Nổ súng Yên Bái: việc Đảng hay việc dân?

Nổ súng Yên Bái: việc Đảng hay việc dân? - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm nạn nhân tại bệnh viện

Các tin khác »

Tôi im lặng ba ngày là để tôn trọng nỗi đau của gia đình nghi can, gia đình các nạn nhân đã tử vong.

Ai cũng là con người, dù người nằm xuống có sai trái hay ra sao thì cũng nỗi buồn đau của người thân nhân ở lại cũng cần được tôn trọng.

Chúng ta đang ở trong thời bình chứ không phải thời chiến, tiếng súng nổ thanh toán nhau một cách công khai như thế cũng là điều không nên khuyến khích dù đến từ tư duy nào.

Nói về nghi can Đỗ Cường Minh

Trước tiên, quan sát trong mấy ngày qua, thấy có nhiều người tán dương hành động của nghi can Đỗ Cường Minh, thậm chí gọi ông ấy là anh hùng, theo tôi thì không đúng và cũng không nên quan niệm như thế.

Tôi có thể thông cảm với ông Minh chứ không thể tán dương ông Minh, hai cảm xúc đó cần phân biệt rõ ràng với nhau.

Bất chấp động cơ gây án là gì, mâu thuẫn cá nhân hay mâu thuẫn quan trường… dẫn đến phải thanh toán nhau thì từ một tới ba ông cũng đã sai, lại thanh toán nhau, nghĩa là dùng cái sai này đi giải quyết kết thúc cho những cái sai khác, là việc cộng đồng không nên khuyến khích.

Bây giờ ông Minh đi rồi, những nỗi uất ức vì oan ức (nếu có) của ông ai sẽ thanh minh cho ông, một khi sự minh bạch, công khai của thể chế là điều mà dư luận hay chỉ trích là còn yếu ở Việt Nam. Ai sẽ thay ông Minh đấu tranh để giữ công bằng cho thân phận của ông (nếu có), ai hiểu bản chất sự việc và đầy đủ thông tin như chính ông?

Nói với người dân chủ

Ở những người đang tranh đấu dân chủ thì theo tôi càng không nên khuyến khích hay cổ động cho những tư duy như ông Minh, mà là chúng ta chỉ nên cổ động những người đang ở trong hoàn cảnh như ông Minh đứng ra thừa nhận cái sai (nếu bản thân có) và dựa vào nhân dân, cùng với nhân dân và những đảng viên tiến bộ tranh đấu vạch ra cái sai của hệ thống mà ông ấy đang công tác để đòi công lý-công bằng cho mình (nếu bị oan khuất theo giả định của quần chúng là “quít làm cam chịu”) dựa trên đạo đức-pháp luật và quy tắc ứng xử xã hội.

Tư duy đối lập phải xây dựng trên tư thế hợp pháp. có như vậy mới đủ sức thuyết phục quần chúng đi theo. Chúng ta không nên và không thể vì cổ vũ dân chủ mà ủng hộ những việc làm phi pháp và sai trái đạo lý như vậy.

Nếu khuyến khích việc đòi công bằng- công lý của một cá nhân bằng những phát súng thì sẽ mãi mãi không bao giờ có hòa bình và công lý vì ai cũng có những uất ức cá nhân của mình người khác, với thể chế và với xã hội, ngay cả ở xứ sở dân chủ tốt như Mỹ.

Nhìn rộng hơn, nếu một nền dân chủ được tái lập sau những phát súng thì nhân dân là nơi chịu hậu quả nặng nề nhất. Lúc đó trách nhiệm nằm ở tất cả các nhân tố tham gia dùng vũ trang để tranh giành quyền lực với nhau.

Chúng ta phát ngôn là chủ trương ôn hòa bất bạo động nhưng vì sao chúng ta cổ vũ các phe khác bạo động ? Như vậy quần chúng có tin là chúng ta sẽ bất bạo động hoàn toàn hay không ?

Nói về Đảng Cộng sản Việt Nam

Đảng phải có trách nhiệm vì thiếu giám sát nội bộ. Việc ông Minh hành động như thế trong khi bản thân ông ta là người thành đạt (đủ sức cho con đi du học và mua nhà ở nơi này nơi kia) chứng tỏ đây là mâu thuẫn tích tụ lâu dài, không phải vì bế tắc cuộc sống mà làm càn.

Thêm nữa, gia đình ông Minh là gia đình cán bộ nòi (cha vợ là cựu bí thư tỉnh ủy, vợ là cán bộ lãnh đạo đoàn thể), ông là quan chức hàm trưởng phòng, không thể không biết pháp luật và quy chế của Đảng, nhưng ông Minh ứng xử như vậy chứng tỏ ông không còn tin vào pháp luật (do Đảng vận hành) và quy chế xử lý sai phạm trong nội bộ Đảng nữa.

Quan chức Đảng mà còn không tin Đảng sẽ bảo vệ được mình, thì nhân dân liệu còn tin Đảng sẽ bảo vệ được mình vào bảo vệ được đất nước?

Đảng cũng đừng trách nhân dân vì sao bày tỏ “niềm vui hể hả”, đã từ lâu rồi dưới sự cầm quyền của đảng, khi quan chức ra quyết định chính trị thì chưa hẳn là lợi ích của đất nước, nhân dân và dân tộc được cân nhắc, xem trọng hàng đầu ở nhiều nơi, nhiều lĩnh vực…

Dù trong Đảng có nhiều người tốt và nhiều người không tốt, nhưng Đảng là đảng chung của mọi đảng viên, nên đừng trách sao nhân dân khi bày tỏ cảm xúc thì họ phản cảm hết toàn bộ Đảng.

Nhân dân không chỉ cần cơm ăn áo mặc như ông Hồ Chí Minh đã nói, mà nhân dân là nơi sinh ra và nuôi dưỡng chính quyền, nhân dân còn muốn giám sát và chế tài chính quyền nếu chính quyền có sai trái. Nhân dân là ông chủ, chính quyền là đầy tớ, trong việc này đầy tớ tự làm tự sai chứ ông chủ không xúi giục, thì ông chủ cười vài tiếng cũng là cái có thể hiểu được

Bí thư đương nhiệm, chủ tịch HĐND đương nhiệm (hai nạn nhân) cũng phải chịu trách nhiệm trong chính cái chết của mình, cùng với cha vợ nghi can là nguyên bí thư tỉnh ủy Yên Bái. Các báo cáo tổng kết đánh giá tỉnh ủy Yên Bái là đảng bộ trong sạch vững mạnh hàng năm do các vị ấy ký thông qua chính là góp phần lớn dẫn đến thảm họa hôm nay.

Chuyện các quan chức có đảng tịch thanh toán nhau kiểu xã hội đen không mới và càng ngày càng lên cao về cấp bậc và chức vụ cho thấy khủng hoảng chính trị trong Đảng càng ngày càng sâu sắc và trầm trọng.

Nó cũng cho thấy Đảng không thể dùng các quy trình và cơ chế như lâu nay để giải quyết mà phải có sự thay đổi triệt để từ tư duy và đến hành xử quản trị trong nội bộ Đảng và ra ngoài xã hội mới hi vọng giải quyết tận gốc vấn đề

Quan chức cấp tỉnh (trung cấp) nếu đã có ngày dùng một tay súng để xử nhau thì không thể loại trừ nguy cơ quan chức cấp cao (trung ương) sẽ dùng nhiều tay súng để loại nhau, đó là điều không ai mong muốn, nhưng nguy cơ hóa ra là có thật.

Đảng cần nhớ chuyện của Đảng không còn là của Đảng, vì Đảng lãnh đạo xã hội, nên chuyện của Đảng còn là chuyện của dân và ảnh hưởng đến dân.

Mong hương hồn những người đã khuất yên nghỉ và những người đang thụ lý xử lý vụ án này vì bình yên của xã hội, vì an ninh của đảng và của chính bản thân mình về sau mà xử lý công khai, minh bạch, đúng pháp luật, công bố rõ ràng tiền căn hậu quả với nhân dân.

Chúng ta cần nhớ là trong ngắn và trung hạn, nếu Việt Nam hỗn loạn thì chỉ có Trung Quốc đủ sức ảnh hưởng tiếp và hưởng lợi, chính Mỹ đã nhiều lần lưu ý rằng Mỹ không muốn thấy Việt Nam hỗn loạn lúc này.

Vì Việt Nam lúc này chưa có bất kỳ hiệp ước bảo hộ- liên minh với bất kỳ người bạn lớn nào, thì việc xảy ra bạo loạn vũ trang tên bay súng nổ chỉ làm đất nước thêm suy yếu, và những âm mưu đang bành trướng – đồng hóa từ thế lực thù địch của đất nước-dân tộc sẽ tận dụng điều này để thúc đẩy nó mạnh thêm.

Bài phản ánh văn phong và quan điểm riêng của tác giả, sống tại Sài Gòn.

Nguyễn An Dân
Gửi tới từ TPHCM
BBC