Quan khách nào mà to đến thế?

Quan khách nào mà to đến thế?

Dân chúng Việt Nam lại được một phen tranh cãi khi đầu tháng 11, một số nữ giáo viên tham gia phục vụ lễ tân cho Liên hoan Dân ca, ví dặm Nghệ Tĩnh, tiết lộ là sau liên hoan họ còn phải đi cùng quan khách tới một nhà hàng ở thị xã Hồng Lĩnh ăn uống, tiếp bia rượu và hát hò.

Một tờ báo điện tử trong nước dẫn lời các giáo viên cho biết để chuẩn bị cho Liên hoan vừa nêu được tổ chức trong tháng 8, Ủy ban nhân dân thị xã Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) có văn bản thông báo việc điều động cán bộ, giáo viên các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn tham gia phục vụ lễ tân. 21 nữ giáo viên được phân công làm lễ tân phục vụ khai mạc liên hoan, đón đoàn đại biểu các huyện, hoặc trao quà lưu niệm lúc bế mạc.

Trả lời báo chí, ông Nguyễn Văn Hổ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã Hồng Lĩnh, cho biết việc điều động các nữ giáo viên được "công khai, có chủ trương đàng hoàng". Việc giáo viên kêu ca là "không có vấn đề gì, sợ nhất là đến phục vụ đại biểu ăn mà lại không được ăn". Cách trả lời này là vô trách nhiệm, mượn việc chung để thực hiện việc riêng gây phiền toái cho giáo viên. Chính Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định với báo chí rằng "Theo quy định của Luật Công chức, viên chức thì không được uống rượu trong giờ hành chính. Giáo viên cũng là con người, có thể còn có quan hệ với bạn bè, người thân, gia đình nhưng uống trong giờ hành chính là không được. Giáo viên càng tuyệt đối không được."

Trong khi dư luận hướng búa rìu vào ban tổ chức, thì tôi lại suy ngẫm về những quan chức tham dự chương trình. Tôi tự hỏi tại sao không thấy nhắc gì đến các quan chức ngày hôm đó? Họ là ai và quyền lực đến mức nào mà phải có giáo viên đi tiếp bia rượu cho họ? Và thử hỏi nếu các giáo viên này từ chối thì sẽ ra sao? Chưa kể một năm các quan chức này đi bao nhiêu tiệc như vậy và gây phiền toái cho bao nhiêu người khác nữa? Hàng chục thứ xoay quanh cái văn hóa "người trên kẻ dưới".

Chuyện ở Hà Tĩnh khiến tôi nhớ đến các bộ phim Tàu về thời phong kiến mình thường xem. Các quan đến đâu thì trống kèn đến đó, dân chúng nghỉ lao động để tập trung chuẩn bị tiếp đón các quan. Kẻ nào làm phật lòng các quan, thì liệu về đường sống. Phong kiến Việt Nam một thời cũng từng trải qua như vậy. Đến nay, những tàn tích ấy dường như vẫn còn, và rất nhiều quan chức vẫn mang dáng vấp của những kẻ cầm trong tay quyền lực tối thượng, thứ khiến người ta phải tự o ép mình vào một khung khổ chật hẹp, bất tiện và thiếu lành mạnh.

Phía sau những chén rượu, ly bia sẽ còn nhiều vấn đề không tránh khỏi kích thích trí tưởng tượng của nhiều người. Nói một cách thẳng thắn, rượu bia là con đường ngắn dẫn đến những cái bắt tay không lành mạnh, không minh bạch; những vụ bê bối trai gái; và những xung đột tiềm ẩn có khi dễ dàng bộc phát. Việt Nam đang tìm cách tuyên truyền giảm lượng rượu bia tiêu thụ và xóa bỏ nạn nhậu nhẹt hành chính. Nhưng không biết nhóm quan chức nào đã tham gia tiệc tùng chè chén sau chương trình lễ hội sau chương trình lễ hội? Thiết nghĩ phải tìm cho ra những vị lãnh đạo này để còn biết ngọn ngành của "chuyện lạ có thật" này. Việc dư luận bức xúc vì chỉ đạo của xã đối với các giáo viên không giúp những quan chức lớn tham dự chương trình thoát khỏi sự vô can.

Giáo viên không chỉ là một thành phần viên chức đặc biệt vì đặc thù nghề nghiệp, mà còn là những hình ảnh được phụ huynh và nhiều học sinh theo dõi, quan sát và thậm chí là học tập. Thế nhưng, trong khi Luật Giáo dục có quy định hẳn trong một chương nói về giáo viên trên cở sở tất cả mọi người đều phải chấp hành về phẩm chất nhà giáo; thì phía lãnh đạo địa phương lại ra chỉ thị trái lại với những quy định, nguyên tắc trong luật Giáo dục ấy. Trên thực tế, nếu giáo viên chấp nhận thì gặp phiền toái, không chấp nhận thì dù về luật Giáo dục không sai nhưng lại va chạm với chỉ lệnh của chính quyền địa phương, và qua thái độ "chuyện này là bình thường, là vinh dự cho giáo viên" của ông Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thị xã Hồng Lĩnh có thể đoán nếu không thực hiện lệnh điều động có thể gặp nhiều rắc rối, phiền phức.

Thế nên thay vì trách móc giáo viên thiếu bản lĩnh (vì đã quá nhiều bài học đau thương với những giáo viên cãi lệnh dù đúng luật được báo chí phản ánh), tôi muốn nhắc lại quan điểm của mình là phải truy cho ra quan chức nào mà to đến mức thị xã phải ra lệnh cho giáo viên đi tiếp bia rượu; chất vấn xem các quan chức ấy sẽ nói gì và tìm các giải pháp xóa bỏ tư tưởng quan chức phải được đón tiếp "khác thường" thì mới mong không tái diễn tình trạng quan chức cười tươi cụng ly còn cấp dưới thì méo mặt vì bị ức chế.

Cao Huy Huân
Blog VOA