Từ Việt Nam nhập lậu Anh bằng vé VIP & cái giá phải trả…

Hình minh họa. Hai người mất tích ở Anh và chiếc xe tải chở xác 39 người

Nhấp vào nút play (►) bên tay phải để nghe

Các tin khác »

VIP cũng có năm- bảy đường

Mặc dù 8 trong số 9 người không thừa nhận họ nằm trong đường dây đưa người sang Anh “chui” nhưng thông tin mới nhất từ giám đốc công an tỉnh Nghệ An thì trong đường dây đưa người ra nước ngoài đã xuất hiện thêm “lộ trình” mới, đó là từ Việt Nam sang Nga, rồi từ Nga sang Đức sau đó đi nước thứ 3.

Hôm 4 tháng Mười Một, giám đốc công an Nghệ An, thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu, nói với báo chí trong nước là nếu nói nhà chức trách địa phương chỉ chạy theo vụ việc là không đúng bởi trước giờ công an Nghệ An đã khởi tố nhiều vụ vụ đưa người đi nước ngoài trái phép, trong đó có những vụ đến 400 người dính líu.

Tin này cũng được một người viết báo ở Nghệ An, yêu cầu đưa tên tắt là NT, xác nhận với đài Á Châu Tự Do, rằng 8 người bị bắt là dân Nghệ An cũng có mà ngoài địa phương cũng có. Điều quan trọng mà nhà báo này, cũng là cư dân Nghệ An cho biết cũng có người thân nhập lậu vào Anh, từ vụ 39 thi thể chết cóng trên xe tải đang chờ xác minh xem có phải toàn bộ là người Việt hay không, đường dây VIP đưa người bất hợp pháp sang Anh bắt đầu lộ diện:

Cũng dăm bảy năm nay rồi chứ không đơn giản đâu, nó có đường dây nó bay cả kêu là đường dây VIP, cứ rải rác thấy nhiều lắm, đường dây nó ma mách lắm.

Đầu tiên là mang tính chất du lịch, qua một nước nào đó rồi chờ đợi để tiếp tục đi nước khác nữa. Gia đình thì phải bán trâu bán bò, vay mượn ngân hàng, cắm nhà cắp đất để mà đi thôi, coi như đi chui sang Anh và các nước Âu Châu đấy.

Ngay khi có tin 39 thi thể chết cóng được phát hiện trên một xe tải đông lạnh chạy vào Anh quốc, hãng tin Reuters đã phỏng vấn được thân mẫu của nạn nhân Hoàng Văn Tiệp, 18 tuổi, một trong số 39 người xấu số. Mẹ của nạn nhân Hoàng Văn Tiệp nói rằng con trai bà đi theo đường VIP:

Do con mình bị mắc lừa, bị tin tưởng là họ đưa con đi VIP chứ cũng không phải là họ đưa con đi xe tải. Nếu có đi xe tải mà biết ri thì không cho con đi, cứ giữ con ở lại mà không đi xoay sở tiền thôi thì con không đi được.

Từ nước Đức, nhà báo Lê Trung Khoa nói thêm về đường dây chui gọi tên là VIP này:

Tôi cũng vừa tiếp xúc với một người đi theo đườntg VIP đó, họ được bố trí như người đi làm công tác ở nước ngoài, ví dụ ở Hungary hay một số nước mà rất dễ vào. Với visa nhập vào nước đó thì cuối cùng họ ở lại luôn, sau đó họ đổi giấy tờ tùy thân, biến thanh người có nhân thân khác, hộ chiếu khác rồi ở lại làm giấy tờ xin tị nạn ở Châu Âu. Đấy là kiểu đi VIP mà không phải lội rừng, tất nhiên đi kiểu đấy thì khá đắt và tôi đã gặp nhiều người như thế.

Đi VIP vẫn ngồi “xe thùng”

Từ tháng Ba 2019, một bản phúc trình có tên Precarious Journey, Hành Trình Gian Khổ, cho thấy số phận bi thảm của những người tìm đường sang Anh và Âu Châu, những bấp bênh gian khổ của người lao động bất hợp pháp ở nước ngoài như thế nào.

Đây là phúc trình có sự đóng góp phối hợp giữa ECPAT UK – tổ chức chuyên hỗ trợ làm việc với nạn nhân buôn người, cùng với Anti Slavery International Quốc Tế Phòng Chống Nô Lệ và và Pacific Links Vòng Tay Thái Bình, đã hoạt động ở Việt Nam gần 2 thập niên qua. Bà Diệp Vương, chủ tịch Pacific Links Vòng Tay Thái Bình, cho hay đường dây VIP là đường đi đã có hồi giờ chứ không phải gần đây mới có. Lại nữa, vẫn theo lời bà Diệp Vương, dù có đi VIP thì vẫn phải ngồi xe thùng, xe tải hay container để vào Anh:

Thay vì vượt đường rừng, đi đường qua các nước, vừa đi vừa phải làm dần dần để kiếm tiền, có nhiều khi phải ở lại Nga làm cả năm chẳng hạn, những đường dây đó thì rủi ro hơn nhiều rồi mới tới Anh được.

Đường dây VIP có nghĩa là đi thẳng và nhanh hơn một, hai hay ba tuần gì đó, có nghĩa là đi có passport giả, đi thẳng tới một nước Đông Âu rồi từ đó đương nhiên đi đường bộ qua tới Pháp, từ bên Pháp thì cũng sẽ ngồi container đi vào Anh từ những ngõ khác nhau.

Vấn đề ở đây, đường dây VIP mà 39 người này phải trả một số tiền 11.000 Đô La để có một ghế trong cuộc đánh cược với từ thần này. Mười một ngàn Đô La này là cái giá ticket VIP từ quãng đường qua Anh thôi, chứ còn tổng số tiền đi từ Việt Nam qua Anh thì khoản chừng 30.000 Bảng Anh tức 40.000 Đô La.

Hinh minh họa. Bàn thờ cô Phạm Thị Trà My (26 tuổi) tại nhà riêng ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh hôm 26/10/2019 Photo: RFA

Thực tế chưa có con số chính xác về số lượng người Việt nhập cư trái phép vào Anh bao năm qua. Tuy nhiên, theo ước tính của Salvation Army chi nhánh Anh Quốc, số liệu mới nhất về người Việt nhập cư trái phép vào Anh từ tháng Bảy 2018 đến tháng Bảy 2019, mà Salvation Army tiếp cận được, đã tăng kỷ lục ở mức 248% so với những năm trước đó.

Về phía ECPAT UK, giám đốc Debbie Biddle của tổ chức này cho biết phần lớn người Việt nhập cư bất hợp pháp được chuyển sang Anh trên những xe tải tương tự như chiếc xe thùng với 39 người chết cóng hôm 23 tháng Mười. Bà nói thêm rằng qua tìm hiểu thì hầu hết người nhập cư lậu đều nói dù đi bằng cách nào thì đó cũng là trải nghiệm kinh hoàng nhất trong đời họ.

Người cầm đầu ở đâu?

Về phía chính quyền Việt Nam, hôm 3/11, Giám đốc Nghệ An, ông Nguyễn Hữu Cầu cho biết, người Việt Nam chỉ là môi giới và người bên Anh mới chính là trực tiếp cho người nhập lậu ở lại nước này trái phép. Nhà báo Lê Trung Khoa nhận định:

Đây là nhiều đường dây khác nhau chứ không phải một đường dây. Việc bắt 7 hay 8 hay hàng chục người ở Việt Nam cũng chưa giải quyết được vấn đề, cái không hiện ra thì chúng ta không thấy nhưng trước nay đã nghìn người hoặc thậm chí hàng chục nghìn người. Đường dây đấy phải rất lớn và hàng chục đường khác chồng chéo lên nhau.

"Tôi nghĩ đường dây môi giới đứng đầu ở đâu thì cũng chưa chắc gì họ có người cầm đầu ở Anh mà có thể người cầm đầu ở Nga hay ở Đức chẳng hạn. Cả một đường dây dài như thế này mà tìm biết người cầm đầu ở đâu là chuyện không đơn giản chút nào hết",

Chủ tịch Diệp Vương.

Dưới mắt chủ tịch Diệp Vương của Vòng Tay Thái Bình, đây là công việc cực kỳ khó khăn, nhưng quan trọng phải tìm hiểu là tiền từ những thương vụ bạc tỷ đưa người đi này lọt vào tay ai:

Những số tiền này nhận như thế nào, trả như thế nào, chuyển như thế nào để đi ra khỏi Việt Nam, khi mở rộng điều tra người ta sẽ biết được rất nhiều người khác dính vào.

Tôi nghĩ đường dây môi giới đứng đầu ở đâu thì cũng chưa chắc gì họ có người cầm đầu ở Anh mà có thể người cầm đầu ở Nga hay ở Đức chẳng hạn. Cả một đường dây dài như thế này mà tìm biết người cầm đầu ở đâu là chuyện không đơn giản chút nào hết.

Từ lúc vụ việc 39 người tử vong trong container đông lạnh nhập lậu vào Anh, được phát hiện ngày 23 tháng Mười đến nay, Nghệ An và Hà Tĩnh trở thành tâm điểm chú ý của dư luận vì gần như huyện nào, xã nào cũng có người dính vào đường dây đi “chui” sang Anh. Nhà báo NT cho biết nhiều xã như Đô Thành, Hoa Thành, Sơn Thành, Yên Thành ở Nghệ An, rồi huyện Can Lộc- Hà Tĩnh, đều có người nhà đi Anh hết.

Đi vài tháng coi như có một trăm hay hai ba trăm triệu gởi về làm nhà làm cửa, tậu sắm các thứ là lên đời rồi. Đây là cái áp lực, người đi hai năm, lâu lắm là 3 năm, gởi tiền về xây nhà cao tầng. Ở Nghệ An này xã nào giàu bằng xã Đô Thành, tiền nước ngoài gởi về cả. Cho nên họ nhắm mắt họ đi, nhiều đợt chớ không phải một đâu. Ở nhà thì công ăn việc làm bèo bọt, chỉ 5 hay 7 triệu bạc thì không thể ngóc đầu lên được. Bây giờ vỡ chuyện ra thì muốn mất rồi.

Trả lời phỏng vấn với báo điện tử Zing.VN trong nước, giám đốc vận động chính sách của Vòng Tay Thái Bình, nói rằng các di dân Việt Nam, nhập cư lậu và bị bắt ở khu vực Pháp giáp giới Anh, khi được cảnh sát thẩm vấn đều chỉ có một câu trả lời là “ra đi vì muốn đổi đời, muốn có một tương lai tốt đẹp hơn”.


Thanh Trúc
RFA