Việt Nam đang bồi đắp đảo chìm Ðá Lát, Trường Sa

Lính trấn thủ đảo Ðá Lát, quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa) chào đón tàu chở hàng ra đảo. (Hình: Infonet)

HỒNG KÔNG – Việt Nam đã bắt đầu bồi đắp một bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa mà hình ảnh do vệ tinh chụp cho thấy đây là hành động mới nhất về phía Hà Nội nhằm củng cố chủ quyền.

Việc làm này của Hà Nội khó tránh các phản ứng bực tức của Bắc Kinh. Trung Quốc ngang ngược tuyên bố chủ quyền hơn 80% khu vực Biển Ðông mà nhiều khu vực liếm sâu vào các vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác. Việt Nam tuyên bố chủ quyền “không thể tranh cãi” với các bằng chứng lịch sử và thực tế đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Theo tin Reuters, hình ảnh vệ tinh do công ty Planet Labs của Mỹ chụp ngày 30 Tháng Mười Một 2016 trong đó thấy một số tàu đậu ở kênh mới được đào sâu thêm trong phạm vi bãi san hô và biển sâu của đảo chìm Ðá Lát, tên quốc tế là Ladd Reef và Trung Quốc gọi là Rìjī jiāo (Nhật Tích Tiêu).

Từ hơn chục năm trước, Việt Nam đã xây dựng một tiền đồn tại bãi đá ngầm Ðá Lát và cho quân đội canh giữ thường trực. Sau đó, cho xây thêm một ngọn hải đăng. Ðảo chìm Ðá Lát nằm cách đảo Trường Sa lớn khoảng 14 hải lý (25.9 km) về phía tây. Toàn bộ bãi đá ngầm nằm theo trục Ðông Bắc-Tây Nam với chiều dài khoảng 5.9 km, chiều rộng khoảng 1.6 km và diện tích khoảng 9.9 km2.

Không ai biết đích xác mục đích của Hà Nội nhưng các nhà phân tích cho rằng những việc bồi đắp tương tự là điềm báo trước cho những hành động quy mô hơn ở những bãi đá ngầm khác.

“Chúng ta có thể thấy rằng trong hoàn cảnh này, Việt Nam hoàn toàn không tin ai và họ đang cố gắng cải thiện sự phòng vệ.” Ông Trevor Hollingsbee, một phân tích gia tình báo hải quân đã nghỉ hưu của Bộ Quốc Phòng Anh Quốc phát biểu với Reuters.

Giữa Tháng Mười Một 2016, Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế (CSIS) ở Washington DC trưng ra một số hình ảnh chụp từ vệ tinh từ 2014 đến ngày 7 Tháng Mười Một 2016 nói rằng Việt Nam đã cơi nới đảo Trường Sa Lớn và kéo dài thêm phi đạo trên đảo này từ 650 mét lên khoảng 1,000 mét. Ðồng thời cũng thấy trên đó hai nhà để máy bay.

Hồi Tháng Tám 2016, tin tức cũng tiết lộ Hà Nội đưa hỏa tiễn Extra tầm bắn khoảng 120km mua của Do Thái ra tấn thủ tại một số đảo ở Trường Sa. Tuy nhiên, tin này bị Hà Nội lên tiếng cải chính.

Ðại diện “Câu lạc bộ tuổi trẻ vì biển đảo tổ quốc” tặng lá dong và nguyên liệu gói bánh chưng cho lính trấn giữ đảo Ðá Lát, quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa) hồi Tháng Giêng 2016. (Hình: TTXVN)

Ông Greg Poling, một chuyên viên về Biển Ðông tại CSIS nói rằng hiện chưa biết những hành động của Hà Nội tại Ðá Lát sẽ đến đâu. Theo ông, thay vì bồi đắp đảo nhân tạo và thành lập căn cứ, Hà Nội chỉ cố cải tiến luồng lạch để các tàu tiếp tế và tàu đánh cá tiếp cận dễ dàng hơn. Theo ông, trên lý thuyết, tiền đồn tại Ðá Lát có vai trò giúp phòng vệ những đảo và bãi đá ngầm khác ở khu vực hiện Việt Nam đang chiếm giữ 21 cái.

Mấy tháng gần đây, Philippines dưới thời Tổng Thống Duterte không còn cương quyết kình chống Trung Quốc về chủ quyền biển đảo dù đã có sự thuận lợi từ phán quyết của Tòa Trọng Tài Quốc Tế, nay có vẻ chỉ còn Hà Nội không muốn nhượng bộ chủ trương bá quyền bành trướng của Bắc Kinh.

Theo tài liệu của CSIS, phía Việt Nam đã bồi đắp thêm khoảng 49 hecta trên tác đảo ở quần đảo Trường Sa. Giới tùy viên quân sự ở khu vực tin rằng các đảo của Việt Nam đều được xây dựng kiên cố, một số có cả hầm trú ẩn và địa đạo nhằm ngăn chống xâm nhập. Dù vậy diện tích mà phía Việt Nam bồi đắp thì chẳng thấm tháp gì so với các đảo nhân tạo khổng lồ mà Trung Quốc làm tại Trường Sa.

Trung Quốc đã bồi đắp tổng cộng 1,300 hecta biến 7 bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa thành 7 đảo nhân tạo mà họ cướp của Việt Nam hồi năm 1988. Các phân tích gia đều tin rằng những nơi này sẽ là các căn cứ quân sự quy mô gồm cả phi trường và cảng biển để Bắc Kinh khống chế toàn bộ Biển Ðông. Việc họ có tuyên bố thành lập “Vùng Nhận Dạng Phòng Không” (ADIZ) hay không, tùy thuộc tình hình tranh chấp và căng thẳng ở khu vực đến đâu.

Không những bồi đắp đảo nhân tạo ở Trường Sa, Bắc Kinh cũng cho bồi đắp cơi nới thêm một số đảo tại quần đảo Hoàng Sa (cướp của Việt Nam năm 1974 sau trận hải chiến với Hải Quân VNCH). Không kể đảo Phú Lâm được cơi nới thêm, đảo Bắc (phía bắc đảo Phú Lâm khoảng 12km) được Trung Quốc bồi đắp cơi nới thêm từ đầu năm nay.

Hình ảnh vệ tinh chụp hồi Tháng Hai và Tháng Ba năm nay thấy các tàu hút cát đang xây dựng một cây cầu dài 700 mét nối đảo Bắc với đảo Giữa ở Hoàng Sa. Nhưng hình ảnh chụp lại gần đây cho thấy sau hai trận bão lớn thổi qua khu vực này hồi Tháng Mười thì thấy dải cát đó đã bị bão thổi bay mất. (TN)

Người Việt