Đóng cửa biên giới với các nước khác, còn Trung Quốc thì sao?

Cái này vừa phức tạp, vừa tế nhị, ban đầu mình chưa đóng cửa ngay với Trung Quốc vì Việt Nam với Trung Quốc có ký kết một hiệp định biên giới, khi muốn đóng của biên giới thì phải xin phép thiên triều. -GS Nguyễn Khắc Mai

Cửa khẩu Lạng Sơn hôm 20/2/2020. Reuters

Nhấp vào nút play (►) dưới đây để nghe    Các tin khác »

Tại cuộc họp Ban Chỉ Đạo Phòng, Chống dịch COVID-19 ở Hà Nội vào chiều ngày 20 tháng 3 năm 2020, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc chỉ thị dừng cấp visa cho mọi đối tượng vào Việt Nam, kể cả hàng không, đường bộ, đường biển. Đối với công dân Việt Nam ở nước ngoài, các đại sứ quán phải vận động, khuyến cáo người dân không về nước nếu không thực sự cần thiết...

Trước đó hôm 17 tháng 3 năm 2020, 10 điểm qua biên giới giữa Việt Nam và Lào, tập trung ở tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Sơn La cũng đã được đóng cửa để tránh dịch bệnh COVID-19.

Vào ngày 19 tháng 3 năm 2020, Ủy ban Nhân dân tỉnh Tây Ninh đã tạm ngừng các hoạt động qua lại, buôn bán tại các cửa khẩu phụ và đường mòn lối mở trên tuyến biên giới tỉnh Tây Ninh giáp với Campuchia trong 30 ngày.

Việc đóng cửa biên giới được cho là cần thiết khi tâm dịch covid-19 đã chuyển từ Trung Quốc sang các nước Châu Âu, Hàn Quốc, Iran và Mỹ. Tuy nhiên vào khi tâm dịch còn ở thành phố Vũ Hán, thuộc tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, với hàng ngàn ca nhiễm mới mỗi ngày, hàng trăm người chết mỗi ngày, nhiều nước trên thế giới đồng loạt đóng cửa biên giới với Trung Quốc từ đường hàng không đến đường thủy, đường bộ..

Cái này vừa phức tạp, vừa tế nhị, ban đầu mình chưa đóng cửa ngay với Trung Quốc vì Việt Nam với Trung Quốc có ký kết một hiệp định biên giới, khi muốn đóng của biên giới thì phải xin phép thiên triều.

-GS Nguyễn Khắc Mai

Việt Nam khi đó với 16 ca nhiễm corona virus và hàng trăm ca nghi nhiễm khác, vẫn kiên quyết không đóng cửa biên giới với Trung Quốc.

Trao đổi với chúng tôi vào tối ngày 25 tháng 3 năm 2020 liên quan vấn đề này, Tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên Trưởng Ban biên giới chính phủ, nhận định:

“Tôi có nhận xét tổng quát thế này, việc đóng cửa biên giới thì nó có nhiều lý do, nhưng lý do quan trọng nhất vẫn là do dịch covid-19. Trên tinh thần đó, dịch bệnh phát triển đến mức độ nào thì đóng cửa cửa khẩu biên giới có thể gây ra sự tràn lan dịch bệnh, đây là một tiêu chí mà các cơ quan quản lý sẽ tính toán. Thứ hai là với tình hình diễn tiến dịch bệnh, người ta tính toán các hiệp ước qua lại cửa khẩu, hiệp ước kinh tế của Việt Nam với các nước, đóng vào lúc nào, cho có lợi nhất, vừa đảm bảo không bị lây lan nhiều, mà hoạt động kinh tế không bị đình trệ, đó là quyền của Việt Nam đối với các nước có quan hệ đó.”




Dịch bệnh COVID - 19 phát sinh từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc vào khoảng tháng 12 năm 2019, đến ngày 20/2/2020 đã lan ra khắp các châu Á với hơn 75.000 người nhiễm bệnh và hơn 2.100 ca tử vong, trong đó phần đông là tại Trung Quốc.

Sau khi dịch bệnh được Trung Quốc chính thức công bố vào tháng 1 năm 2020, Bắc Hàn, Mông Cổ và Nga đã có biện pháp đóng cửa biên giới đối với Trung Quốc. Chính phủ Nga khi đó còn ra sắc lệnh cấm tạm thời công dân Trung Quốc nhập cảnh Nga.

Tính đến ngày 25/3/2020, trên thế giới đã có hơn 420.700 người tại 197 quốc gia bị nhiễm virus corona chủng mới, xuất phát từ Vũ Hán Trung Quốc. Trong số các bệnh nhân đã có trên 18.800 người tử vong.

Cửa khẩu Lạng Sơn hôm 20/2/2020.

Tiến sĩ Trần Công Trục cho rằng, khi dịch bệnh đã quá phát triển như hiện nay thì đương nhiên cần đóng cửa khẩu với tất cả các nước, cũng giống như các nước trong khu vực này đã làm như Indonesia, Malaysia và các nước lớn như Mỹ, Anh ... Ông cho rằng, đây là điều bình thường:

“Việc này là bình thường, chứ không phải do lý do quan hệ chính trị mà không đóng được. Thật ra là bất đắc dĩ phải đóng thôi, do tình hình dịch quá lây lan, gây ra thảm họa chung của loài người. Chuyện đóng cửa khẩu hay không phụ thuộc chuyện đấy, chứ không phải do quan hệ chính trị mà đối xử nước này kém nước kia. Quan trọng là nguồn bệnh đó ở quốc gia nào, thời điểm nào, thì cần để ý.”

Theo ông Trần Công Trục, việc đóng cửa biên giới là một trường hợp bất khả kháng trong quan hệ, vì một lý do nào đó nên phải đóng của, không cần thỏa thuận nào cả. Rất nhiều nước đã làm điều đó mà không cần phải hỏi gỉ, đóng cửa để nước mình khỏi thiệt thòi, chứ không chỉ vì nước bạn, vì đây là tình hình chung. Đây là trường hợp bất khả kháng, nên ông cho rằng không cần thiết phải thương thảo.




Tuy nhiên, Giáo sư Nguyễn Khắc Mai, nguyên Trưởng ban Dân vận Trung ương, khi trả lời RFA hôm 25/3/2020 lại cho rằng, còn nhiều vấn đề phức tạp trong việc đóng cửa biên giới với Trung Quốc:

“Cái này vừa phức tạp, vừa tế nhị, ban đầu mình chưa đóng cửa ngay với Trung Quốc vì Việt Nam với Trung Quốc có ký kết một hiệp định biên giới, khi muốn đóng của biên giới thì phải xin phép thiên triều, cái này đã ký khá lâu, khoảng mười mấy năm. Cái này do chính Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khi giải thích lý do không đóng biên giới vì có hiệp định, đấy là cái dở hơi, một tinh thần lệ thuộc từ cấp dưới của thiên triều. Đó là lỗi lầm, cái sai về mặt luật pháp và đạo lý của giới cầm quyền cộng sản ở Việt Nam hiện nay... Cái thứ hai, là vào lúc bấy giờ chưa thấy cái nguy hiểm của covid-19, chưa thấy virus tàu cộng là nguy hiểm cho nên cũng có sự chần chừ.”

Bây giờ đóng biên giới với Campuchia hay Lào thì là chuyện bình thường, trước đây và ngay cả bây giờ cũng không dám đóng biên giới với Trung Quốc, vì sự lệ thuộc của đảng cộng sản Việt Nam với đảng cộng sản Trung Quốc.

-GS Nguyễn Đình Cống

Ngoài ra, theo Giáo sư Nguyễn Khắc Mai, còn một lý do nữa khiến Việt Nam không thể đóng cửa biên giới với Trung Quốc là do hàng hóa đã quá gắn bó với thị trường dễ tính của Trung Hoa. Hàng nông sản, hải sản của Việt Nam luôn được bên Trung Hoa chấp nhận. Và vào thời điểm lúc bấy giờ, có rất nhiều hàng nông sản mà nông dân đang mong muốn bán sang Trung Quốc như dưa hấu, thanh long... Còn hiện nay, theo ông Nguyễn Khắc Mai, vì tình hình dịch bệnh thay đổi, Việt Nam đã thấm đòn và thấy cần phải đóng cửa biên giới.

Tại cuộc họp chính phủ 30/1/2020 về phòng chống dịch covid-19 Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết, Việt Nam và Trung Quốc có ký kết hiệp ước, nếu liên quan an ninh và dịch bệnh thì có thể đóng cửa nhưng phải có thỏa thuận giữa hai bên chứ Việt Nam không thể đơn phương.(!?)

Giáo sư Nguyễn Đình Cống, một đảng viên đảng cộng sản Việt Nam đã tự ý từ bỏ đảng, nhận định với RFA hôm 25/3/2020:

“Ông Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có một lần nào đấy giải thích rằng, hai nước Việt Nam và Trung Quốc có ký một hiệp ước về biên giới, trong ấy có một điều khoản rằng biên giới nói chung cứ để đi lại thoải mái, nếu có chiến tranh hay dịch bệnh mà phải đóng cửa biên giới thì phải thỏa thuận với nhau. Nghĩa là Việt Nam không thể tự đóng cửa biên giới với Trung Quốc, nếu muốn thì phải thỏa thuận với họ, vì vậy Việt Nam không dám đóng biên giới với Trung Quốc. Còn bây giờ đóng biên giới với Campuchia hay Lào thì là chuyện bình thường, trước đây và ngay cả bây giờ cũng không dám đóng biên giới với Trung Quốc, vì sự lệ thuộc của đảng cộng sản Việt Nam với đảng cộng sản Trung Quốc.”

Giáo sư Nguyễn Đình Cống cho rằng, không chỉ hiệp ước về biên giới này, mà còn một số hiệp ước giữa Việt Nam và Trung Quốc nghe nói thì hay, nhưng phân tích ra thì thấy Việt Nam hoặc là bị lừa hoặc là nhún nhường, hay quá bị lệ thuộc mà phải ký. Như hiệp ước về biên giới mà ông Phạm Bình Minh nói ra, thì rất nhiều người phản ứng cho rằng, đấy là điều ký kết bất lợi cho Việt Nam.


RFA