Công bố ‘danh sách đen’ để trả đũa Hoa Kỳ, Washington tuyên bố Bắc Kinh nên ‘chuẩn bị tinh thần’

Việc “cắt bỏ” ngành bán dẫn Trung Quốc và cấm TikTok chỉ là bước khởi đầu của Hoa Kỳ. Về điều này, Trung Quốc nên ‘chuẩn bị tâm lý’ là vừa (Ảnh: getty images)

Cuối tuần qua, Bộ Thương mại Trung Quốc đã công bố cái gọi là “danh sách đen”, liệt kê các thực thể không đáng tin cậy; nhằm tăng cường áp lực lên các doanh nghiệp nước ngoài để “trả đũa” việc Nhà Trắng tiếp tục nhắm vào các công ty công nghệ khổng lồ Trung Quốc. Đáp lại, Washington cho rằng các lệnh trừng phạt chỉ mới bắt đầu, và Bắc Kinh nên "chuẩn bị tinh thần"...

Việc công bố danh sách này được đưa ra một ngày sau khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ thông báo cấm các giao dịch tại Hoa Kỳ sử dụng WeChat, một ứng dụng nhắn tin xã hội do “gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc” Tencent vận hành; và TikTok, một ứng dụng video ngắn thuộc công ty Trung Quốc ByteDance.

“Bắc Kinh có thể sẽ đưa ít nhất một công ty Hoa Kỳ vào “danh sách đen” (danh sách thực thể không đáng tin cậy) từ nay đến cuối năm - thậm chí có thể trong những ngày tới - nhưng sẽ sử dụng công cụ này theo cách có mục tiêu, đặc biệt là trong giai đoạn đầu”, Michael Hirson, trưởng bộ phận thực hành Trung Quốc và Đông Bắc Á, tại công ty tư vấn Eurasia Group, cho biết vào ngày 21/9




Các tập đoàn đa quốc gia rơi vào thế ‘tiến thoái lưỡng nan’

“Sự ra mắt sắp tới của ‘danh sách thực thể không đáng tin cậy’ nhấn mạnh tình thế tiến thoái lưỡng nan mà các tập đoàn đa quốc gia đang phải đối mặt ở Trung Quốc, những người đang bị buộc vào giữa các chính sách pháp lý và chính trị của Mỹ và các đồng minh phương Tây, và Bắc Kinh”, ông Hurson nói.

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết họ đã thêm gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc Huawei vào danh sách đen, cấm công ty này làm việc với các nhà cung cấp của Mỹ. Doanh thu của Huawei trong năm ngoái đã trượt dự báo nội bộ 12 tỷ USD, trong khi tăng trưởng lợi nhuận chậm lại so với hai năm trước.

Ngay sau đó, Bắc Kinh đã ra “đòn trả đũa”. Bộ Thương mại Trung Quốc lần đầu tiên thông báo họ đã thiết lập danh sách thực thể không đáng tin cậy vào tháng 5 năm 2019.

Các quy định từ “danh sách pháp nhân không đáng tin cậy” được công bố hôm thứ Bảy (ngày 19/9), đã đặt ra “hậu quả” đối với một pháp nhân nước ngoài - một công ty, tổ chức hoặc cá nhân từ một quốc gia khác - được coi là mối nguy hiểm đối với “chủ quyền quốc gia, an ninh hoặc lợi ích phát triển của Trung Quốc”, theo trang web của Bộ Thương mại Trung Quốc.

Các cơ quan chức năng cũng có thể thêm pháp nhân nước ngoài vào danh sách nếu tổ chức đó đình chỉ “giao dịch thông thường” hoặc thực hiện “các biện pháp phân biệt đối xử” đối với một pháp nhân Trung Quốc, “vi phạm các nguyên tắc giao dịch thị trường thông thường và gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, tổ chức khác, hoặc cá nhân của Trung Quốc”, tài liệu cho biết.




Hậu quả đối với một thực thể được thêm vào danh sách có thể bao gồm: các hạn chế hoặc cấm đối với thương mại, đầu tư liên quan đến Trung Quốc và không cấp giấy phép du lịch hoặc làm việc.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố trực tuyến rằng "danh sách thực thể không đáng tin cậy" sẽ không nhắm mục tiêu đến một quốc gia hoặc thực thể cụ thể; nhấn mạnh rằng Trung Quốc vẫn hoan nghênh đầu tư trực tiếp nước ngoài và các doanh nghiệp nước ngoài, vốn đóng góp quan trọng cho nền kinh tế quốc gia.

“Các công ty ngày càng cảm thấy bị chèn ép giữa chính phủ Hoa Kỳ và Trung Quốc, nơi mà việc tuân thủ các quy tắc của chính phủ này có thể khiến họ vi phạm các quy tắc của chính phủ kia”, Hội đồng Kinh doanh Mỹ-Trung cho biết trong một tuyên bố.

“Các công ty ngày càng cảm thấy bị chèn ép giữa chính phủ Hoa Kỳ và Trung Quốc, nơi mà việc tuân thủ các quy tắc của chính phủ này có thể khiến họ vi phạm các quy tắc của chính phủ kia” (Ảnh: PAUL J.RICHARDS/AFP qua Getty Images)

Joerg Wuttke, chủ tịch Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc, nói với CNBC trong một email: “Điều này đến vào thời điểm mà các công ty châu Âu ở Trung Quốc đang lo lắng ‘bị đưa lên thớt’ vì mục tiêu ngày càng chính trị hóa của Trung Quốc, khiến vấn đề này càng trở nên căng thẳng hơn”.

Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc và Phòng Thương mại Anh đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của CNBC.

‘Danh sách đen’ có thể gồm những ai?

Ông Hirson cho biết trong báo cáo Eurasia rằng các hành động từ phía Trung Quốc có thể sẽ tập trung vào các sản phẩm có đối thủ cạnh tranh trong nước, và tránh làm gián đoạn việc nhập khẩu các sản phẩm mà ngành công nghệ Trung Quốc cần.

Một yếu tố khác, có thể là các công ty liên quan đến việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan (sẽ nằm trong danh sách đen của Trung Quốc).




Theo công ty tư vấn, các mục tiêu chính có thể bao gồm: Cisco, Dell / EMC, HP, Lockheed Martin, Rockwell Collins.

Mặt khác, báo cáo cho biết các công ty "nguy cơ thấp" có thể là Apple và Microsoft - có năng lực toàn cầu cao và có danh tiếng như “những doanh nghiệp tốt ở Trung Quốc”. Các nhà sản xuất chip Qualcomm và Intel / AMD, là “những nhà cung cấp quan trọng đã nỗ lực mạnh mẽ để thiết lập các mối quan hệ tích cực trong nước”.

Trong khi đó, Boeing là hãng “bán máy bay trực thăng Apache cho Đài Loan, nhưng vai trò quan trọng của hãng đối với ngành hàng không Trung Quốc và là công ty hàng đầu của Mỹ sẽ khiến Bắc Kinh thận trọng về việc nhắm mục tiêu và gây ra bất kỳ thiệt hại nghiêm trọng nào”.

Cấm TikTok chỉ là bước khởi đầu, Hoa Kỳ cảnh báo Bắc Kinh hãy 'chuẩn bị tinh thần'

Căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã leo thang trong hai năm qua, bắt đầu từ thương mại và lan sang lĩnh vực công nghệ và tài chính. Nhiều nhà phân tích kỳ vọng áp lực từ Mỹ sẽ gia tăng, một khi ông Trump thắng cử nhiệm kỳ tiếp theo trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 này.

“Mục tiêu chiến lược của Hoa Kỳ là chuẩn bị sử dụng 5 năm để đánh bại các công ty Trung Quốc và cho phép các công ty Hoa Kỳ trong thời gian này nhanh chóng bắt kịp hoặc vượt qua (Trung Quốc)”, Wei Jianguo, cựu thứ trưởng tại Bộ Thương mại Trung Quốc phát biểu trong một diễn đàn trực tuyến ngày 21/9.

Các cố vấn chính phủ ở Bắc Kinh bắt đầu tranh luận về "lựa chọn hạt nhân": Ngăn Washington tiếp cận nguồn dược phẩm của nước này. Trớ trêu thay, Washington lại cho rằng Bắc Kinh đang tung ra "đòn tự sát" (Ảnh: getty images)

Washington không còn lạ gì những “đe dọa” của Bắc Kinh. Khi Hoa Kỳ tăng cường tấn công các công ty công nghệ Trung Quốc, các cố vấn chính phủ ở Bắc Kinh bắt đầu tranh luận về "lựa chọn hạt nhân": Ngăn Washington tiếp cận nguồn dược phẩm của nước này. Trớ trêu thay, Washington lại cho rằng Bắc Kinh đang tung ra "đòn tự sát".

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề xuất thoát khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó có y dược. Đầu tiên, Mỹ thông qua “Đạo luật sản xuất quốc phòng” để tăng cường sản xuất khẩu trang và thiết bị y tế của đất nước, đồng thời ký một lệnh hành pháp vào đầu tháng 8/2020 để giúp tăng cường việc sản xuất thuốc, thiết bị y tế, đồ bảo hộ và các sản phẩm y tế khác trong nước.

Không thể “đe dọa”, Trung Quốc tìm kiếm “đồng minh” là các tổ chức quốc tế. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã ra phán quyết hôm thứ Ba (15/9) rằng các mức thuế bổ sung mà Hoa Kỳ áp đặt vào năm 2018 đối với hàng hóa Trung Quốc đã vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế. Điều này đã "chọc giận" Hoa Kỳ, Washington cho rằng WTO đã “chọn nhầm phe” trong cuộc chiến của chính quyền Trump chống lại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Hoa Kỳ đã dành hai năm để cắt đứt quan hệ với WTO, chỉ trích tổ chức này là không công bằng, coi thường quyền lực của mình. Tổng thống Trump tuyên bố rằng ông phải "làm gì đó với WTO vì họ đã để Trung Quốc thoát khỏi tội ác". Và việc chính quyền Trump nổi giận tuyên bố vô hiệu hóa WTO - vây cánh của ĐCSTQ - sẽ không còn xa nữa.

Do đó, việc “cắt bỏ” ngành bán dẫn Trung Quốc và cấm TikTok chỉ là bước khởi đầu của Hoa Kỳ. Về điều này, Trung Quốc nên ‘chuẩn bị tâm lý’ là vừa.


© Trần Đức
    NTDVN