Nỗi băn khoăn mà tôi sẽ nói sau đây đã nẩy nở trong nhiều người ngày càng rõ nét về bệnh hoang tưởng trên thế giới. Có thể nhiều người khác sẽ cho chúng tôi cũng là hoang tưởng. Tuy vậy, biết đâu nói rõ ra lại có chút bổ ích gì đó cho những nhà nghiên cứu về tâm lý và bệnh lý học hiện đại?
Vấn đề là ở chỗ này.
Về động cơ chính đáng ham muốn sống ngày càng sung suớng, đầy đủ, hạnh phúc không có giới hạn của con người ta thì đã rõ rồi. Và hơn thế, người ta cũng đã thừa hiểu, cho đến nay, khi thế giới đã trở nên “phẳng” theo cách hiểu và diễn giải rất có lý của Thomas L. Friedman (1), và mọi sự kiện và trạng thái trên trái đất đều tuân theo hiệu ứng “con bướm” (Butterfly effect) của Edward Lorenz (2) thì khi mọi người muốn sống sung sướng như thế, đều không thể không chú ý đến môi trường sống chung quanh, trong đó quan trọng nhất là môi trường xã hội, môi trường của “bầy đàn NGƯỜI” bao quanh họ (như Fritzof Capra đã viết trong tác phẩm triết học hiện đại “Đạo Vật lý’ (3) Quá trình tiến hoá của Loài người không chỉ là quá trình chuyển từ phương thức tranh giành miếng ăn và môi trường sống từ dạng tranh cướp kiểu thú vật, mạnh được, yếu thua, mưu mẹo thì sống, thật thà, chân thành thì chết, (mà trước đây Richard Bergeron đã viết trong quyển “Phản phát triển, cái giá của chủ nghĩa tự do”(4), và ngay gần đây đã được tác giả người Mỹ Noam Chomsky viết khá đậm nét trong tác phẩm “Tham vọng bá quyền”)(5). Cuộc sống và những thất bại cay đắng đã buộc người ta phải dần dần từng bước, từng bước chuyển sang các dạng thức văn minh, hiện đại, sang phương thức ngày càng “NGƯỜI” hơn, tức là thông qua sự chăm chỉ, cần cù, tài năng, sáng tạo giỏi giang hơn, trên nền tảng luật pháp quốc gia và quốc tế hơn, tạo sự bình đẳng cơ hội cho nhau hơn, hiện thực hoá tư tưởng của một xã hội dân trị đã được Tocqueville miêu tả tỷ mỷ trong tác phẩm cùng tên (6) rất công phu của ông (và gần đây đến lượt Barack Obama viết trong “Hy vọng táo bạo. Suy nghĩ về việc tìm lại giấc mơ Mỹ”(7) Không chỉ như vậy trong mỗi quốc gia, mà sự tiến hoá về phía NGƯỜI còn là quá trình liên kết, giúp đỡ, tương trợ nhau để những xã hội “địa chính trị” gần nhau, những bầy đàn người xung quanh cũng trở nên văn minh hiện đại sung sướng như mình, bởi dần dần qua thực tiễn đã giúp người ta buộc phải thấy được và thừa nhận coi cái sung sướng, cái văn minh, hiện đại tập thể cộng đồng đó mới là cái văn minh, hiện đại đáng nói nhất, nhân đạo nhất, an toàn ổn định hoà bình nhất và đáng “nể trọng” nhất. Cũng nên nói ngay cho khách quan rằng, cho đến nay, những xã hội văn minh thật sự đi tiên phong nhất trên thế giới này cũng đã từng trải qua những giai đoạn “hạnh phúc, sung sướng” kiểu “thú vật” (tức là tranh giành, bóc lột nhau thậm tệ, chém giết, xâm lược lẫn nhau để có một đời sống sung sướng riêng). Nhưng nay, ít nhất là trong nội bộ các quốc gia loại ấy, họ đã dàn xếp được để có cuộc sống văn minh trong tự do dân chủ và nhân quyền (tiêu biểu tượng trưng nhất là đã đạt được một yêu cầu tối thiểu là: muốn bắt giam một người, chứ đừng nói muốn giết một người coi là có tội, thì cần phải xét xử theo pháp luật). Phương thức sống văn minh tập thể bước đầu kiểu đó đã được nhiều nước truyền bá, mở rộng, chuyển nó sang các cộng đồng lớn hơn bao gồm nhiều quốc gia, như trong cộng đồng EU, khối cộng đồng Nam Mỹ, khối cộng đồng Đông nam Á... Tôi muốn nói thêm về ý này rằng, trước kia đã có những người, bản thân họ có thể đã rất sung sướng, nhưng họ không thể đứng nhìn sự khổ đau của người khác, và không muốn sống trong môi trường mà người khác không được sung sướng như mình, nên đã đi tu, hoặc tìm một nơi vắng vẻ để ẩn dật, để quên đi cảnh khổ đau của trần gian. Hoặc nếu tích cực hơn, họ đã tự mình lao vào cuộc đấu tranh cho quyền sống tự do sung sướng hơn của mọi người. Điển hình nhất của loại người đặc biệt mang tính NGƯỜI từ rất sớm này là Đức Phật..., và ở Việt nam ta, có thể kể đến Đức vua Trần Nhân Tông. (8), và sau này là Hồ Chí Minh.
Nhưng vấn đề đáng nói bây giờ là ở hiện tượng đối nghịch sau đây. Song song với sự sống thực chất và quá trình tiến hoá tự nhiên của hầu như tuyệt đại đa số con người như vừa miêu tả, theo tôi, còn có một trạng thái tồn tại khác, đó là sự sống theo mộng tưởng hão huyền, chứ không nhất thiết chỉ là sự chật vật, trả giá cho việc tìm kiếm cuộc sống vật chất và tinh thần sung sướng hạnh phúc có thật như chúng ta hiểu và đã nói đến ở trên. Đó là mộng tưởng bá chủ, bá quyền của các lãnh chúa, thiên triều hùng mạnh đời xưa, của các đế quốc biến thành phát xít thế kỷ trước, và theo tôi, của giấc mộng bá vương có nguồn gốc từ Chủ nghĩa Đại Hán ngày nay. Tôi không tin rằng, những tư tưởng tạo ra nhiều trạng thái tâm lý đặc biệt hoang tưởng như vậy, hoàn toàn không dính đến nhu cầu và mong muốn hưởng thụ vật chất và tinh thần sung sướng theo kiểu thông thường. nhưng nó chủ yếu còn là một thứ gì đó thuộc dạng tâm thần, dị dạng hoặc cuồng tín nào đó mà các nhà tâm lý học, các nhà bệnh lý học coi thường và cho đến nay còn đang bỏ qua! Trước kia, các lãnh chúa cỡ bự như Đế chế La mã, coi mình là bậc thiên thần con Trời, Hít Le thì coi dân tộc German là nòi giống thượng đẳng, phải thống trị thế giới, ngày nay, chủ nghĩa hoang tưởng ở Trung Quốc thì coi dân tộc Hán là thông minh, tài giỏi hơn người, trời sinh ra là đã nhắm để thiết lập Thiên triều, làm chúa tể thiên hạ. (Tất nhiên có thể còn có một số người khác tồn tại xen lẫn đây đó trong xã hội loài người mang tính hoang tưởng muốn độc quyền làm con Trời như vậy). Sự hoang tưởng đó là có thật, thậm chí là “nghiêm chỉnh” và chân thật, nhưng nó xen kẽ với những tư duy và hành động bản năng con người làm cho dưới con mắt của mọi người bình thường khó hình dung và bóc tách ra được. (Nếu theo quan điểm khách quan nào đó, thì cách hiểu của Các Mác thời ông còn trai trẻ về phương thức đấu tranh cho quyền lợi của các tầng lớp dân nghèo đau khổ bằng cách tiêu diệt giai cấp chủ, đưa giai cấp công nhân lên cầm quyền để xây dựng chủ nghĩa cộng sản – cũng là một dạng hoang tưởng, cuồng tín về phía “duy vật”). Lấy ví dụ riêng về Trung Quốc. Hiện nay tại Trung Quốc đang tồn tại mấy trạng thái xã hội đan xen như sau: Một là trạng thái tiến hoá tự nhiên của xã hội loài người từ CON văn minh hoá dần thành NGƯỜI, được Các Mác miêu tả bằng các chặng đường tiến hoá khác nhau: Cộng sản nguyên thuỷ, Nô lệ, Phong kiến, Tư bản, rồi đến Hậu tư bản. Trong dạng tiến hoá tuần tự loại này, Trung Quốc đang ở thời kỳ đầu phát triển TBCN. Dạng tiến hoá thứ hai là cách mạng XHCN theo học thuyết của CN Mác – Lê, muốn nhẩy vọt, vượt qua đầu CNTB để tới nền văn minh cao hơn tiếp theo; Dạng tiến hoá thứ ba, hơi bị mờ đi do tàn dư phong kiến rơi dớt lại làm lẫn lộn (làm người ta cứ tưởng nhầm đó chỉ là tàn dư của xã hội phong kiến), đó là dạng Chủ nghĩa hoang tưởng, tức hoang tưởng là dân tộc thượng đẳng, trung tâm thế giới, Thượng đế đã trao cho trách nhiệm cần phải bá chủ toàn cầu Dạng thái thứ ba này đang góp phần có hiệu quả dẹp bớt các luồng tư tưởng tiêu cực, bất mãn, đấu tranh đòi tự do, dân chủ, nhân quyền trong nước, thúc đẩy mạnh phát triển kinh tế tư bản Trung Quốc, nhưng vì nó hoà lẫn và xen kẽ vào các dạng thái phát triển thứ nhất và thứ hai, nên nó phần nào bị che khuất đi. Nhưng cái tai ác là chủ nghĩa hoang tưởng Thiên triều lại bị hai dạng thái thông tục nói trên cùng nhau lợi dụng, dùng nó để kích động lòng “tự hào” dân tộc như một động lực rất lợi hại.
 |
| ảnh minh họa |
Khi dân số ngày càng đông hơn và già hoá, tài nguyên chiến lược đang bị đe doạ cạn kiệt, môi trường sinh thái ngày càng nổi cộm (9) lại gặp lúc suy thái kinh tế thế giới tác động xấu trộn với trăm ngàn khó khăn nội bộ, thì lòng lang dạ sói còn sót lại và lâu nay vẫn tiềm ẩn ở Trung Quốc lại đang ngóc đầu dậy, thậm chí có nguy cơ bùng phát. Ở các nơi khác, ngoài lý do cạnh tranh sinh tồn, chẳng có nhiều lý do gì lớn khác mang tính tâm thần để “kích động” lòng dân. Trong khi ở Trung Quốc, kinh tế phát triển ngoạn mục (cứ cho là như thế đi), lại chưa trải qua một thất bại tầm thế kỷ nào, nhân dân còn chưa ra khỏi hết trạng thái u mê phong kiến nên rất dễ bị thôi thúc bởi tư tưởng sô vanh nước lớn, lại được Chủ Nghĩa Đại Hán con Trời kích động, thì lúc này đây, theo họ là thời cơ rất tốt để thực hiện ảo tưởng theo “Mệnh Trời”.
Có người nói, thì nước nào lên lãnh đạo thế giới mà họ chẳng muốn được lợi. Và vì muốn được lợi, nên các nước lớn mới tranh dành ngôi vị đứng đầu thế giới gay gắt như thế. Những nước nhỏ bé hãy cứ ngoan ngoãn mà nghe theo họ cho êm chuyện, để được sống hoà bình. Thậm chí nhiều nước còn ngây thơ hồn nhiên nhận sự mua chuộc, vỗ về để yên tâm “tuân chỉ”. Được thôi. Nhưng xin quý vị đừng nhầm. Nền văn hoá, trình độ văn minh và tư duy của nước bá chủ thế giới nó rất ảnh hưởng đến cuộc sống của những dân tộc còn lại, đặc biệt là các dân tộc nhược tiểu. Nói ví dụ như tại Mỹ, siêu cường đã từng được miêu tả là xấu xa trong mấy tác phẩm đã nói đến ở trên, thế mà, đối nội, khi người thiểu số da đen nổi lên đấu tranh đòi quyền bình đẳng, giới cầm quyền cũng không thể dập tắt phong trào này trong biển máu, mà tìm cách giải quyết vấn đề bằng luật pháp: Tự do, Dân chủ, Bình đẳng, và Nhân quyền. Đến nay, sau chưa đầy thế kỷ, một người da mầu, do có tài, được dân bầu, thì cũng có thể lên làm tổng thống nước Mỹ. Nhiều nước xung quanh nước Mỹ gần đây chẳng thấy nước nào kêu ca, kiện cáo LHQ về việc nước Mỹ cậy giầu mạnh tranh dành vùng đất và vùng biển của họ. Chứng tỏ, dầu sao “Đế quốc Mỹ” làm gì cũng phải tuân thủ luật pháp nước mình và luật pháp thế giới. Đương nhiên, nước Mỹ còn lâu mới là miền đất của những ông Bụt, hoặc những ông Thánh, hay Thiên thần, mà ở đây vẫn tồn tại “chân lý nằm ở người có sức mạnh”, nên vẫn còn đầy dẫy những khó khăn và bất cập. Chúng ta cũng có thể nghĩ, rằng Trung Quốc mà tranh được vị trí lãnh đạo thế giới thì cũng hoan nghênh thôi, nhưng tốt nhất thì sự chấp nhận ấy phải là tự nguyện, với điều kiện, nếu Trung Quốc có thể tiến nhanh đến một nền văn minh cho dù mới là ở cuối thời kỳ TBCN như Mỹ và Châu Âu, như Nhật và Nga...; nếu Trung Quốc cũng có chế độ Tự do, Dân chủ, Nhân quyền như các cường quốc khác, nếu dân các miền Tân Cương, Tây Tạng và Nội Mông của họ được thoát khỏi vị thế công dân loại 2, loại 3, cũng được tôn trọng và sống bình đẳng thật sự, được tham gia chính quyền trung ương với người đa số ở Trung Quốc; nếu Trung quốc có nền kinh tế thị trường được kiểm soát chặt chẽ, không tự do sản xuất và đẩy hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng và độc hại sang các nước lãng giềng; nếu Trung Quốc dùng phát triển Khoa Học và Công Nghệ để làm giầu, thay cho nghĩ ra mọi mưu mẹo thủ đoạn độc chiêu chèn ép các nước khác, bất chấp luật pháp quốc tế; nếu Trung Quốc không vì quyền lợi riêng của quốc gia mà gây căng thẳng ở Biển Đông và ở Đông Nam Á như đang diễn ra, và trên tất cả, là Trung Quốc phải bỏ được ảo tưởng Thiên triều, ít nhất cũng đẩy được nền văn minh xã hội nước mình lên ngang bằng các nước tiên tiến để được hầu hết các nước trên thế giới thực lòng tin cậy. Mọi nước sẽ nhìn vào nội bộ Trung Quốc để xem, rồi nước mình sẽ được đối xử thế nào, liệu có bằng các công dân loại 2, loại 3 như trên lục địa Trung Quốc hiện nay hay không, khi Trung Quốc thực hiện được mộng bá quyền thế giới của mình!?
 |
| Tác giả Vũ Duy Phú |
Vì vậy, nhân có câu chuyện Trung Quốc, quá mưu cao kế sâu đã trở thành “hâm tỷ độ” (như cách đánh giá của anh bạn tôi), khiêu khích trắng trợn thế giới bằng cách in đường “lưỡi bò” lên hộ chiếu công dân của họ - một biểu hiện cụ thể của mộng tưởng con Trời bá chủ thế giới của Trung Quốc, làm nhiều nước phản ứng và lo ngại, thì qua câu chuyện này cũng là dịp để mọi người cùng bàn luận làm sáng tỏ giúp cho nỗi băn khoăn ám ảnh chắc chắn không chỉ của riêng một mình chúng tôi!
Vũ Duy Phú
________________________________________
Sách dẫn:
(1) Thomas L. Friedman. Thế giới phẳng. NXB Trẻ. 2006
(2) Edward Lorenz. Hiệu ứng con bướm (Butterfly effect). NXB TT.2006
(3) Fritzò Capra. Đạo Vật lý. NXB Trẻ. 2007
(4) Richard Bergeron. Phản phát triển. Cái giá của chủ nghĩa tự do. NXB CTQG. 1995
(5) Noam Chomsky. Tham vọng bá quyền. NXB Tri thức. 2007
(6) Tocqueville. Nền dân trị Mỹ. NXB Tri thức.2010
(7) Barack Obama. Hy vọng táo bạo. Suy nghĩ về việc tìm lại giấc mơ Mỹ. NXB Trẻ. 2008
(8) Trần Dương. Phật hoàng Trần Nhân Tông. NXB VH-TT.2009
(9) Dự báo thế kỷ XXI. NXB Thống kê. 1998, và “Mao Trạch Đông ngàn năm công tội”, bản của TTXVN phát hành.
(10) Edgar Morin. Nhập môn tư duy phức hợp. NXB TT. 2009
Theo Dân Luận
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV 
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét