Hàng trăm nhà khoa học cho rằng virus Corona Vũ Hán lây qua không khí, yêu cầu WHO sửa đổi các khuyến nghị

Hàng trăm nhà khoa học yêu cầu WHO sửa đổi các khuyến nghị vì cho rằng COVID-19 có thể lây qua không khí. (Ảnh: Pixabay)

Các tin khác »

Hàng trăm nhà khoa học cho biết có bằng chứng cho thấy virus Corona Vũ Hán trong các hạt nhỏ hơn trong không khí có thể lây nhiễm sang người và đang kêu gọi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sửa đổi các khuyến nghị, New York Times (NYT) đưa tin hôm 4/7.

Trước đó, WHO cho rằng virus Corona Vũ Hán lây lan chủ yếu từ người sang người qua những giọt bắn (droplet) nhỏ mang mầm bệnh phát ra từ mũi hoặc miệng khi người mắc COVID-19 ho, hắt hơi hoặc nói.

Trong một bức thư ngỏ gửi cơ quan này, mà các nhà nghiên cứu dự định sẽ công bố kết quả nghiên cứu trên một tạp chí khoa học vào tuần tới, có tới 239 nhà khoa học ở 32 quốc gia đưa ra bằng chứng cho thấy các hạt nhỏ hơn có thể lây nhiễm sang người, NYT cho biết.

WHO đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận từ Reuters.

Theo NYT, các nhà khoa học cho biết, dù được mang bởi những giọt bắn lớn trong không khí sau khi người mang bệnh hắt hơi hoặc bởi những giọt bắn nhỏ hơn nhiều có thể bay xa hơn, virus Corona Vũ Hán còn lây qua không khí và có thể lây nhiễm sang người khi hít vào.




Tuy nhiên, WHO cho biết bằng chứng cho thấy virus đang lây qua không khí là không thuyết phục, theo NYT.

Tiến sĩ Benedetta Allegranzi, lãnh đạo kỹ thuật của WHO về phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh, nói với NYT: “Đặc biệt trong vài tháng qua, chúng tôi đã tuyên bố nhiều lần rằng chúng tôi coi việc lây truyền qua đường không khí là có thể nhưng không được hỗ trợ bởi bằng chứng chắc chắn hoặc thậm chí rõ ràng”.

Sự khác biệt giữa lây qua không khí (airborne) và lây qua giọt bắn (droplet) là gì?

Cần làm rõ những thuật ngữ mà mọi người kể cả nhân viên y tế dễ nhầm lẫn như lây truyền qua giọt bắn (droplet), qua không khí (airborne) và tạo khí dung (aerosol-generating procedures).

Sự khác nhau giữa lây truyền qua không khí (airborne) hay giọt bắn (droplet) cơ bản tuỳ thuộc vào kích thước của những hạt có chứa mầm bệnh (virus hay vi trùng), mà có thể gây ra lây truyền qua không khí hay qua giọt bắn.

Sự lây truyền qua không khí (airborne): Xảy ra khi mầm bệnh bay trong không khí sau khi một người đang bị nhiễm bệnh nói chuyện, ho hoặc hắt hơi. Những mầm bệnh đó có thể lơ lửng trong không khí và được người chung quanh hít vào ngay cả sau khi người bệnh ban đầu không còn ở gần đó nữa. Bệnh điển hình lây truyền qua không khí như là bệnh lao.

Sự lây truyền qua giọt bắn (droplet): Xảy ra khi mầm bệnh từ chất tiết của đường hô hấp của người bệnh bắn vào mắt, mũi hoặc miệng hoặc qua vết cắt trên da của người khác. Các giọt bắn này có thể gây vấy nhiễm môi trường chung quanh một thời gian nhất định (tùy theo mầm bệnh), những bề mặt như mặt bàn, nắm cửa, bàn phím máy tính, điện thoại, tay vịn cầu thang...., từ đó một người khác có thể bị lây nhiễm thông qua bàn tay tiếp xúc với những vật dụng và bề mặt đã vấy nhiễm sau đó đưa lên mắt, mũi, miệng. Những bệnh điển hình lây truyền theo kiểu này là những bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus như: Cúm thông thường, SARS, MERS CoV, SARS-CoV-2....




Sự lây truyền do tạo khí dung (aerosol-generating procedures): Xảy ra trong quá trình làm các thủ thuật như: điều trị khí dung, đặt nội khí quản, thông khí không xâm lấn, mở khí quản, hồi sinh tim phổi, bóp bóng trước khi đặt ống nội khí quản, soi phế quản.... có thể làm phát tán mầm bệnh ra không khí trong môi trường chung quanh. Sự lây truyền kiểu này chỉ xảy ra ở các cơ sở y tế có làm những thủ thuật này, nguy cơ lây truyền theo kiểu này là rất cao, vì thế khi cán bộ y tế làm những thủ thuật phải tuân thủ một cách nghiêm ngặt về quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn để tránh bị nhiễm và lây lan ra môi trường chung quanh.

Cách thức phòng ngừa lây bệnh đối với từng phương thức lây truyền

Từ sự phân biệt các kiểu lây truyền nêu trên, Trung tâm kiểm soát bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã đưa ra các khuyến cáo đối với nhân viên y tế khi chăm sóc bệnh nhân bị nhiễm virus Corona Vũ Hán như sau:

1. Phòng ngừa lây truyền qua tiếp xúc (Contact precautions):

Tất cả mọi người đi vào phòng bệnh nhân phải:

- Vệ sinh bàn tay trước khi vào phòng và khi ra khỏi phòng bệnh nhân;

Tất cả nhân viên chăm sóc trực tiếp cho bệnh nhân phải:

- Mặc áo choàng trước khi vào phòng và tháo áo choàng trước khi ra khỏi phòng bệnh nhân;

Mang găng trước khi vào phòng và tháo găng trước khi ra khỏi phòng bệnh nhân;

* Chú ý: Không dùng cùng áo choàng và găng tay chăm sóc cho nhiều người.




- Sử dụng thiết bị chuyên dụng dùng một lần hoặc làm sạch và khử trùng

2. Phòng ngừa lây truyền qua giọt bắn (Droplet precautions)

Tất cả mọi người đi vào phòng bệnh nhân phải:

- Vệ sinh bàn tay trước khi vào phòng và khi rời khỏi phòng bệnh nhân;

- ­Đảm bảo mắt, mũi miệng được che chắn hoàn toàn trước khi vào phòng và tháo các phương tiện che chắn trước khi ra khỏi phòng.

3. Phòng ngừa lây qua không khí (Airborne precautions)

Tất cả mọi người đi vào phòng bệnh nhân phải

- Vệ sinh tay trước khi đi vào và khi rời khỏi phòng bệnh nhân;

- Đeo khẩu trang N95 hoặc tương đương cẩn thận trước khi vào phòng bệnh nhân và tháo khẩu trang ngay sau khi ra khỏi phòng và đóng cửa;

- Cửa phòng bệnh nhân phải luôn luôn được đóng kín.


© Văn Thiện
    NTDVN
    Theo Reuters, Sở Y tế An Giang