành động thù địch mà nó được gọi là "bước tiến vì mục đích hòa bình".
Lầu Năm Góc cho biết vụ tấn công được thực hiện theo chỉ đạo của tổng thống. Sau đó, Bộ Quốc phòng Mỹ cho rằng Mỹ ám sát ông Soleimani bởi lực lượng Quds đang lên kế hoạch làm thiệt mạng và bị thương hàng nghìn binh sĩ Mỹ ở Iraq và Afghanistan.
"Soleimani đang chuẩn bị thực hiện kế hoạch hiểm ác," ông Trump trả lời phóng viên tại Mar-a-Lago.
"Nhưng Mỹ đã chặn đứng và tiêu diệt ông ta. Chúng tôi làm việc này để ngăn chặn 1 cuộc chiến chứ không phải phát động chiến tranh".
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng nói rằng tướng Soleimani đang có hành động "tiềm tàng nguy hiểm" đối với sự an nguy của lính Mỹ.
Tất Đạt
Trí Thức Trẻ
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV 
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét