 |
| Hình minh họa: Paris |
Tối ngày 16/3, tổng thống Emmanuel Macron đã buộc phải tuyên bố tình trạng chiến tranh trên cả nước từ trưa hôm sau.
"Đồng bào thân yêu của tôi. Tối thứ năm, tôi nói với bạn để nêu lên cuộc khủng hoảng sức khỏe y tế xuyên quốc gia. Cho đến lúc đó, Dịch Covid-19 có thể là một ý tưởng xa vời đối với một số các bạn. Song đến bây giờ, nó đã trở thành một đe dọa hiển nhiên, một thực tế cấp bách.
Chúng ta đang có chiến tranh, một cuộc chiến không thể thoái thác vì sức khỏe. Chúng ta không chiến đấu chống lại một đội quân hoặc quốc gia khác, nhưng kẻ thù đang có mặt, tuy vô hình, khó nắm bắt và đang ào ạt tấn công. Điều đó đòi hỏi cần huy động đối phó mang tính cộng đồng chung của chúng ta.
Chúng ta đang có chiến tranh. Tất cả các hành động của chính phủ và quốc hội bây giờ phải được tập trung vào việc chống lại dịch bệnh, cả ngày lẫn đêm. Chúng ta không được phân tâm, không được chia rẽ.
Ý của tôi rất rõ ràng tối nay là, những tiến triển dịch bệnh gần đây đã cho thấy rằng không ai là bất khả xâm phạm, kể cả người trẻ. Với những người không tuân thủ lời kêu gọi, bạn không tự bảo vệ mình mà không bảo vệ cả người khác. Ngay cả khi bạn không có triệu chứng, bạn có thể truyền virus. Ngay cả khi bạn không có triệu chứng, bạn có thể làm ô nhiễm bạn bè, cha mẹ, ông bà và gây nguy hiểm cho sức khỏe của những người thân yêu của bạn.
Chúng ta đang có chiến tranh. Tôi kêu gọi tất cả các nhân vật chính trị, kinh tế, xã hội, các hiệp hội, tất cả người dân Pháp hãy tham gia liên minh quốc gia này. Nhân tố đã cho phép đất nước chúng ta vượt qua rất nhiều cuộc khủng hoảng trong quá khứ.
Chúng ta đang có chiến tranh và quốc gia sẽ hỗ trợ những trẻ em, những người đang được điều trị y tế tại các thị trấn, tại các bệnh viện, những y, bác sĩ đang ở tuyến đầu trong một cuộc chiến đòi hỏi năng lực, sự quyết tâm, đoàn kết. "
Chủ nhật trước, chúng tôi còn tụ tập, tranh thủ thời tiết lộng lẫy chơi ki, còn trêu nhau, ngày mất Karl Marx sao không ai nhắc, chuyện vợ cựu thủ tướng Francois Fillon ra tòa xấu mặt bởi đồng nghiệp cũ kể hồi đó đã bị chửi ‘không đi kiếm thằng bồ nào hú hí mà đi, chọc mũi vào chuyện làm báo làm gì’.
Toàn chuyện trời ơi đất hỡi, nông nổi như chỉ đọc mỗi đầu đề của tiểu thuyết ‘Mặt trận phía Tây không có gì lạ’ của E.M. Remarque. Đại loại, B52 Mỹ sắp thả boom Hà Nội vẫn tin câu sấm ‘Thăng Long phi chiến địa’.
 |
| Hình minh họa: Paris |
Diện mạo Paris ngày chống Covid-19
Chỉ sau mấy giờ, Paris chuyển sang khuôn mặt thời chiến, căng thẳng, lo lắng. Trong hiểm nguy, điều giản dị của những ngày thường mới hiểu là quý biết bao. Sẽ không còn được tạt vào một quán bar uống một cốc bia sau ngày làm việc, hay vui vầy dưới nắng, nhấm nháp ngụm cà phê, chém gió trước khi đi làm. Mọi sinh hoạt sẽ đảo lộn. Mọi thói quen sẽ phải điều chỉnh. Sẽ phải sống chậm, mất nhiều tự do…bởi một con virus.
Nước Pháp sẽ án binh bất động trong 15 ngày và có thể hơn. Như làng xóm mình nín thở lắng nghe tiếng cậy cửa của kẻ trộm để rồi giúp nhau.
Sau diễn văn của tổng thống Pháp, điện thoại của tôi báo chuông quàng quạc như cáo vào chuồng vịt. Tin nhắn của Chính phủ báo tình trạng khẩn cấp, tin nhắn của nhà băng hỏi cần hỗ trợ gì thì gửi mail, đừng léng phéng ra đường, hãng điện thoại nhại y trang lời phát biểu đầy xúc động của lãnh đạo đất nước, mail của google, tin mấy thằng bạn nhắn xách giỏ ra đường chụp ảnh quay phim ngày mai nhớ mang theo giấy phải in từ trang nào, ghi rõ thề danh dự là không phải trốn đi chơi với mèo, nhớ thẻ hành nghề….
Tiếng súng cuộc chiến khởi tranh trách nhiệm công dân vang ngay sau đó. Trong đêm, bộ trưởng Nội vụ Pháp công bố những biện pháp cụ thể sẽ áp dụng.
Biện pháp đầu tiên là phong tỏa hoàn toàn không gian Schengen trong vòng 30 ngày.
Chừng 100 000 cảnh sát và hiến binh sẽ đảm nhiệm thực thi việc phong tỏa và chốn chặn tới các trục giao thông và các nẻo đường, hỗ trợ y tế. Các đơn vị quân đội sẽ hỗ trợ tình trạng khẩn cấp, được đặt trong tình trạng một cuộc chiến tranh sinh học, mức báo động cao như chống dịch Ebola. Một bệnh viện dã chiến đã được dựng lên tại Alsace để giảm tải gánh nặng cho ở dịch gần vùng này
Paris hôm trước vẫn diêm dúa, vẫn cười đong đưa, chỉ có xe bus vắng ngắt. Đến sáng 17/3, Paris còn như Amsterdam, thấy toàn xe đạp. Nhưng tất cả chấm dứt vào 12 h trưa. Mọi người đều phải ‘đào công sự, chú ẩn tại gia’. Ai bỏ ngũ, đầu hàng, nhảy rào tuân thủ quy định đất nước trong tình trạng khẩn cấp, đi ra đường không có lý do chính đáng sẽ ăn phạt.
Ngày 17/3 cảnh sát xé vé chỉ có 38 euro. Ngày 18/3 không còn giá đó, sẽ là 135 euro. Mai kia, ai thích béo, gẹo ong sẽ thấy túi bốc hơi ngay 375 euro.
Nước Pháp đang phải chứng minh có làm sao không trước thử thách chưa từng có về sức khỏe, kinh tế và mô hình xã hội.
Mục tiêu đầu tiên là giữ mạng sống cho dân.
Từ mấy hôm trước viên chức công sở đã khuyến khích làm việc tại nhà. Ai cần nghỉ để trông con thì nghỉ luôn. Công chức các sở không có điều kiện làm việc qua internet cho nghỉ ăn lương 84% tại gia, chia nhóm nhỏ nếu phải đi làm.
Nhà nước đảm trách việc trả tiền cho người lao động, công nhân các hãng xưởng dãn thợ vì lý do kinh tế. Các hóa đơn tiền nhà, điện nước đều đình hoãn. Các khách sạn, taxi bị trưng dụng sẽ được nhà nước chi trả. Nhà nước sẽ giúp đỡ để không một doanh nghiệp nào bị phá sản.
Pháp tháo khoán ngân sách 300 tỷ euro để kinh tế đứng vững. Một con số khổng lồ tương đương ngân sách cả nước trong một năm.
Các máy bay y tế quân sự cũng đặt trong chế độ sẵn sàng để có thể di tản bệnh nhân nhanh nhất, nhiều nhất, như cấp cứu chiến binh trong chiến tranh.
Một từ tổng thống Macron nhắc tới bẩy lần trong bài phát biểu dài 20 phút.
Lãnh đạo trẻ được dân mến 'trở lại'
Những người dễ xúc động ngay sau phát biểu của ông đã nói: "Tôi hối hận đã không bỏ phiếu cho ông. Tổng thống chứng tỏ ông là con người của tình thế ".
Ngược lại, phái đẹp rên rỉ, một đặc thù Pháp: ‘15 ngày nhốt trong nhà thì còn gì là người, đùi tích mỡ, mông hết săn, lên cân không kiểm soát nổi thì sống cũng như chết’.
Riêng điểm này, Bộ trưởng cảnh sát phải lùi, cho phép chạy jogging gần nhà, song cũng chỉ được chạy một mình, tránh tình trạng’ ba người đàn bà với một con vịt’.
Trong hoàn cảnh nước sôi lửa bỏng, Macron đã hy sinh điểm son của ông mà tất cả các đời tổng thống trước ông chùn bước. Đó là cải cách hưu trí.
Chiến thắng mà ông giành được sau hai tháng bị hành hạ bởi các cuộc đình công sẽ xếp xó.
Là công dân Pháp, tôi không khỏi có chút suy tư về cuộc chiến tranh mà nước Pháp bị động không tránh khỏi. Nhưng đây đồng thời cũng là một dịp để mỗi một công dân nước này phải chậm lại, học cách sống tự do trong vòng tròn nhỏ hẹp là gia đình, và suy nghĩ. Đúng hơn là thay đổi suy nghĩ.
Chúng ta đã dễ sa chân cẩu thả vào một cuộc sống hưởng thụ, bất chấp hậu quả về môi trường, dễ dàng bị quyến rũ bởi các quảng cáo du lịch, lao vào các chương trình khuyến mại để chất vào tủ quần áo mà có thể vừa mua về đã hối hận?
Chúng ta bước vào một ngày mới với suy nghĩ dây chuyền sản xuất vốn quen thuộc là rũ trách nhiệm để có lợi nhuận tối đa sẽ cáo chung.
Chúng đang phản đòn đập vào bộ mặt xã hội tưởng ổn định, sạch sẽ. Toàn cầu hóa biến Trung quốc thành công xưởng của thế giới đã tước quyền tự hành động, quyền tự quyết định sự sống của nền kinh tế, của mạng sống con người mà hôm nay chúng ta phải trả giá. Liệu làm thế có đúng không?
Trẻ, năng động, tổng thống Macron đã dũng cảm nói đầy thuyết phục:
"Đồng bào thân mến, tôi đo lường tác động của tất cả những quyết định này đến cuộc sống của bạn. Từ bỏ việc nhìn thấy những người thân yêu của bạn là một điều đau lòng. Rất khó từ bỏ các hoạt động hàng ngày, thói quen của các bạn. Song điều này sẽ không ngăn trở các bạn giữ liên lạc, gọi điện cho những người thân yêu, trao đổi tin tức và cũng tổ chức sinh hoạt với hàng xóm. Để tạo ra tình đoàn kết mới giữa các thế hệ, củng cố thêm điểm này.
Vì vậy tôi yêu cầu các bạn hãy ở trong nhà.
Tôi cũng yêu cầu các bạn giữ bình tĩnh trong bối cảnh này. Tôi đã thấy hoảng loạn khắp nơi trong vài giờ qua. Tất cả chúng ta phải có tinh thần trách nhiệm. Đừng thông tin sai lệch, lan truyền và lưu thông nhanh nhẩu những thông tin tin tức sai lệch. Hãy ở nhà, hãy chăm sóc và những người thân đang ở trong căn hộ, ở ngôi nhà của bạn nghe tin tức, đọc sách. Tìm ra câu trả lời cho ý nghĩa thiết yếu này. Tôi nghĩ điều đó rất quan trọng trong thời đại chúng ta đang sống. Văn hóa, giáo dục, có ý nghĩa quan trọng. Tránh hoang mang, tin vào những tin đồn sai lệch, tin vào các chuyên gia nửa mùa hoặc hiểu biết lệch lạc. Tôi nhấn mạnh rõ ràng, chúng tôi sẽ cung cấp và tiếp tục thông tin minh bạch.
Đồng bào thân yêu của tôi, bằng cách đoàn kết, đoàn kết, tôi yêu cầu các bạn phát huy trách nhiệm cộng đồng và không nhượng bộ trước bất kỳ sự hoảng loạn nào, chấp nhận những ràng buộc này, chịu đựng chúng, giải thích chúng, áp dụng chúng cho chính mình.
Chúng ta sẽ giành chiến thắng. Nhưng giai đoạn này sẽ dạy chúng ta rất nhiều. Nhiều điều tưởng như chắc chắn, không thể thay đổi sẽ bị cuốn đi, sẽ được đặt câu hỏi, những điều mà chúng ta đã nghĩ là không thể xảy ra.
Hãy để không bị ấn tượng, hành động với sức mạnh, nhưng hãy nhớ rằng, ngày hôm sau, khi chúng ta giành chiến thắng, nó sẽ không trở lại như những ngày trước. Chúng ta sẽ mạnh mẽ hơn về mặt đạo đức. Chúng ta sẽ học và tôi cũng sẽ cùng với các bạn rút ra những gì từ các hậu quả, tất cả các hậu quả. Hãy để tất cả chúng ta, cá nhân và tập thể, xứng tầm với thử thách này. "
Nét đẹp mới của Paris
Chính trong những ngày khó khăn này, tôi tìm thấy nét đẹp mới của Paris.
Đến 20h tối, tất cả các khung cửa sổ của cả thành phố đều mở và mọi người vỗ tay, reo hò cám ơn các bác sĩ, y tá đang ở tuyến đầu chống giặc. Nhiều người trong số họ có con nhỏ rơi vào hoàn cảnh khó xử vì các vườn trẻ, trường học đóng cửa mà vẫn phải đi làm, thì vùng Boulogne-Billancourt đã có các giáo viên tình nguyện trông các bé.
Có phải nước Pháp luôn luôn chỉ là cô gái ngây thơ trước những lời đường mật của Trung Quốc, tin vào sự thành thật của một đại cường đại diện cho đạo đức thế giới tại Hội đồng Bảo an LHQ lại có ăn gian nói dối ?
Tình báo Đài Loan đã phát hiện ra từ cuối tháng 11/2019 tại Vũ Hán đã có vấn đề. Hàn Quốc đã tỉnh táo chuẩn bị phương tiện và phác đồ dập dịch, dân Honkong xuống đường đòi đóng cửa với đại lục, Việt Nam tiến hành những phương pháp khéo léo nhưng không nói để ‘nước lạ’ không có tên trên bản đồ mất lòng, mà Pháp vẫn nhởn nhơ ? Những nước gần kẻ tráo trở phải biết thủ võ phòng thân ?
Dù sao, tổng thống Macron đã hiểu ra vấn đề. Ông gọi điện cho tổng thống Hàn Quốc đề nghị giúp đỡ.
Bây giờ nước Pháp phải bước vào cuộc đua thời gian mang tính vừa chạy tốc độ, vừa chạy marathon với coronavirus để hạn chế thiệt hại nhân mạng, cho phép cuộc sống trở lại bình thường.
Trang Web ‘Covid19.OnvousRepond’ (Chúng tôi trả lời bạn) được thành lập mà thủ tướng Edouard Phillipe là người đầu tiên phải chịu trận trước nhiều câu hỏi như vả vào mặt. Trình độ và bản lĩnh của lãnh đạo Pháp đã củng cố được lòng tin vào chính phủ.
Tổng thống Macron đã nói rất đúng:
"Tôi biết, đồng bào thân yêu của tôi, rằng tôi có thể tin tưởng vào các bạn."
Tôi tin nước Pháp cũng như Việt Nam thân yêu của tôi sẽ vượt qua cơn thử thách. Bài học cay đắng phải nuốt hôm nay sẽ không uổng.
Chúng ta sẽ chiến thắng, nhưng sẽ sống không phải như hôm qua, biết thương nhau hơn một chút, đoàn kết hơn và bớt nông nổi.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả Phạm Cao Phong từ Paris.
© Phạm Cao Phong
BBC
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV 
VANEWS VIDEO CHANNEL - TV
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét